Issues related to marginal lands with reference to selected agricultural problematic areas

• Autorzy: Wójcik-Leń J. , Sobolewska-Mikulska K.

Identyfikatory

DOI

10.1515/jwld-2017-0093

Warianty tytułu

PL

Problematyka gruntów marginalnych w odniesieniu do wybranych obszarów problemowych rolnictwa

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Functions of rural areas are influenced, among others, by historical conditions of social development, such as: the intensity of population growth, the insufficient level of produced crops and the permanent food shortages. Such approach to rural areas contributed to development of less useful areas, characterised by the low production potential, for agricultural purposes. Besides, those areas are also characterised by the intensive fragmentation of arable lands and directing the agricultural production to meet own demands of farmers. Professional publications include many proposals concerning definitions of marginal lands with reference to problematic areas. It mainly depends on the field of research, the authors and the approach to the discussed issues. The objective of this paper is to review the terminology and characteristics of marginal areas and problematic areas. As a result, the original definition of agricultural problematic areas will be proposed by the authors; this is important in Poland, in particular, when those issues are considered from the perspective of increasing the size of problematic areas and agricultural development in those areas.

PL

Na obszary wiejskie wpływają między innymi historyczne uwarunkowania rozwoju społeczeństwa, np.: tempo przyrostu ludności, uzyskiwanie małych plonów oraz ciągłego niedoboru żywności, które przyczyniły się do zagospodarowania na cele rolnicze również obszarów mniej przydatnych, o małym potencjale produkcyjnym. Ponadto, na tych terenach występuje znaczne rozdrobnienie gruntów rolnych i ukierunkowanie produkcji na zaspokojenie własnych potrzeb rolników. W literaturze naukowej znajduje się wiele propozycji definiowania gruntów marginalnych w odniesieniu do obszarów problemowych. Uzależnione jest to głównie od dyscypliny badawczej, autorów i sposobu podejścia do omawianego zagadnienia. Celem niniejszego artykułu jest przegląd terminologii i charakterystyka gruntów marginalnych oraz obszarów problemowych. W efekcie została zaproponowana autorska definicja obszarów problemowych rolnictwa, co w warunkach polskich wydaje się istotne zwłaszcza z perspektywy powiększania obszarów problemowych oraz rozwoju rolnictwa na tych terenach.

Słowa kluczowe

EN

agricultural problematic areas; marginal lands; rural areas; spatial structure of farms

PL

grunty marginalne; obszary problemowe rolnictwa; obszary wiejskie; struktura przestrzenna gospodarstw

• Wydawca: Wydawnictwo ITP
• Czasopismo: Journal of Water and Land Development
• Rocznik: 2017
• Tom: no. 35
• Strony: 265--273
• Opis fizyczny: Bibliogr. 47 poz., fot.,

Twórcy

autor

Wójcik-Leń J.

• Rzeszow School of Engineering and Economics, Department of Surveying, ul. Miłocińska 40, 35-232 Rzeszów, Poland

autor

Sobolewska-Mikulska K.

• Warsaw University of Technology, Faculty of Geodesy and Cartography, Department of Cadastre and Land Management, Warsaw, Poland

Bibliografia

• BAŃSKI J. 1999. Obszary problemowe w rolnictwie Polskim [Problematic areas in the Polish agriculture]. Prace Geograficzne. Nr 172. ISBN 83-86682-39-6 pp. 133.
• BIS K. 1990. Obszary problemowe rolnictwa ze szczególnym uwzględnieniem gleb marginalnych. W: Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględnieniem regionu lubelskiego [Agricultural problematic areas with particular consideration of marginal soils. In: Agricultural problematic areas in Poland with particular consideration of the Lublin region]. Ed. R. Jedut. Lublin. UMCS-PTG p. 11–17.
• Charsznica.info [2017]. Podtopiona Charsznica, powódź w Małopolsce [Flood Charsznica, flood in Małopolska] [online]. [Access 28.04.2017]. Available at: http://www.mashpedia.com/Charsznica
• CIOK S. 1991. Sudety: obszar problemowy [The problematic area of Sudety]. Acta Universitatis Wratislaviensis. No. 1236. Studia Geograficzne. T. 51. ISBN 83-229-0489-4 pp. 87.
• DOMAŃSKI R. 1987. Przestrzenna organizacja rozwoju regionalnego [The spatial organisation of regional development]. Studia KPZK PAN. Nr 93. Warszawa.
• DUDEK T., POLAK A. 2016. Stan wiedzy mieszkańców wsi na temat znaczenia zadrzewień śródpolnych na przykładzie gminy Lubaczów [Awareness of rural populations regarding the importance of mid-field woodlots, an example of the Lubaczów municipality]. Woda Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 16. Z. 3(55) p. 35–46.
• DUDZIŃSKA M., JASIŃSKA E., KOCUR-BERA K., LEŃ P., PREWEDA E., SAJNÓG N., SOBOLEWSKA-MIKULSKA K., STEINSHOLT H., WALACIK M., WÓJCIK J. 2014. Directions for land management in rural areas. Zagreb. Nacionalna knjiznica. ISBN 978-95-36129-40-9 pp. 75.
• FALKOWSKI J. 1990. Rolnicze obszary problemowe Polski (przyczyna powstania, diagnoza stanu, kierunki przekształceń. W: Obszary problemowe rolnictwa Polski ze szczególnym uwzględnieniem regionu lubelskiego [Agricultural problematic areas of Poland (the origin, diagnosis of current conditions, directions of transformations). In: Agricultural problematic areas in Poland with particular consideration of the Lublin region]. Ed. R. Jedut. Lublin. UMCS-PTG p. 5–10.
• FRIEDMANN J., ALONSO W. 1964. Introduction. In: Regional development and planning. Ed. J. Friedmann, W. Alonso. Cambridge. MIT Press p. 1–13.
• HORODEŃSKI R. 1985. Problemy rozwoju obszarów zaniedbanych [Issues related to development of neglected areas]. Nauka i Praktyka. Nr 2 p. 29–69.
• JADCZYSZYN J. 2009. Regionalne zróżnicowanie obszarów problemowych rolnictwa (OPR) w Polsce [Regional diversification of agricultural problematic areas in Poland]. Instrukcja upowszech. Nr 163. Puławy. IUNGPIB Puławy pp. 80.
• JAKOBSCHE J. 1985. Plan przestrzennego zagospodarowania kraju i planowanie makroregionalne. W: Planowanie przestrzenne [The spatial development plan of Poland and macro-regional planning. In: Spatial planning]. Ed. A. Regulski. Warszawa. PWE p. 326–363.
• JÓZEFACIUK A., JÓZEFACIUK CZ., KERN H., LEKAN SZ., STRZELEC J. 1996. Analiza dotychczasowych wyników badañ z zakresu przyrodniczych uwarunkowañ powstawania gruntów marginalnych oraz uzasadnienie potrzeb i celowooeci wydzielania gleb marginalnych i opracowanie ich definicji [Analysis of the current results of studies on natural conditions of marginal land development and the justification of the needs and purpose of the separation of marginal soils and elaboration of their definition]. PBZ-89-02 z. 1. Puławy. Wydaw. IUNG.
• KISIEL R., GRABOWSKA N. 2014. Rola dopłat unijnych w rozwoju rolnictwa ekologicznego w Polsce na przykładzie województwa podlaskiego [The role of EU subsidies in the development of organic farming in Poland on the example of podlaskie voivodeship]. Woda Środowisko-Obszary Wiejskie. T. 14. Z. 3(47) p. 61–73.
• KOŁODZIEJSKI J. 1982a. Realizacja celów rozwoju w warunkach narastania konfliktów w gospodarce przestrzennej. W: Konflikty polskiej przestrzeni [Implementation of development goals in growing conflicts in the spatial development. In: Conflicts of the Polish space]. Biuletyn KPZK PAN. Nr 120 p. 7–51.
• KOŁODZIEJSKI J. 1982b. Geneza, funkcjonowanie oraz ocena sytuacji konfliktowych w gospodarce przestrzennej Polski. W: Diagnoza stanu gospodarki przestrzennej Polski [Genesis, operation and the assessment of conflicts in spatial development of Poland. In: Diagnosis of conditions of the spatial development of Poland]. Biuletyn KPZK PAN. Nr 123 p. 134–148.
• KOŁODZIEJSKI J. 1987. Diagnoza stanu gospodarki przestrzennej Polski [Diagnosis of conditions of the spatial development of Poland]. Studia KPZK PAN. Nr 92 pp. 28.
• KOTAŃSKA K. 1999. Gleby marginalne w Polsce i ich wykorzystanie [Marginal soils and their use in Poland]. Poznań. AR p. 5–41.
• KRÓL Ż. 2014. Charakterystyka szachownicy gruntów o układzie wstęgowym na przykładzie miejscowości Brzeziny gmina Puchaczów [Characteristic of plots patchwork in strip type: a case study of the Brzezina village, Puchaczów commune]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr II/2 p. 423–435.
• KRÓL Ż., LEŃ P. 2016. Szachownica gruntów indywidualnych wyznacznikiem pilności wykonania prac scalenia i wymiany gruntów [Individual plot patchwork determination of the urgency in realization consolidation and exchange of land]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr II/1 p. 311–322.
• KULIKOWSKI R. 1992. Obszary problemowe rolnictwa w Polsce [Agricultural problematic areas in Poland]. In: Wybrane zagadnienia obszarów wiejskich [Selected issues concerning rural areas]. Biuletyn KPZK PAN. Nr 158 p. 23–40.
• LEŃ P. 2010. Podział przestrzeni rolniczej powiatu brzozowskiego pod względem wartości produkcyjnej gruntów ornych oraz użytków zielonych [Breakdown of county agricultural space of the Brzozów district in terms of production value of cropland and grassland]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Np. 12 p. 37–44.
• LEŃ P. 2011. Określenie pilności potrzeb prac scalenia i wymiany gruntów we wsiach powiatu Brzozów [Determining urgency of needs of land consolidation in villages of district Brzozów]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. No. 3 p. 7–16.
• LEŃ P. 2012. Prawidłowości w rozmiarze występowania gruntów różniczan zamiejscowych na przykładzie wsi w powiecie Brzozów [Patterns in the size of plots belonging to out-of village owners on the example of villages in Brzozów district]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. No. 1 p. 137–145.
• LEŃ P. 2017a. The size of the external patchwork of fields as an indicator of the need for land consolidation and exchange in the villages of the commune of Drzewica. Journal of Water and Land Development. No. 33 p. 99–106. DOI 10.1515/jwld-2017-0024.
• LEŃ P. 2017b. The size of an external patchwork of fields as an indicator of urgency for land consolidation and exchange on the example of the commune of Lesko. Journal of Water and Land Development. No. 33 p. 107–114. DOI 10.1515/jwld-2017-0025.
• LEŃ P., MIKA M. 2016a. Determination of the urgency of undertaking land consolidation works in the villages of the Sławno municipality. Journal of Ecological Engineering. Vol. 17. Iss. 4 p. 163–169.
• LEŃ P., MIKA M. 2016b. The impact of socio-economic factors on the size of the external plot patchwork on the example of Brzustowiec village, in the Łódzkie Voivodship. Geomatics and Environmental Engineering. No. 10/2 p. 43–51.
• LEŃ P., MIKA M., WÓJCIK-LEŃ J. 2016. Estimation of the size of the external land patchwork based on test areas in podkarpackie voivodship in Poland. Geomatics, Landmanagement and Landscape. No. 1 p. 65–74.
• MICHNA W. 1998. Racjonalizacja wykorzystania gleb marginalnych [Rationalisation of the use of marginal soils]. Warszawa. IERiGŻ pp. 186.
• MICHNA W., ROKICKA W. 1998. Gleby o najniższej urodzajności, ich rolnicze zastosowanie oraz ujawniająca się marginalizacja ekonomiczna [Soils of the lowest productivity, their use for agriculture and growing economic marginalisation]. Warszawa. IERiGŻ pp. 55.
• NOGA K. , KRÓL Ż. 2016. The patchwork of land as a problem restricting the development of rural areas. Barometr Regionalny. T. 14. Nr 3 p. 155–163.
• NOGA K., LEŃ P. 2010. Analiza rozdrobnienia gruntów indywidualnych we wsiach powiatu Brzozów [Analysis of the fragmentation of private land in the villages of the district Brzozow]. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. Nr 3 p. 55–64.
• RADZISZEWSKA W., JAROSZEWICZ J. 2012. Ocena istniejącej sieci dróg transportu rolnego na obszarze wsi poddanej pracom scaleniowym [The assessment of the existing of agricultural roads in a village under the land consolidation process]. Acta Scientiarum Polonorum Geodesia et Descriptio Terrarum. Vol. 11. No. 3 p. 17–34.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 4 czerwca 1956 r. w sprawie klasyfikacji gruntów [Decree of the Council of Ministers of 4 June 1956 on classification of lands]. Dz.U. 1956. Nr 19 poz. 97.
• SECOMSKI K. 1982. Ekonomika regionalna [Regional economy]. Warszawa. PWE pp. 263.
• SKAWIŃSKA E. 1993. Wstęp do badań nad rolniczymi obszarami problemowymi [Introduction to research works concerning problematic areas]. Rozprawa. Toruń. UMK. ISBN 8323103798 pp. 78.
• SOBOLEWSKA-MIKULSKA K. 2009. Kierunki modernizacji struktury przestrzennej obszarów wiejskich po wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej [Directions of modernisation of the spatial infrastructure of rural areas after the Polish accession to the European Union]. Przegląd Geodezyjny. Nr 10 p. 11–14.
• STASIAK A. 1985. Istota i charakter obszarów słabiej rozwiniętych w Polsce w świetle dociekań nauki i praktyki [The essence and the nature of less developed areas in Poland in the light of research works and practice]. Nauka i Praktyka. Nr 2 p. 9–15.
• SZLACHTA J. 1984. Wschodnie tereny przygraniczne jako obszary problemowe [Eastern boundary areas as problematic areas]. Gospodarka Planowa. Nr 12 p. 552–559.
• Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym [Act of 27 March 2003 on spatial planning and development]. Dz.U. 2003. Nr 80 poz. 717.
• WIĘCKOWICZ Z. 1989. Realizacja uchwały górskiej (na przykładzie województwa jeleniogórskiego) [Implementation of the mountain act (on the example of Jelenia Góra Voivodeship)]. Wieś Współczesna. Nr 6 p. 62–70.
• WINIARSKI B. 1976. Polityka regionalna [The regional policy]. Warszawa. PWE pp. 13.
• WÓJCIK G., LEŃ P. 2015. Spatial development of agricultural land division throughout the ages in villages of the Opoczno County. Geomatics and Environmental Engineering. Vol. 9. No. 3 p. 95–107.
• WÓJCIK-LEŃ J. 2016. Koncepcja zagospodarowania wybranych obszarów problemowych w procesie scalenia gruntów [The concept of development of selected problematic areas in the land consolidation process]. PhD thesis. Warszawa. PW pp. 256.
• ZAGOŻDŻON A. 1980. Regiony peryferyjne a zagadnienie peryferyjnych układów osadniczych. Wybrane zagadnienia teoretyczne i badawcze [Peripheral regions versus the issue of peripheral settlement systems, selected theoretical and research issues]. Przegląd Geograficzny. Nr 52 p. 815–824.
• ZAGOŻDŻON A. 1988. Kilka uwag o obszarach problemowych. W: Gospodarka przestrzenna, region, lokalność [A few remarks on problem areas. In: Spatial management, region, locality]. Biuletyn PAN KPZK. Nr 138. Warszawa. PWN p. 137–147.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).