Wykorzystanie algebry map dla wyznaczenia terenów przydatnych pod zabudowę

• Autorzy: Jaroszewicz J. , Bielska A. , Szafranek A.

Warianty tytułu

EN

Application of map algebra to determine the lands preferred for building development

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na obszarach wiejskich położonych w strefie oddziaływań dużych aglomeracji miejskich następuje rozwój budownictwa mieszkaniowego kosztem funkcji rolniczych i leśnych. Potencjalne występowanie konfliktów przestrzennych powinno być uwzględnione przy podejmowaniu decyzji planistycznych. Badania przeprowadzono dla wsi Dębe Wielkie, położonej w województwie mazowieckim w oddziaływaniu aglomeracji Warszawskiej. Nacisk postawiono na przewidywanie, w oparciu o wyznaczone przydatności terenów, stanu przyszłego – a dalej potencjalnych konflikttów przestrzennych. W pracy wykorzystano metodykę opisaną jako model LUCIS (Land-Use Conflict Identification Strategy - Carr, Zwick 2007) wprowadzając jednak istotne zmiany. Przede wszystkim dostosowano dobór kryteriów i ich ocenę do warunków polskiej wsi na obszarach nizinnych, zwiększono również szczegółowość kartograficzną opracowania. Kryteria zostały tak dobrane aby ich wartości były proste do uzyskania z ogólnie dostępnych kartograficznych materiałów źródłowych: mapy glebowo-rolniczej oraz mapy ewidencyjnej. Wprowadzono dodatkowo analizę wielkości powstałych wydzieleń – tak aby uniknąć wydzieleń poniżej przyjętych normatywów. Przyjęto różne scenariusze demograficzne oraz wyznaczono związane z nim potrzeby przestrzeni niezbędnej pod zabudowę. Końcowe wyniki przedstawiono w postaci map ukazujących skalę występowania konflikttów dla poszczególnych scenariuszy. Opracowany model analiz wykorzystuje narzędzia algebry map ArcGIS ESRI.

EN

In rural areas with high impact of major urban agglomeration housing development deprives the area of its agricultural and forestry functions. The eventuality of spatial conflicts occurrence should be considered when spatial planning decisions are taken. The case study was carried out in the location of Dębe Wielkie, a village situated within the Warsaw agglomeration impact. The study focused on the prediction of the perspective land status and spatial conflicts and based on the previously determined land suitability. The LUCIS model (Land-Use Conflict Identification Strategy – Carr, Zwick 2007) of study method was applied. However, certain modifications were introduced. Firstly, selection of model criteria and their evaluation were adapted to the conditions of the lowland Polish village. Moreover, the values of these criteria were easily obtainable from commonly available cartographic sources, e.g. soil agriculture maps and cadastral maps. Secondly, cartographic particularity was increased for the purpose of the study. Thirdly, the analysis of the size of land patches was introduced to avoid the problem of land assignations below acceptable size standard. Several different demographic scenarios and resulting from them needs for housing development areas were assumed. The results of the study were presented in a form of a sequence of maps demonstrating the spatial conflict scale for particular scenarios. The developed analysis model used ArcGIS ESRI map algebra tools.

Słowa kluczowe

PL

obszary wiejskie; konflikty przestrzenne; GIS; algebra map; planowanie przestrzenne; rozwój zabudowy

EN

rural lands; land-use conflicts; GIS; map algebra; spatial planning; building development

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Geodetów Polskich
• Czasopismo: Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji
• Rocznik: 2012
• Tom: Vol. 23
• Strony: 127--137
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Jaroszewicz J.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym Wydział Geodezji i Kartografii, Politechnika Warszawska, telefon: [phone] fax: [phone]

autor

Bielska A.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym Wydział Geodezji i Kartografii, Politechnika Warszawska

autor

Szafranek A.

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Nauk o Środowisku Przyrodniczym Wydział Geodezji i Kartografii, Politechnika Warszawska

Bibliografia

• 1. Carr, M. H., Zwick, P. D. 2007 Smart Lan-Use Analysis, The LUCISTM Model, ESRI Press Redland, California.
• 2. Dragan M., Feoli E., Fernetti M., Zerihun W., 2003 Application of a spatial decision support system (SDSS) to reduce soil erosion in northern Ethiopia, Environmental Modelling & Software 18 (2003) 861–868.
• 3. Drzewiecki W., Hejmanowska B., Pirowski T., 2006, Przykładowe analizy przestrzenne w oparciu o Komputerowy Atlas Województwa Krakowskiego, http://home.agh.edu.pl/~zfiit/publikacje_pliki/Drzewiecki_Hejmanowska_Pirowski_1999.pdf
• 4. Hejmanowska B., Hnat E., 2009, Wielokryterialna analiza lokalizacji zabudowy na przykładzie gminy Podgrodzie Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 20, 2009, s. 109–121.
• 5. Jaroszewicz, Degórska, 2009, Koncepcja modelu analiz przestrzennych do identyfikacji terenów wyłączonych z zabudowy, na potrzeby studiów uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gmin miejskich, Archiwum Fotogrametrii, Kartografii i Teledetekcji, Vol. 20, s. 147–160.
• 6. Joerin F., Thériault M., Musy A., 2001 Using GIS and outranking multicriteria analysis for land-use suitability assessment, International Journal of Geographical Information Science, 15 (2), s. 153-174.
• 7. Krysiak S.,2009. Ekologiczne aspekty przemian krajobrazów wiejskich Polski środkowej na obszarach występowania osadnictwa turystycznego. Problemy Ekologii Krajobrazu, T. XXV. 19-26.
• 8. Program...2003: Program gospodarki wodno-ściekowej dla gminy Dębe Wielkie 2003, http://www.bip.lublin.pl/debewielkie/upload/pliki/Program_Gospodarki_Wodno_Sciekowej_opis_zalaczniki_mapy.doc
• 9. Saaty T. L. 2008 Decision making with the analytic hierarchy process, Int. J. Services Sciences, 1 (1), s. 83–98.
• 10. Saaty T. L. 2008a Relative measurement and its generalization in decision making why pairwise comparisons are central in mathematics for the measurement of intangible factors the analytic hierarchy/network process, RACSAM Rev. R. Acad. Cien. Serie A. Mat., 102 (2), s. 251–318.
• 11. Santé, I., Crecente R., 2005; Models and Methods for Rural Land Use Planning and their Applicability in Galicia (Spain), http://aesop2005.scix.net/data/papers/att/176.fullTextPrint.pdf
• 12. Warsza R., 2011; Chaos zaplanowany – skutki rozrzutnej polityki przestrzennej w obszarach podmiejskich. Materiały konferencyjne, konferencja pt. Gospodarka przestrzenna w świetle wymagań strategii zrównoważonego rozwoju, Jahranka 16-17 czerwca 2011 r.