PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Geomorphologic effects of human impact across the Svydovets Massif in the Eastern Carpathians in Ukraine

Identyfikatory
Warianty tytułu
Języki publikacji
EN
Abstrakty
EN
Contemporary changes in the natural environment in many mountain areas, especially those occurring above the upper tree line, are related to tourism. The Svydovets Massif, located in the Eastern Carpathians in Ukraine, is a good example of an area that is currently experiencing intense degradation. The highest, NE part of this area is crisscrossed with numerous paths, tourist routes, and ski trails. The strong human impact the area experiences is occurring simultaneously with the activity of natural geomorphologic processes. The processes occur with the greatest intensity above the upper tree line. The development of the discussed area has been occurring gradually since the early 20th century. It started when the region belonged to Austria-Hungary, then Czechoslovakia, and subsequently the USSR. Now that it belongs to independent Ukraine the level of tourism-related development has sharply increased. Comparing it to other mountain areas, such as the Tatras, the Alps, or the Monts Dore Massif in France, the Svydovets Massif is being reshaped much more rapidly due to the damage caused by human impact.
Rocznik
Strony
85--111
Opis fizyczny
Bibliogr. 66 poz., tab., rys., wykr.
Twórcy
  • Jagiellonian University, Faculty of Geography and Geology, Institute of Geography and Spatial Management, Poland
  • Jagiellonian University, Faculty of Geography and Geology, Institute of Geography and Spatial Management, Poland
  • Jagiellonian University, Faculty of Geography and Geology, Institute of Geography and Spatial Management, Poland
  • Institute of Geography Department of Sustainable Development and Shaping of Geographic Environment, Pedagogical University of Krakow, Poland
autor
  • Ivan Franko National University of Lviv, Faculty of Geography, Department of Geomorphology and Paleogeography, Ukraine
Bibliografia
  • Anan’iev H.S., 1981. Geomorphology of the axis zone of the East Carpathian. Moscow University Publishing House. Moscow.
  • Barros A., Pickering C., Gudes O., 2015. Desktop analysis of potential impacts of visitor use: A case study for the highest park in the Southern Hemisphere. Journal of Environmental Management 150, 179–195.
  • Bortnyk S. Yu., Kovtoniuk O. V., Kravchuk I. V., Lavruk, 2018. Organization of nature tourism routes on the territory of the central part of the Svidovets massif (Ukrainian Carpathians). Fizichna geografija ta geomorfologija 91, 55–65.
  • Brusak V.В., 2018. Methodical aspects of research of recreational digression of tourist routes microrelief. Problems of Geomorphology and Paleogeography of the Ukrainian Carpathians and Adjacent Territories 1, 8, 108–120, (in Ukrainian).
  • Brusak V.B., Malets V.B., 2018. Recreational digression on the “To Mount Hoverla” tourist route in the Carpathian National Park. [in:] Natural Resources of the Region: Problems of Use, Revitalization and Protection. Proceedings of the international scientific seminar (Lviv, October 5-7, 2018). LNU Press, Lviv, 58–63, (in Ukrainian).
  • Buchwał A., Fidelus J., 2008. The development of erosive and denudational landforms on footpaths sections in The Babia Góra Massif and The Western Tatras. Geomorphologia Slovaca at Bohemica 2, 14–24.
  • Candela R. M., 1982. Piste de ski et érosion anthropique dans les Alpes du Sud. Méditerranée 3-4, 51–55, (in French).
  • Dyląg D., 2018. Schroniska, których nie ma. Obiekty czeskich, ukraińskich, węgierskich i rumuńskich organizacji turystycznych w Karpatach Wschodnich do 1944 r. [in:] K. Duda, J. Skłodowski (eds.), Dziedzictwo kulturowe Karpat. Kraków, 129–149, (in Polish).
  • Fidelus J., 2014. The differentiation of tourist traffic in the Polish and Slovak parts of the Tatra National Park. Folia Turistica 33, 173–192.
  • Fidelus J., 2016. Slope transformations within tourist footpaths in the northern and southern parts of the Western Tatra Mountains (Poland, Slovakia). Zeitschrift für Geomorphologie 60, 3, 139–162.
  • Fidelus-Orzechowska J., Gorczyca E., Krzemień K., 2017. Geomorfologiczne skutki gospodarki turystycznej w Tatrach. TPN, IG i GP UJ, Kraków, (in Polish).
  • Gąsiorowski H., 1933. Przewodnik po Beskidach Wschodnich. Pasmo Czarnohorskie, Wyd. Książnica Atlas, Lwów-Warszawa, (in Polish).
  • Giessbel J., 1988, Nutzungsschaden, Bodendichte und rezente Geomorphodynamik auf Skipisten der Alpen und Skandinaviens, Zeitschrift für Geomorphologie N.F. Suppl.-Bd.70, 205–219, (in German).
  • Gnatiak I., Zinko J., 2015. Monitorowanie mikrowypukłość od szlaków turystycznych Karpackiego Parku Narodowego. Prądnik 25, 159–172, (in Polish).
  • Goetel W., 1936. Przez pasmo Czarnej Połoniny i Świdowca. Wspomnienie sprzed 28 lat. Turystyka w Polsce 12, 5–15.
  • Gorczyca E., 2000. Wpływ ruchu turystycznego na przekształcanie rzeźby wysokogórskiej na przykładzie masywu Czerwonych Wierchów i Regli Zakopiańskich. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geograficzne 105, 369–389.
  • Gorczyca E., Krzemień K., 2002. Wpływ ruchu turystycznego na rzeźbę Tatrzańskiego Parku Narodowego. [in:] W. Borowiec, A. Kotarba, A. Kownacki, Z. Krzan, Z. Mirek (eds.), Przemiany środowiska przyrodniczego Tatr. Wyd. TPN, Kraków-Zakopane, 389–394.
  • Gorczyca E., Krzemień K., 2009. Rola antropopresji w przekształcaniu obszarów wysokogórskich na przykładzie Tatr i Monts Dore. Prace i Studia Geograficzne 41, 89–106.
  • Gorczyca E., Krzemień K., 2010. Rola dróg i ścieżek turystycznych w modelowaniu rzeźby gór strefy umiarkowanej. Roczniki Bieszczadzkie 18, 228–242.
  • Gorczyca E., Krzemień K., 2012. Erozja i akumulacja w obrębie sieci dolin i dróg w Pienińskim Parku Narodowym (część polska i słowacka). Prace Wydziału Nauk o Ziemi Uniwersytetu Śląskiego 77, 164–176.
  • Growcock A.J.W., 2005. Impacts of camping and trampling on Australian alpine and subalpine vegetation and soils. PhD dissertation, Griffith University, 1–241.
  • Hnatiak I., 2004a. Morphodynamics of snow cover and relief surface on Skole Beskidski slopes. Journal of Ternopil State Pedagogical University. Geography Series 3, 129–136, (in Ukrainian).
  • Hnatiak I., 2004b. Pedestrian microrelief of the “Stezhka Dovbusha” ecological path in the Carpathian National Park. [in:] Problems of Geomorphology and Paleogeography of the Ukrainian Carpathians and Adjacent Territories: Proceedings of the international seminar dedicated to the 90th anniversary of the founder of the Department of Geomorphology and Paleogeography, Professor Peter Tsis (Skole, September30 – October 3, 2004). Ivan Franko LNU Press, Lviv, 196–202, (in Ukrainian).
  • Hnatiak I.S., 2017. State and prospects of research of morphodynamics of pedestrian microrelief in the vicinity of Chornohora Geographical Station. Problems of Landscape Science in the Context of the Strategy of Sustainable Development and the European Landscape Convention. [in:] Proceedings of the international scientific seminar dedicated to the 40th anniversary of the Chornohora Geographical Station, Ivan Franko National University of Lviv. November 3–5, 2017. Lviv-Vorokhta, 68–70, (in Ukrainian).
  • Hnatiak I., 2018. Transformation of the relief of recreational areas and recommended measures to regulate negative processes. [in:] Problems of Geomorphology and Paleogeography of the Ukrainian Carpathians and Adjacent Territories. Ivan Franko LNU Press, Lviv, 149–159, (in Ukrainian).
  • Holubets M.A., 1978. Fir-trees of the Ukrainian Carpathians. Kyiv, Naukova Dumka, (in Ukrainian).
  • Kasprzak M., Traczyk A., 2005. Antropogeniczne formy terenu na grzbiecie Karkonoszy w rejonie Łabskiego Szczytu, [in:] A. Łajczak (ed.), Antropopresja w górach średnich strefy umiarkowanej i skutki geomorfologiczne, na przykładzie wybranych obszarów Europy Środkowej. Wyd. Uniwersytetu Śląskiego, 39–45, (in Polish).
  • Kłapyta P., Dubis L., Krzemień K., Gorczyca E., Krąż P., 2020. Rzeźba i współczesne procesy morfogenetyczne wysokogórskiego masywu Świdowca (Karpaty Wschodnie). Roczniki Bieszczadzkie 28, 161–190, (in Polish).
  • Kondracki J., 1989. Karpaty. Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa, (in Polish).
  • Kricsfalusy V., Mróz W., Popov S., 2008. Historical changes of the upper tree line in the Carpathian Mountains, Ukraine. Mountain Forum Bulletin 8, 1, ( https://lib.icimod.org/record/12763).
  • Krusiec M., 1996. Wpływ ruchu turystycznego na przekształcanie rzeźby Tatr Zachodnich na przykładzie Doliny Chochołowskiej. Czasopismo Geograficzne 67, 303–320, (in Polish).
  • Krzemień K., 1995. Le rôle du tourisme dans la transformation des versants du Massif des Monts Dore. Zeszyty Naukowe UJ, Prace Geogr. 99, 23–33, (in French).
  • Krzemień K., 2008. Contemporary landform development in the Monts Dore Massif, France. Geographia Polonica 81, 1, 67–78.
  • Krzemień K., 2010. Les transformations contemporaines du relief du massif du Mont-Dore, [in:] D. Ricard (ed.), Developpment durable des territories: de la mobilisation des acteurs aux demarches participatives. Presses Universitaires Blaise Pascal, Clermont-Ferrand, 353–378, (in French).
  • Krzemień K., Kłapyta P., Gorczyca E., Krzemień P., Nesteruk J., Troll M., 2019. Ochrona przyrody nieożywionej w okresie II Rzeczypospolitej i współcześnie w południowo-wschodniej Polsce i w zachodniej Ukrainie. Roczniki Bieszczadzkie 27, 197–231, (in Polish).
  • Kubijowicz W., 1926. Życie pasterskie w Beskidach Wschodnich. Prace Instytutu Geografii UJ, 5, 1 – 143, (in Polish).
  • Kubijowicz W., 1937. Pastýřsky život v Podkarpatské Rusi. Bratislava, Zemépisne Prace 10, 1 – 74, (in Czech).
  • Kyyak V. 2013. Changes in the structure of populations of rare and endemic plant species in the highlands of the Carpathians under the influence of anthropogenic factors. Scientific Foundations of Biodiversity Conservation 4, 11, 1, 111–122, (in Ukrainian).
  • Łajczak A., 1996. Wpływ narciarstwa i turystyki pieszej na erozję gleby w obszarze podszczytowym Pilska. Studia Naturae 41, 131–159, (in Polish).
  • Łajczak 2002. Slope remodelling in areas exploited by skiers: case study of the Northern Flysch slope of Pilsko Mountain, Polish Carpathian Mountains. [in:] R.J. Allison (ed.), Applied Geomorphology: Theory and Practice. Willey, Chichester, 91–100.
  • Lanko A.I., Marynych O.M., Shcherban M.I., 1969. Physical Geography of the Ukrainian RSR. Radianska shkola, (in Ukrainian).
  • Lavruk M.M., 2005. Hutsuls of the Ukrainian Carpathians (ethnogeographical study). Ivan Franko LNU Press, Lviv, (in Ukrainian).
  • Malynovskyi K. 2003a. Carpathian mountain meadows and mountain meadow economy. Ecological Problems of the Carpathian Region, Papers of T. Shevchenko Scientific Society. Lviv, Ecology 12, 293–309, (in Ukrainian).
  • Malynovskyi K. 2003b. The current state of the upper border of the forest and alpine vegetation. Ecological Problems of the Carpathian Region, Papers of T. Shevchenko Scientific Society. Lviv, Ecology 12, 66–80, (in Ukrainian).
  • Mihai B., Reynard E, Werren G., Savulescu I., Sandric I., Chitu Z. 2009. Impacts of tourism on geomorphological processes in the Bucegi Mountains in Romania. Geographica Helvetica 64, 3, 134–147.
  • Nesteruk J., 2001. Szata roślinna wschodniokarpackich połonin i ochrona strefy wysokogórskiej. [in:] J. Gudowski (ed.), Pasterstwo na Huculszczyźnie. Gospodarka, kultura, obyczaj. Wyd. Akad. Dialog, Warszawa, 63–78, (in Polish).
  • Pelfini M., Santilli M., 2006. Dendrogeomorphological analyses on exposed roots along two mountain hiking trails in the Central Italian Alps. Geografiska Annaler A, 88, 3, 223–235.
  • Prędki R., 1999. Ocena zniszczeń środowiska przyrodniczego Bieszczadzkiego Parku Narodowego w obrębie pieszych szlaków turystycznych w latach 1995-1999 – porównywanie wyników monitoringu. Roczniki Bieszczadzkie 8, 343–352, (in Polish).
  • Prędki R., 2000. Przemiany właściwości powietrzno-wodnych gleb w obrębie pieszych szlaków turystycznych Bieszczadzkiego Parku Narodowego. Roczniki Bieszczadzkie 9, 225–235, (in Polish).
  • Rochefort R.M., Swinney D.D., 2000. Human Impact Survey in Mount Rainer National Park: Past, Present and Future. USDA Forest Service Proceedings RMRS-P15, 5, 165–171.
  • Romer E., 1905. Epoka lodowa na Świdowcu. Rozprawy Akademii Umiejętności 3, 6, 1-71, (in Polish).
  • Rozhko I. M., 2000. Recreational assessment of mountain natural-territorial complexes for the needs of tourism (by the example of the Ukrainian Carpathians). Doctoral dissertation self-abstract, speciality 11.01.11 – constructive geography and rational use of natural resources, Lviv, (in Ukrainian).
  • Rozhko I.M., Matviiv V.P., Brusak V.B., 2011. Geographical and Ecological Routes of Chornohora. Textbook. Ivan Franko LNU Press, Lviv, 223 рp., (in Ukrainian).
  • Shakin V.A., Burov V.S.,Vyalov O.S., Glushko V.V., Kruglov S.S., Pietrashkiewich M.I.,
  • Temeniuk F.P., 1976. Geologicheskaya karta Ukrainskikh Karpat i prilegayushchikh progi, bov, 1:200,000. Ministerstvo Geologii USSR, Kiev, (in Russian).
  • Shutiak A., 2019. Land Management: Environmental and Legal Aspect. (in Ukrainian).
  • Shushniak V., 2006. Peculiarities of spatio-temporal differentiation of exogenicgeomorphic processes in the Ukrainian Karpaty. Bulletin of Lviv University, Geographical series 33, 454–458, (in Ukrainian).
  • The Svydovets case 2019. How oligarchs are planning to destroy one of Ukraine’s most pristine natural landscapes. Bruno Manser Fonds, Basel. https://freesvydovets.org/wp-content/uploads/2019/08/report_the_svydovets_case.pdf.
  • Troll M., Sitko I., 2006. Pasterstwo w zachodniej Czarnohorze (Karpaty Ukraińskie) w ujęciu przestrzenno- czasowym. [in:] M. Troll (ed.), Czarnohora. Przyroda i człowiek. Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej UJ, Kraków, 111–140, (in Polish).
  • Tsuyuzaki S., 1994. Environmental deterioration resulting from ski-resort construction in Japan. Environment Conservation 21, 121–125.
  • Veyret Y., Hotyat M., Bouchot B., 1990. L’érosion d’origine anthropique dans un milieu de moyenne montagne: le massif montdorien. La terre et les hommes. Mélanges offerts à Max Derruau, Faculté des Lettres et Sciences humaines de l’Université Blaise Pascal, Nouvelle série 32, 545–556, (in French).
  • Vosyka R., 1929. Týden na Podkarpatské Rusi. Krásy Slovenska 8, 22-29, (in Czech).
  • Wilson J.P., Seney J.P., 1994. Erosional impact of hikers, horses, motorcycles and off-road bicycles on mountain trails in Montana. Mountain Research and Development 14, 1, 77–88.
  • World Database on Protected Areas, 2019. WDPA Consortium, Copyright World Conservation Union (UICN) and PNUMA-World Conservation Monitoring Centre (PNUMA-WCMC)
  • Zinko Yu.V., Hnatiak I.S., 2003. Recreational assessment of relief and its transformation in the Ukrainian Carpathians. [in:] Current Problems and Trends in the Development of Geographical Science, Proceedings of the international conference dedicated to the 120th anniversary of geography at Lviv University (September 24-26, 2003). Ivan Franko LNU Press, Lviv, 241–243, (in Ukrainian).
  • Zinko Yu.V., Hnatiak I.S., 2009. Ecological and geographical problems of functioning of tourist routes in the upper reaches of the Prut river. [in:] Natural Complexes and Ecosystems of the Upper Prut River. Functioning, Monitoring, and Protection, Ivan Franko LNU Press, Lviv, 291–294, (in Ukrainian).
Uwagi
Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-2d2d87a6-8a56-4a42-b8c8-a09112aa4b77
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.