Kształtowanie polityki zbrojeniowej Polski w perspektywie strategicznej

• Autorzy: Meissner Jacek

Identyfikatory

DOI

doi.org/10.37055/sbn/200076

Warianty tytułu

EN

Shaping Poland’s armament policy in a strategic perspective

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł przedstawia zagadnienia związane z polityką zbrojeniową jako częścią polityki państwa, tj. całościowo określającą kierunki rozwoju i interwencji państwa w tym obszarze. Autor formułuje wnioski dla polskiej polityki zbrojeniowej, skupiając się na systemowym podejściu do jej ustanawiania i realizacji oraz strategicznym zarządzaniu państwem. Prezentowane ustalenia badawcze podzielone są na następujące zasadnicze części: istota polityki zbrojeniowej; aspekty instytucjonalne; krajowy potencjał przemysłowy i zdolności produkcyjne; badania, rozwój i innowacje. Podnoszone są kwestie planowania i programowania działań państwa zgodnie z określonymi priorytetami oraz interesami narodowymi, w tym w obszarze inwestycji w rozwój sprzętu wojskowego i technologii oraz określania kierunków rozwoju krajowego przemysłu obronnego, zwiększenia zdolności produkcyjnych, krajowej suwerenności (technologicznej oraz decyzyjnej), jak również wzmocnienia systemu badań i rozwoju w dziedzinie obronności. Autor przytacza także postanowienia dokumentów strategicznych krajowych i sojuszniczych. Celem artykułu jest analiza polityki zbrojeniowej państwa w perspektywie strategicznej na przykładzie Polski. Główny problem badawczym zawarty został w pytaniu: Jakie reperkusje dla bezpieczeństwa narodowego niosą za sobą działania państwa lub ich brak w zakresie polityki zbrojeniowej? Hipoteza badawcza stawiana przez autora brzmi, iż: Wdrożenie w kraju sformalizowanej polityki zbrojeniowej w postaci dokumentu strategicznego przyczyniłoby się do podniesienia efektywność zarządzania dziedzinami obronności państwa i rozwoju gospodarczego, w tym w szczególności modernizacji technicznej sił zbrojnych i przemysłu zbrojeniowego. Ustanowienie polityki zbrojeniowej pozwoliło by więc, aby konieczny (w obliczu zagrożenia) proces zbrojenia, nie doprowadził do załamania finansowego państwa (w wyniku kierowania zamówień za granicę), a stał się motorem rozwoju rodzimej gospodarki opartej o wysokie technologie. Do opracowania artykułu wykorzystano metody przeglądu literatury oraz wnioskowania. Artykuł opiera się o dotychczas upublicznione dane i publiczne dokumenty, jak również publikacje stanowiące głos w dyskusji w obszarze podejmowanej problematyki.

EN

The article presents issues related to armaments policy as part of state policy, i.e. comprehensively defining the directions of development and state intervention in this area. The authorformulates conclusions for Polish armaments policy, focusing on the systemic approach to its establishment and implementation and strategic management of the state. The presented research findings are divided into the following main parts: the essence of armaments policy; institutional aspects; national industrial potential and production capacity; research, development and innovation. Issues of planning and programming state activities in accordance with specific priorities and national interests are raised, including in the area of investment in the development of military equipment and technology and determining the directions of development of the national defence industry, increasing production capacities, national sovereignty (technological and decision-making autonomy), as well as strengthening the defence research and development system. The author also refers to the provisions of national and allied strategic documents. The aim of the article is to analyze the state’s armament policy from a strategic perspective on the example of Poland. The main research problem is contained in the question: what are the repercussions for national security of the state’s actions or lack thereof in the field of armaments policy? The research hypothesis put forward by the author is that the adoption national an armament policy in the form of a strategy would contribute to increasing the effectiveness of management of the state’s defence and economic development, including the technical modernization of the Armed Forces and the defence industry. The establishment of an armament policy would therefore allow the necessary (in the face of a threat) armament process not to lead to the financial collapse of the state (as a result of directing orders abroad), but to become a driving force for the development of the domestic economy based on high technologies. The article was developed using literature review and reasoning methods. It is based on previously published data, public documents, and expert studies.

Słowa kluczowe

PL

polityka zbrojeniowa; badania i rozwój; modernizacja techniczna; polski przemysł obronny; strategia bezpieczeństwa narodowego

EN

armament policy; research and development; technical modernization; Polish defense industry; national security strategy

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2025
• Tom: R. 15, Nr 35
• Strony: 109--128
• Opis fizyczny: Bibliogr. 27 poz., wykr.

Twórcy

autor

Meissner Jacek

• Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego w Warszawie

• https://orcid.org/0000-0001-7481-6115

Bibliografia

• 1. Babiński. A., Lubiewski, P., Łuźniak, A., 2021. Współużyteczność metod oraz technik i narzędzi badawczych w badaniu bezpieczeństwa [w:] A. Czupryński, B. Wiśniewski, J. Zboina (red.), Nauki o bezpieczeństwie. Wybrane problemy badań, Wydawnictwo CNBOP-PIB, 70-71.
• 2. Biuro Bezpieczeństwa Narodowego, 2024. Rekomendacje do Strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej [online]. Dostępne pod adresem: https://www.prezydent.pl/storage/file/core_files/2024/7/4/7fa9f08052b51758d6ed4e9a11a9d32d/REKOMENDACJE%20SBNRP%204%20lipca%202024.pdf [dostęp: 17 listopada 20034], 51.
• 3. Decyzja Nr 116/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 1 września 2021 roku w sprawie pozyskiwania sprzętu wojskowego (Dz. Urz. MON z 2021 roku poz. 188).
• 4. Decyzja Nr 118/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 1 września 2021 roku w sprawie zasad opracowywania i realizacji centralnych planów rzeczowych” (Dz. Urz. MON z 2021 roku poz. 190).
• 5. Decyzja Nr 39/MON Ministra Obrony Narodowej z dnia 10 lutego 2017 roku w sprawie powołania Zespołu do spraw opracowania projektu dokumentu „Narodowa Polityka Zbrojeniowa” (Dz. Urz. MON z 2017 roku poz. 34).
• 6. Dmitruk T., 2024. Wydatki obronne Polski w 2023 roku. Dziennik Zbrojny [online]. Dostępne pod adresem: https://dziennikzbrojny.pl/artykuly/art,2,4,12023,armieswiata,wojsko-polskie,wydatki-obronne-polski-w-2023-roku [dostęp: 17 listopada 2024].
• 7. Dmitruk, T., 2021. Prace badawczo-rozwojowe w obszarze polskiej obronności. Nowa Technika Wojskowa, nr 5/2021, 18.
• 8. Dmitruk, T., 2023. Budżet obronny Polski na 2023 rok. Nowa Technika Wojskowa, 3/2023, 24.
• 9. Dmitruk, T., 2023. Wojenna modernizacja techniczna Sił Zbrojnych RP w 2022 roku. Nowa Technika Wojskowa, 2/2023, 18.
• 10. Dziennik Zbrojny, 2018. Narodowa Polityka Zbrojeniowa gotowa, ale…. [online]. Dostępne pod adresem: https://dziennikzbrojny.pl/aktualnosci/news,1,10821,aktualnosciz-polski,narodowa-polityka-zbrojeniowa-gotowa-ale… [dostęp: 17 listopada 2024].
• 11. European Security & Defence, 2021. “To be better equipped and better armed”. The interview was conducted by Jürgen Hensel [online]. Dostępne pod adresem: https://euro-sd.com/2021/10/articles/exclusive/24108/to-be-better-equipped-and-better-armed/ [dostęp: 17 listopada 2024].
• 12. Forsal 2022. Szef MON: Zamawiamy tyle, ile polski przemysł zbrojeniowy może wyprodukować [online]. Dostępne pod adresem: https://forsal.pl/biznes/przemysl/artykuly/8605583,przemysl-zbrojeniowy-polska-mon-mariusz-blaszczak.html [dostęp: 17 listopada 2024].
• 13. Koziej, S., 2014. Potrzebny Narodowy Program Bezzałogowców, Biuro Bezpieczeństwa Narodowego [online]. Dostępne pod adresem: https://www.bbn.gov.pl/pl/ wydarzenia/5375,Potrzebny-Narodowy-Program-Bezzalogowcow.html [dostęp: 17 listopada 2024].
• 14. Kucharski, B., 2023. Uwarunkowania modernizacji technicznej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej. Wybrane zagadnienia, Warszawa: Kancelaria Senatu, 5.
• 15. Lentowicz, Z., 2023. Zbrojeniowa szansa, ale i ryzyko sporych kłopotów dla polskich firm, Rzeczpospolita [online]. Dostępne pod adresem: https://www.rp.pl/biznes/art38604871-obronna-goraczka-coraz-wiecej-zamowien-coraz-wiecej-klopotow [dostęp: 17 listopada 2024].
• 16. Meissner, J., 2024. Przeskok generacyjny rosyjskiego kompleksu wojskowo-przemysłowego w kontekście zagrożeń dla wschodniej flanki NATO. Praca doktorska, Wojskowa Akademia Techniczna.
• 17. Miłosz, M., 2024. Brakuje odwagi na zbrojeniówkę, czyli politycy umywają ręce, Rzeczpospolita [online]. Dostępne pod adresem: https://www.rp.pl/biznes/art41300301-brakujeodwagi-na-zbrojeniowke-czyli-politycy-umywaja-rece [dostęp: 17 listopada 2024].
• 18. Miłosz, M., 2024. Szef Agencji Uzbrojenia: Nie kupimy szybciej uzbrojenia bez zmiany prawa. Rzeczpospolita [online]. Dostępne pod adresem: https://www.rp.pl/gospodarka/art41285491-szef-agencji-uzbrojenia-nie-kupimy-szybciej-uzbrojenia-bez-zmianyprawa [dostęp: 17 listopada 2024].
• 19. Ministerstwo Obrony Narodowej, 2022. Priorytetowe kierunki badań naukowych w resorcie obrony narodowej w latach 2021-2035 [online]. Dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/attachment/8d8d60db-92ec-4c03-8714-148d0e2a6899 [dostęp: 17 listopada 2024].
• 20. Ministry of Defence, 2019. How defence contributes to the prosperity of the UK and supports the UK economy [online]. Dostępne pod adresem: https://www.gov.uk/ government/collections/how-defence-contributes-to-the-prosperity-of-the-uk [dostęp: 17 listopada 2024].
• 21. Ministry of Defence, 2024. Defence Drone Strategy [online]. Dostępne pod adresem:https://assets.publishing.service.gov.uk/media/65d724022197b201e57fa708/Defence_Drone_Strategy_the_UK_s_approach_to_Defence_Uncrewed_Systems.pdf, [dostęp: 17 listopada 2024], 7.
• 22. NATO, 2024. NATO Industrial Capacity Expansion Pledge [online]. Dostępne pod adresem: https://www.nato.int/cps/en/natohq/official_texts_227504.htm [dostęp: 17 listopada 2024].
• 23. Rada Ministrów, 2017. Strategia na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju do roku 2020 (z perspektywą do 2030 roku) [online]. Dostępne pod adresem: https://www.gov.pl/documents/33377/436740/SOR.pdf [dostęp: 17 listopada 2024].
• 24. Sowizdraniuk, P., 2021. Wybrane metody oraz techniki i narzędzia jakościowe w badaniach bezpieczeństwa [w:] A. Czupryński, B. Wiśniewski, J. Zboina (red.), Nauki o bezpieczeństwie. Wybrane problemy badań, Wydawnictwo CNBOP-PIB, 87.
• 25. Wilk, R., 2023. Przytoczona wypowiedź z konferencji ArmTech zorganizowanej przez Wojskowy Instytut Techniczny Uzbrojenia. 26. Zarządzenie nr 30 Ministra Rozwoju i Technologii z dnia 14 listopada 2024 roku w sprawie ustalenia regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Rozwoju i Technologii (Dz.Urz. MRiT z 2024 roku poz. 34).
• 27. Zarządzenie Nr 35/MON z dnia 17 grudnia 2024 roku w sprawie regulaminu organizacyjnego Ministerstwa Obrony Narodowej (Dz. Urz. MON z 2024 roku poz. 227), § 43 pkt 3 ppkt 1 lid a-d.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).