Początki przemysłu maszyn elektrycznych w Polsce do 1939 r. w 100-lecie powstania fabryki w Żychlinie

• Autorzy: Hickiewicz Jerzy , Rataj Piotr , Sadłowski Przemysław

Identyfikatory

DOI

10.15199/74.2022.4.7

Warianty tytułu

EN

The origins of the electrical machines industry in Poland up to 1939 on the 100th anniversary of the foundation of factory in Żychlin

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule zaprezentowano zarys początków i rozwoju przemysłu maszyn elektrycznych, który miał miejsce na terenie zaborów byłej Rzeczypospolitej Obojga Narodów (do 1918 r.) i II Rzeczypospolitej Polskiej (do 1939 r.). Podjęto próbę charakterystyki ważniejszych zakładów wytwarzających: maszyny elektryczne, tak prądu stałego, przemiennego, jak i transformatory. Szczególny nacisk położono na założoną w 1921 r. fabrykę w Żychlinie, która już w okresie międzywojennym stała się jedną z największych w Polsce.

EN

The article presents an outline of the beginnings and development of the electrical machines industry in the partitioned territories of the former Polish-Lithuanian Commonwealth (until 1918) and the Second Republic of Poland (until 1939). An attempt was made to characterise the most important plants producing electrical machines, both direct and alternating current, as well as transformers. Particular emphasis was placed on the factory in Żychlin, established in 1921, which already in the interwar period became one of the largest in Poland.

Słowa kluczowe

PL

przemysł; maszyny elektryczne; Żychlin; historia elektrotechniki

EN

industry; electrical machines; Żychlin; history of electrotechnology

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Wiadomości Elektrotechniczne
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 90, nr 4
• Strony: 31--36
• Opis fizyczny: Bibliogr. 19 poz., il., rys., wykr., zdj.

Twórcy

autor

Hickiewicz Jerzy

• Emerytowany profesor Politechniki Opolskiej Pracownia Historyczna SEP, Oddział Opolski SEP

• https://orcid.org/0000-0002-9194-4984+

autor

Rataj Piotr

• Pracownia Historyczna SEP, Oddział Opolski SEP

• https://orcid.org/0000-0002-6211-0550+

autor

Sadłowski Przemysław

• Pracownia Historyczna SEP, Oddział Opolski SEP

• https://orcid.org/0000-0002-8203-7995+

Bibliografia

• [1] Elektrobudowa wytwórnia maszyn elektrycznych dawniej B-cia Jaroszyńscy, Sp. Akc. 1929.PrzeglqdElektrotechniczny, 1929, nr 12, s. 382-383.
• [2] Glinka T., J. Hickiewicz, P. Sadłowski. 2018. Jerzy Szmit (1898-1984), wy-bitny polski konstruktor maszyn elektrycznych i transformatorów. Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe, 4 (120):113-119.
• [3] Grabowski J., K. Maciejewski, A. Broń, Ł. Garstka. 2011. Zakład Maszyn Elektrycznych „EMIT" S.A. 90 lat firmy, Żychlin.
• [4] Hickiewicz J. (red.). 2009. Polacy zasłużeni dla elektryki. Początki elektrotechnicznego szkolnictwa wyższego, pionierzy elektryki, Warszawa--Gliwice-Opole.
• [5] Hickiewicz J., P. Sadłowski, E. Weber. 2017. Zygmunt Okoniewski (1877-1936) w 140. rocznicę urodzin, Maszyny Elektryczne - Zeszyty Problemowe, 1(113): 207-213.
• [6] Jabłoński M. 2006. Praca pod kierunkiem Zbigniewa Kopczyńskiego w mojej pamięci. Biuletyn Techniczno-Informacyjny Zarządu Oddziału Łódzkiego SEP, 5: 2-3.
• [7] Kotelewski W. 1936. Krajowy przemysł maszyn elektrycznych i transformatorów. Przegląd Elektrotechniczny, 19: 661-671.
• [8] Kubiatowski J. 1971. Inż. Jerzy Gosiewski (1886-1956). Przegląd Elektro-techniczny, 2: 86.
• [9] Kubiatowski J. 1971. Inż. Stanisław Śliwiński (1875-1950). Przegląd Elektrotechniczny, 7: 320-321.
• [10] Piłatowicz J. 1997. Brown Boveri i ASEA w przemyśle elektrotechnicznym polski międzywojennej [w:] „Inżynierowie Polscy w XIX i XX wie-ku", t. V, 7-58.
• [11] Polskie Towarzystwo Elektryczne S.A. P.T.E. 1929. Przegląd Elektrotechniczny, 12: 380-381.
• [12] Polskie Zakłady ,,SKODY" Sp. Akc. 1929. Przegląd Elektrotechniczny,12: 384.
• [13] Polskie Zakłady Elektryczne Brown Boveri S.A. 1929. Przegląd Elektro-techniczny ,12: 377-379.
• [14] Rataj P. 2021. Franciszek Rychnowski (1850-1929) - niedoceniony geniusz, maniak czy obłąkaniec? Kwartalnik Historii Nauki i Techniki , 1: 55-107.
• [15] Roman J. 1929. Wyrób maszyn elektrycznych w Polsce. Przegląd Elektro-techniczny ,12: 310-313.
• [16] Ruśkiewicz T. 1920. Przemysł elektrotechniczny w Polsce. Przegląd Elektrotechniczny, 2:11-14.
• [17] Wein K 1897. Sprawozdanie z wycieczki naukowej słuchaczów Wydziału Budowy Maszyn C.K Szkoły Politechnicznej we Lwowie. 1897. Czasopismo Techniczne, 20:233.
• [18] Zakłady Elektrotechniczne Wacław Brygiewicz, Michał Zucker i S-ka Sp. Akc. „BEZET" w Warszawie. 1929. Przegląd Elektrotechniczny,12: 385.
• [19] Historia Elektryki Polskiej, t. 4. Przemysł i instalacje elektryczne, Zienkowski L (red.), Warszawa 1972.