Charakterystyczne rozwiązania techniczne planowanych stopni wodnych na rzece Wiśle na odcinku Międzynarodowej Drogi Wodnej E40

• Autorzy: Wrzosek Krzysztof , Sobiesak Przemysław , Sikorski Grzegorz

Warianty tytułu

EN

Characteristic technical solutions of the planned water barrages on the Vistula River at the E40 International Waterway section

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

50 lat temu wybudowano stopień wodny we Włocławku (SWW), który miał być jednym z dziewięciu planowanych wówczas stopni w Kaskadzie Dolnej Wisły, tj. na odcinku od ujścia Narwi do ujścia Wisły do Morza Bałtyckiego. Wykonana budowla pracuje samodzielnie, w warunkach, których projekt nie zakładał, powodując zmiany w korycie poniżej stopnia, mające wpływ na jego bezpieczeństwo. Jedną z podstawowych przyczyn braku realizacji kolejnych stopni były i są wysokie nakłady inwestycyjne, choć obecnie na pierwszy plan wysuwają się uwarunkowania środowiskowe. Każda z planowanych budowli, rozpatrywana jako odrębna inwestycja, będzie napotykała podobne problemy, czego przykładem może być wydłużony proces przygotowania inwestycji dla kolejnego stopnia poniżej SWW, tj. Stopnia Wodnego Siarzewo (SWS). Optymalnym podejściem ze strategicznego i ekonomicznego punktu widzenia wydaje się być planowanie i przygotowanie inwestycji objętych kompleksowym programem, a taka szansa nadarza się w ramach prac podjętych w zakresie Międzynarodowej Drogi Wodnej (MDW) E40 łączącej Port Gdańsk z Morzem Czarnym, do czego Polska jest zobligowana poprzez przystąpienie w 2018 r. do konwencji AGN. W 2020 r. opracowano studium wykonalności dla kompleksowego zagospodarowania MDW E40 i E70, które wykazało możliwość wykonania i opłacalność tego przedsięwzięcia. W oparciu o ww. studium ministerstwo właściwe ds. gospodarki wodnej przygotowuje program, który zostanie poddany strategicznej ocenie środowiskowej, co umożliwi realizację kolejnych inwestycji. W artykule przedstawiono podstawowe informacje techniczne dotyczące planowanej MDW E40 (lokalizacje, parametry techniczne budowli hydrotechnicznych) oraz podstawowe różnice pomiędzy rozwiązaniami technicznymi przebudowy SWW, aby dostosować go do aktualnych wymagań środowiskowych, potrzeb i racjonalnego gospodarowania wodami.

EN

50 years ago, the Włocławek Barrage was constructed, planned as the first stage of the Lower Vistula Cascade, in the section between the Narew mouth and the Vistula mouth to the Baltic Sea. The structure operates autonomously in conditions which were not assumed in the project, which provokes alterations of the riverbed downstream of the dam, having impact on its safety. One of the basic reasons that prevented the construction of the remaining stages have been high investment outlays, although currently the environmental conditions seem to take precedence over financing. Each of the planned structures, analysed as a separate investment, will encounter similar problems, which can be seen on the example of the prolonged process of preparation of the Siarzewo Barrage, being the next stage of the cascade. From the strategic and economic point of view, the optimum approach seems to be planning and preparation of investments under a complex programme, and such opportunity arises as part of works related to the E40 International Waterway connecting the Gdańsk Harbour with the Black Sea, to the implementation of which Poland is obliged under the AGN convention it joined in 2018. In 2020, a feasibility study was elaborated for complex development of the E40 and E70 IW, which pointed out to the feasibility and profitability of this venture. Based on this study, the Ministry responsible for water management is preparing a programme that will be subject to strategic environmental assessment, which will enable implementation of further investments. The paper presents basic technical information on the E40 IW (locations, technical parameters of hydrotechnical structures), as well as basic differences between the current technical solutions, using the example of the Siarzewo Barrage, and those applied in the construction of the Włocławek Barrage. It also presents the solution of the Włocławek Barrage reconstruction aimed at adapting it to the current environmental requirements, needs and rational management.

Słowa kluczowe

PL

hydrotechnika; stopień wodny; droga wodna

EN

hydraulic engineering; water barrages; waterway

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2021
• Tom: Nr 10
• Strony: 23--32
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., rys.

Twórcy

autor

Wrzosek Krzysztof

• Politechnika Warszawska, WIBHiŚ, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa, Polska, PGW Wody Polskie, ul. Żelazna 59A, 00-848 Warszawa, Polska

autor

Sobiesak Przemysław

• PGW Wody Polskie, ul. Żelazna 59A, 00-848 Warszawa, Polska

autor

Sikorski Grzegorz

• PGW Wody Polskie, ul. Żelazna 59A, 00-848 Warszawa, Polska

Bibliografia

• [1] Europejskie porozumienie w sprawie głównych śródlądowych dróg wodnych o znaczeniu międzynarodowym (AGN), sporządzone w Genewie dnia 19 stycznia 1996 r.
• [2] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 7 maja 2002 r. w sprawie klasyfikacji śródlądowych dróg wodnych.
• [3] Studium wykonalności dla kompleksowego zagospodarowania międzynarodowych dróg wodnych: E-40 dla rzeki Wisły na odcinku od Gdańska do Warszawy, E-40 od Warszawy do granicy Polska-Białoruś (Brześć) oraz E-70 na odcinku od Wisły do Zalewu Wiślanego (Elbląg)”; Jacobs, Gdańsk, PGW Wody Polskie. 2020.
• [4] Wrzosek K. 2019. Prezentacja przygotowana na seminarium naukowo-techniczne pt.: Perspektywy rozwoju żeglugi na Odrzańskiej Drodze Wodnej; PGW Wody Polskie.
• [5] V Międzynarodowy Kongres Morski w Szczecinie. 2017.
• [6] Ekspertyza w zakresie rozwoju śródlądowych dróg wodnych w Polsce na lata 2016–2020 z perspektywą do roku 2030; Ministerstwo Gospodarki Morskiej i ­Żeglugi Śródlądowej, Warszawa. 2016.
• [7] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 20 kwietnia 2007 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle hydrotechniczne i ich usytuowanie. 2007.
• [8] PGW Wody Polskie, Wydział Studiów, Analiz i Projektowania Budownictwa Wodnego. Zasoby własne.
• [9] Król-Wojewódzka K., Rolbiecki R. 2017. Społeczno-ekonomiczne skutki zagospodarowania dolnej Wisły. 1 edycja; Energa SA, Gdańsk, s. 219–221.
• [10] Prezentacja Projektu Stopnia Wodnego Siarzewo opracowana w ramach pracy Grupy Roboczej ds. Techniczno-Organizacyjnych przy Komitecie Sterującym Projektu SW Siarzewo; Energa Invest Sp. z o.o., Gdańsk. 2018.
• [11] Bednarz K., Jurek K. 2020. Wizualizacja Stopnia Wodnego Siarzewo, Wydział Studiów, Analiz i Projektowania Budownictwa Wodnego, PGW Wody Polskie.
• [12] Gniedziejko I., konsultacje merytoryczne: Wrzosek K., Puchała M., Sobiesak P. 2021. Dlaczego potrzebujemy stopnia wodnego w Siarzewie? Nowoczesne Budownictwo Inżynieryjne, 96, ss. 30–31.
• [13] Bednarz K., Jurek K. 2020. Wizualizacja pracy jazu, Wydział Studiów, Analiz i Projektowania Budownictwa Wodnego, PGW Wody Polskie.
• [14] Decyzja z dnia 29 grudnia 2017 o środowiskowych uwarunkowaniach dla wariantu Siarzewo przedsięwzięcia pn.: „Budowa stopnia wodnego na Wiśle poniżej Włocławka”; RDOŚ, Bydgoszcz.
• [15] Budowa stopnia wodnego na Wiśle poniżej Włocławka. Koncepcja Programowo‐Przestrzenna; Energa Invest Sp. z o.o., Gdańsk, PGW Wody Polskie. 2018.
• [16] Woś K., Wrzosek K. 2021. The Siarzewo barrage: a key element in Poland’s investment plans. The international journal on hydropower & dams, 2, s. 34–40, ISSN: 1352-2523.
• [17] Wrzosek K., Jurek K., Górnik-Ziemkowska M., Sobiesak P., Puchała M. 2020. Stopień Wodny Siarzewo – Lokalizacja i rozwiązania techniczne. Gospodarka wodna, 862, s. 13–16, ISSN: 0017-2448.
• [18] Kolerski T., Wrzosek K., Sobiesak P., Polak K. 2020. Modelowanie matematyczne transportu lodu w rejonie projektowanego Stopnia Wodnego Siarzewo. Gospodarka wodna, 862, s. 13–16, ISSN: 0017-2448.
• [19] Dębowski P. 2015. Migracja ryb przepławką na stopniu wodnym we Włocławku w 2015 roku. Komunikaty rybackie, 153, s. 1–7.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2021).