Łódzkie kolekcje ceramiki orientalnej przed 1939 rokiem. Pokoje chińskie, japońskie i mauretańskie

• Autorzy: Grzejszczak Ł.

Warianty tytułu

EN

Lodz's oriental ceramics collections from before 1939. Chinese, Japanese and Mauritanian rooms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Podążający za europejską modą zamożni łodzianie urządzali pokoje orientalne – chińskie, japońskie, czy mauretańskie, albo gromadzili kolekcje złożone jedynie ze starannie wybranych obiektów. Artykuł poświęcony jest nieznanym szerzej zbiorom sztuki orientalnej, które posiadali: baron Juliusz Heizel von Hohenfels syn (japonika: brązy, elementy uzbrojenia, grafika, malarstwo, tkaniny); rodzina Biedermannów (ceramika chińska i japońska, sztuka perska – kobierce i elementy uzbrojenia); Laura Eliza Kindermann (kobierce perskie, ceramika japońska); rodzina Saladin i firma Allart & Rousseau (meble chińskie) oraz rodziny: Poznańskich (ceramika chińska i japońska, tkaniny) i Scheiblerów (meble chińskie, ceramika japońska i chińska, brązy, wachlarze, inne przedmioty dekoracyjne). Na podstawie kwerendy źródłowej, zachowanych nielicznych materiałów ikonograficznych oraz pojedynczych obiektów podjęto próbę ukazania poszczególnych kolekcji. Zgromadzone dzieła sztuki i kultury materialnej były wyrazem nie tylko panującej mody, ale równocześnie stanowiły odzwierciedlenie zainteresowań właścicieli i ich ambicji towarzyskich.

EN

Wealthy citizens of Lodz, who followed the European fashion, decorated oriental rooms – Chinese, Japanese or Mauritanian. Some of them gathered collections that consisted only of carefully selected objects. This article is devoted to widely unknown gatherings of oriental art, that were in possession of: baron Juliusz Heinzel von Hohenfels jr (Japanese bronzes, armament elements, graphics, paintings and fabrics); Biedermann family (Chinese ceramics, Japanese ceramics, Persian art – carpets and armament elements); Laura Eliza Kindermann (Persian carpets, Japanese ceramics) Allart & Rousseau company and Saladin family (Chinese furniture); families of Poznański (Chinese and Japanese ceramics and fabrics) and the Scheiblers (Chinese furniture, Japanese and Chinese ceramics, bronzes, fans and other decorative items). Based on the source query, a few lasting iconographical materials and single objects an attempt to show individual collections has been taken. Gathered works of art and culture were expressing not only the fashion of the era but also mirrored interests of their owners and their social ambitions.

Słowa kluczowe

PL

burżuazja polska XIX-XX w.; Łódź; kolekcjonerstwo; sztuka orientalna; ceramika chińska; ceramika japońska; porcelana; motywy dekoracyjne

EN

Polish bourgeoisie of 19th and 20th centuries; Łódź; collecting; oriental art; Chinese ceramics; Japanese ceramics; porcelain; decorative motifs

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Instytut Ceramiki i Materiałów Budowlanych
• Czasopismo: Szkło i Ceramika
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 69, nr 5
• Strony: 10--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., fot.

Twórcy

autor

Grzejszczak Ł.

• Politechnika Łódzka, Instytut Architektury Tekstyliów

Bibliografia

• [1] Benjamin W. (1996), Paryż – stolica dziewiętnastego wieku, [w] idem, „Anioł historii. Eseje, szkice, fragmenty”, Poznań, s. 326.
• [2] Kacprzak D. (2015), Kolekcje Ziemi Obiecanej. Zbiory artystyczne Łódzkiej burżuazji przemysłowej w latach 1880–1939, Warszawa.
• [3] Grzejszczak Ł. (2011), Uroda codzienności. Sztuka użytkowa XIX–XX w., Łódź.
• [4] Ze zbiorów Henryka Grohmana. Grafika i rzemiosło artystyczne (1997) [Kat.wyst. Muzeum Sztuki w Łodzi], red. E. Fuchs, Łódź.
• [5] Stefański K. (2016), Wnętrza willi Henryka Grohmana w Łodzi i zagadnienie ich autorstwa, [w:] „Sztuka Polski Środkowej. Studia VI. Sztuka nowożytna i nowoczesna”, red. P. Gryglewski, A. Barczyk, Łódź, ss. 200–219.
• [6] Jaroszewski T.S.(1986), Orient w architekturze polskiej XIX w. [w:] „Orient i orientalizm w sztuce. Materiały Sesji Stowarzyszenia Historyków Sztuki”, red. E. Karwowska, Warszawa, ss.161–200.
• [7] Popławska I., Szyburska T. (1969), Pałac łódzkiego przemysłowca w II połowie XIX wieku, „Kwartalnik Architektury i Urbanistyki”, z. 1, r. 14.
• [8] Informacja historyka sztuki prof. dr hab. Krzysztofa Stefańskiego, za którą składam serdeczne podziękowanie.
• [9] Spodenkiewicz P. (2006), Piasek z Atlantydy. Rozmowy z Jerzym Grohmanem, Łódź, s. 21.
• [10] Gdzie są Niemcy z tamtych lat? Wspomnienia łódzkich Niemców (1999), red. K. Radziszewska, Łódź, ss.22–25.
• [11] Grzejszczak Ł. (2017), Porcelanowy ogród. Flora w ceramice europejskiej XVIII–XX w., „Szkło i Ceramika”, nr 1, ss.11–12.
• [12] Maleszko K. (2006), Sztuka japońska z kolekcji Muzeum Narodowego w Warszawie, Kraków, s. 65.
• [13] Görlich A. (2015), Wielowątkowe piękno. Techniki dekoracyjne tkanin japońskich, Kraków, s. 21.
• [14] Pawłowska A., Niewiarowska-Kulesza J. (2017), Japonizm w sztuce modernizmu. Obrazy przepływającego świata, Łódź.
• [15] Król A. (2011), Japonizm polski, Kraków.
• [16] Miodońska-Brookes E., Cieśla-Korytkowska M. (1992), Feliks Jasieński i jego Manggha, Kraków.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).