Wpływ wybranych torfowisk na kształtowanie składu chemicznego płytkich wód podziemnych Drawieńskiego Parku Narodowego

• Autorzy: Ścibior K. , Rydelek P. , Stępień M.

Warianty tytułu

EN

Influence of selected peat bogs Drawa National Park on the formation of the chemical composition of shallow groundwater

• Konferencja: Bibliogr. 26 poz., rys., tab.
• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

This article attempts to determine the impact of peatlands on the chemical composition and selected parameters of shallow groundwater in Drawa National Park. Three peat bogs were selected for testing: Miradz, Wydrowe Łęgi and Głodne Jeziorka. They differ from each other in terms of origins, botanical composition and properties of peat. 55 samples of organic soils (including 41 peat samples) and 17 groundwater samples were collected. The samples came from layers of peat bogs and peatlands situated directly beneath and in the immediate vicinity. During the laboratory tests are shown in the basic physicochemical parameters of the peat: ash content (AC), cation exchange capacity (CEC), pH, moisture. In addition, the data on SRT and their botanical composition marked in the course of fieldwork have been verified. Directly in the field pH, PEW and water temperatures were examined. In the groundwater samples were determined concentrations of ions HCO3, SO4, NO3, Cl, PO4, Ca, Mg, Na, K, Fe, Mn, Al, Si and other selected metals. The results showed that the peat bogs of different genesis in a different way influence the shaping of the chemical composition of shallow groundwater. Especially significant differences indicate if compared to the peat bog Miradz, Wydrowe Łęgi in opposition to Głodne Jeziorka. Groundwater from the Głodne Jeziorka and direct neighborhoods showed a much lower pH, conductivity and mineralization.

Słowa kluczowe

PL

hydrochemia; torfowisko; torf; Drawieński Park Narodowy

EN

hydrochemistry; peatland; peat; Drawa National Park

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2015
• Tom: Vol. 63, nr 10/2
• Strony: 1099--1104

Twórcy

autor

Ścibior K.

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa

autor

Rydelek P.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

autor

Stępień M.

• Wydział Geologii, Uniwersytet Warszawski, ul. Żwirki i Wigury 93, 02-089 Warszawa

Bibliografia

• 1. ASTM 1995 - D2974, 14 Standard Test Methods for Moisture, Ash, and Organic Matter of Peat and Other Organic Soils.
• 2. BORKOWSKI A., RYDELEK P & SZALA M. 2013 - Adsorption studies of azotetrazolate and 3, 6-dihydrazinotetrazine on peat. J. Environ. Sci. Health, Part A, 48 (8): 905-911.
• 3. BROWN PA., GILL S.A. & ALLEN S.J. 2000 - Metal removal from wastewater using peat. Water Res., 34 (16): 3907-3916.
• 4. CISZEWSKI D., MALIK I. & WARDAS M. 2004 - Uwarunkowania geomorfologiczne migracji metali ciężkich w osadach fluwialnych: dolina Małej Panwi. Prz. Geol., 52 (2): 163-174.
• 5. DEMBEK W. & OŚWIT J. 1992 - Rozpoznawanie warunków hydrologicznego zasilania siedlisk mokradłowych. Bibl. Wiad. IMUZ, 79: 15-38.
• 6. HO Y.S. & MCKAY G. 1998 - Sorption of dye from aqueous solution by peat. Chem. Engin. J., 70 (2): 115-124.
• 7. Ho Y.S. & MCKAY G. 2003 - Sorption of dyes and copper ions onto biosorbents. Proc. Biochem., 38 (7): 1047-1061.
• 8. ILNICKI P. 2002 - Torfowiska i torf. Wyd. Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego, Poznań.
• 9. JONIAK T., KRASKA M., KLIMASZYK P. & PIOTROWICZ R. 2006 Ground water chemistry of three moss bogs in the Drawieński National Park. Polish J. Environ. Stud., 15 (11): 375-377.
• 10. KOWALCZYK S., LUKASIAK D. & ZUKOWSKA K. 2014 - Ground penetrating radar survey in the central and eastern part of the Całowanie Fen, Central Poland. In Ground Penetrating Radar (GPR), 2014 15th International Conference on (1011-1016). IEEE.
• 11. MACIOSZCZYK A. 1987 - Hydrogeochemia. Wyd. Geol., Warszawa.
• 12. MAŁECKI J. & POROWSKA D. 2011 - Rola substancji organicznej w kształtowaniu chemizmu wód podziemnych. Torfowiska w krajobrazie przekształconym - funkcjonowanie i ochrona. Wawrzkowizna, 2011.
• 13. MYŚLIŃSKA E. 2001 - Grunty organiczne i laboratoryjne metody ich badania. PWN, Warszawa.
• 14. NOVÁK M., ADAMOVÁ M., WIEDER R.K. & BOTTRELL S.H. 2005 Sulfur mobility in peat. Applied Geochemistry, 20 (4): 673-681.
• 15. OKUPNY D., BOROWKA R., FORTUNIAK A. & TOMKOWIAK J. 2014 - Skład chemiczny osadów organicznych ze stanowiska Koźmin Las. Acta Geogr. Lodz., 102: 71-86.
• 16. PAWŁOWSKI D., OKUPNY D., WŁODARSKI W. & ZIELINSKI T. 2014 Spatial variability of selected physicochemical parameters within peat deposits in small valley mire: a geostatistical approach. Geologos, 20 (4): 269-288.
• 17. PAZDRO Z. & KOZERSKI B. 1990 - Hydrogeologia ogólna. Wyd. Geol., Warszawa.
• 18. POROWSKA D. & LEŚNIAK PM. 2008 - Identyfikacja procesów kształtujących skład chemiczny wód podziemnych poniżej torfowiska Pożary, Kampinoski Park Narodowy. Prz. Geol., 56 (11): 982-990.
• 19. POROWSKA D. & MAŁECKI J.J. 2011 - Analiza czynników kształtujących zawartość węgla nieorganicznego i organicznego w wodach podziemnych w obszarach występowania substancji organicznej - rezewat Pożary (Kampinoski Park Narodowy). Biul. Państw. Inst. Geol., 445: 463-474.
• 20. RYDELEK P. 2013 - Origin and composition of mineral constituents of fen peats from Eastern Poland. J. Plant Nutrition, 36 (6): 911-928.
• 21. RYDELEK P., BĄKOWSKA A. & ZAWRZYKRAJ P. 2015 - Variability of horizontal hydraulic conductivity of fen peats from Eastern Poland in relation to function of peatlands as a natural geological barriers. Geol. Quart., 59 (2) [in press].
• 22. SAPEK B. 1982 - Pomiar sorpcji miedzi jako test oceny pojemności sorpcyjnej utworów organicznych. Rocz. Gleboznawcze, 38: 343-349.
• 23. SAPEK A., SAPEK B., CHRZANOWSKI S. & JASZCZYŃSKI J. 2007 Mobilization of substances in peat soils and their transfer within the groundwater and into surface water. Agron. Res, 5: 155-163.
• 24. SHARMA D.C. & FORSTER C.F. 1993 - Removal of hexavalent chromium using sphagnum moss peat. Water Res., 27 (7): 1201-1208.
• 25. STĘPIEŃ M. 2010 - Chemizm wód źródeł Drawieńskiego Parku Narodowego i jego otuliny. [W:] Dynamika procesów przyrodniczych w zlewni Drawy i DPN. IMiGW-PIB, Oddz. w Poznaniu, PTG: 143-152.
• 26. TIEMEYER B. & KAHLE P. 2014 - Nitrogen and dissolved organic carbon (DOC) losses from an artificially drained grassland on organic soils. Biogeosciences, 11 (15): 4123-4137.