A crime against historical and cultural heritage: destruction of the architectural image of the Main Street of Kyiv in 1941

• Autorzy: Salata Oksana Oleksiivna , Stelmach Bolesław

Identyfikatory

DOI

10.48234/WK79CRIME

Warianty tytułu

PL

Zbrodnia przeciwko dziedzictwu kultury i historii. Zniszczenie architektonicznego oblicza głównej ulicy Kijowa w 1941

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

This paper discusses the tragic consequences of armed conflicts for the cultural and historical heritage, within the historic districts of cities; the process of deliberate destruction of buildings on the main street of Kyiv in the fall of 1941 by the Soviet army. The article shows the spatial composition of Khreshchatyk formed on the eve of the Second World War; characterizes the landscape and transformations that took place in the architectural image of the capital of Ukraine in the 1930s; presents some interesting buildings of different eras and styles. The text shows Khreshchatyk as a single architectural complex that was finally formed by the end of the 1930s. Using historical, comparative, and causal methods, the authors determined that buildings that were examples of modern architecture and eclecticism, buildings that shaped the face of the Ukrainian capital, were destroyed. The image of the destroyed city and individual buildings is presented; many buildings were distorted by explosions.

PL

Artykuł omawia tragiczne skutki konfliktów zbrojnych względem dziedzictwa kulturowego i historycznego w obrębie historycznych dzielnic miast, w tym proces celowego niszczenia budynków na głównej ulicy Kijowa jesienią 1941 przez Armię Czerwoną. Tekst ukazuje kompozycję przestrzenną Chreszczatyka uformowaną tuż przed II wojną światową, charakteryzuje krajobraz i przemiany, jakie nastąpiły w wizerunku architektonicznym stolicy Ukrainy w latach trzydziestych XX w.; prezentuje również wybrane, interesujące obiekty z różnych epok i w różnych stylach. Pokazuje Chreszczatyk jako zespół architektoniczny, który ostatecznie uformował się właśnie w tym okresie. Używając metody badań historycznych, komparatywnych i przyczynowo-skutkowych, autorzy ustalili, że zniszczono budynki wystawione w stylu modernistycznym i eklektycznym, obiekty, które ukształtowały obraz stolicy Ukrainy. Przedstawiono obraz zniszczonego miasta i jego pojedynczych budynków, z których wiele zburzono w wyniku eksplozji.

Słowa kluczowe

EN

destruction of buildings; Kyiv; Second World War; Khreshchatyk architecture

PL

zniszczenie budynków; Kijów; II Wojna Światowa; architektura Chreszczatyk

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 79
• Strony: 52--58
• Opis fizyczny: Bibliogr. 31 poz., il.

Twórcy

autor

Salata Oksana Oleksiivna

• Borys Grinchenko Kyiv Metropolitan University

• https://orcid.org/0000-0003-2498-1483

autor

Stelmach Bolesław

• Łódź University of Technology, Faculty of Civil Engineering, Architecture and Environmental Engineering

• https://orcid.org/0000-0002-8392-5353

Bibliografia

• Archival materials / Materiały archiwalne
• 1. Collection of photographic documents 1942, p. 4, 6.
• 2. Khreshchatyk Street / corner of Instytutska Street, 1938.
• 3. Khreshchatyk, the Central Department Store, and the even numbered side of the street 1930.
• 4. Pshenychnyi Central Department of Physical Education and Sports of Ukraine named after Pshenychnyi 0-103520, Khreshchatyk Street, 1937.
• 5. Pshenychnyi Central Directorate of the State Defense Academy and Military Academy of Ukraine 2-5581,
• 6. Pshenychnyi Central State Administration for the Organization of Family and Children’s Fairs of Ukraine named after Pshenychnyi 0-68537, Kyiv, Khreshchatyk Street, Central Department Store, even side of the street.
• 7. Pshenychnyi Central State Archive-Museum of Fine Arts and Architecture of Ukraine 2-49225, Khreshchatyk Street.
• 8. State Archives of Kyiv Region. Collection of photographic documents R-11035, op. 1, f. 10.
• 9. State Archives of Kyiv Oblast. Collection of photographic documents R-11035, op. 1, f. 139.
• Secondary Sources / Opracowania
• 10. Antonenko Nadiia, Deriabina Olga, Preservation of Monuments of Modern Architecture in Ukraine (1990–2010),“Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, No. 62.
• 11. Explanatory Note to the General Plan of Reconstruction of the City of Kyiv, manuscript Kyiv 1936.
• 12. Historical and urban planning studies of Kyiv, 2012.
• 13. Kondel-Perminova Natalia, Khreshchatyk– a communicator between times, Kyiv 2021.
• 14. Krupa Michał, Lisińska-Kuśnierz Małgorzata, Bednarz Łukasz, Mamedov Alirza, Eye-Tracking Study of the Perception of Contemporary Works of Architecture Built in a Historic Cultural Landscape on the Example of German.Cities,“Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2021, No. 66.
• 15. Linetskyi Oleksandr, Реконструкція проїзду по вул. Воровського № 1. 25, “Соціалістичний Київ” 1936, No. 5.
• 16. Linetskyi Oleksandr, Український Дім Оборони, “Соціалістичний Київ” 1936, No 4.
• 17. Majczyk Joanna, Tomaszewicz Agnieszka, Tuż po realizmie socjalistycznym. Architektura i urbanistyka Wrocławia z przełomu lat 50. i 60. XX wieku, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2017, No. 49.
• 18. Mokrousova Elena, Stylistics of constructivism in the architecture of Kyiv, “Ukrainian art history. Materials. Studies. Reviews” 2009, No. 19.
• 19. Orlenko Mykola, Kobylarczyk Justyna, Kuśnierz-Krupa Dominika, Ivashko Yuliia, The influence of ideology on the preservation, restoration, and reconstruction of temples in the urban structure of post-totalitarian states, “Wiadomości Konserwatorskie – Journal of Heritage Conservation” 2020, No. 61.
• 20. Shevtsova Galina, Historical periods of Khreshchatyk Street development and factors that led to its formation, “Modern problems of architecture andurban planning: Scientific and technical collection” 2000, No. 7.
• 21. Tretiak Kirill, Kyiv: A Guide to the Destroyed City, Kyiv 1998.
• 22. XII Congress of the Communist Party (Bolsheviks) of Ukraine. January 18-23, 1934: stenographic report. Kharkiv: Party Publishing House of the Central Committee of the Bolshevik Communist Party. 1934.
• Electronic Sources / Źródła elektroniczne
• 23. Dyak Sofia, From War to the Future: Historical Heritage and Issues of Postwar Reconstruction in Ukraine, “Architectural Histories” 2023, No. 11, Part 1.
• 24. Erofalov-Pilipchak Boris, Architecture of Soviet Kiev. Kiev: A+S Publishing House, 2010. http://nsau.org/wp-content/uploads/2023/12/Sov-kiev_sborka-web-colour_cropped_web.pdf (accessed: 10 VI 2024).
• 25. Gołębiewska Paulina, Miasto skazane na śmierć. 2020, https://przystanekhistoria.pl/pa2/tematy/powstanie-warszawskie/72261,Miasto-skazane-na-smierc.html (dostęp: 8 VI 2024).
• 26. Kabanets Yevhen. Destruction of the assumption cathedral of the Kyiv-Pechersk Lavra on November 3. 1941. “Ukrainian historical journal” 2011, No. 5, http://lostart.org.ua/ua/research/469.html (accessed: 10 VI 2024).
• 27. List of historical and cultural monuments. Residential building, 1895–96 https://pamyatky.kiev.ua/streets/hreshchatik/zhitloviy-budinok-1895-96 (accessed:7 V 2022).
• 28. Research and design documentation for determining the boundaries and modes of use of the protection zones of the local urban monument Khreshchatyk
• 29. Street, Department of Cultural Heritage Protection of the executive body of the Kyiv City Council ofthe Kyiv City State Administration, 2020 http://surl.li/ukjru (accessed: 9 VI 2022).
• 30. Tsalyk Stanislav, How Khreshchatyk died and who destroyed it: the hellish September 1941, 21 September 2021, https://www.bbc.com/ukrainian/features-58663554 (accessed: 5 II 2023).
• 31. Warsaw Recommendation on the Restoration and Reconstruction of Cultural Heritage, Warsaw 2022 https://ukraina.nid.pl/wp-content/uploads/2022/05/Rekomendacje_broszura_2022_UA.pdf (accessed: 8 I 2023).

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)