Zastosowanie zmodyfikowanej metody analogii hydrogeologicznej z wykorzystaniem GIS w prognozowaniu dopływu wód do podziemnych wyrobisk górniczych

• Autorzy: Pikuła M. , Worsa-Kozak M. , Chudy K. , Kaczorek K. , Szymański A.

Warianty tytułu

EN

Forecasting of groundwater inflow into underground mine workings with implementation of modified hydrogeological analogy method and GIS

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono przykład modyfikacji uproszczonej metody prognozowania dopływu wód do kopalń podziemnych. Podstawą zaproponowanego rozwiązania jest metoda polegająca na określeniu wartości wskaźnika zawodnienia jednostkowego (q A go ) tj. dopływu, który przypada na jednostkę powierzchni rozciętej wyrobiskami górniczymi (Rogoż, 2012). Proponowana modyfikacja związana jest z analizą zmienności dopływów do wyrobisk górniczych wraz z upływem czasu od momentu wykonania wyrobisk oraz strefowej zmienności charakteru dopływów w obrębie jednej kopalni. W artykule omówiono zagadnienia związane z prowadzeniem obliczeń w oparciu o dwuwymiarowy model wyrobisk górniczych (o uproszczonej geometrii) z wykorzystaniem darmowego oprogramowania geoinformacyjnego. Proces określania i prognozowania dopływu do wyrobisk górniczych zobrazowano za pomocą hipotetycznego modelu wyrobisk górniczych kopalni umiejscowionej na fikcyjnym złożu. Punktem wyjścia do opracowania prezentowanej metody były doświadczenia autorów związane z analizą wyników pomiarów rzeczywistych dopływów oraz obliczeniami prognozowanych dopływów do wyrobisk górniczych jednej z kopalń KGHM Polska Miedź S.A. na obszarze monokliny przedsudeckiej.

EN

The article presents an example of forecasting the inflow of water to underground mine workings with implementation of modified simplified method of hydrogeological analogy. The basis of the proposed solution is the method based on the determination of the value of the mine-water inflow index (q A mination ), which represents a unit of mining excavations area (Rogoż, 2012). The proposed modification is related to the analysis of the variability of inflow to mining workings with the passage of time from the moment excavations are made and the zonal variability of the nature of tributaries within one mine. The article discusses issues related to calculations based on a two-dimensional model of mining excavations (with simplified geometry) using free geoinformation software. The process of determining and forecasting the inflow to mine workings was depicted by means of a hypothetical model of mining excavations located in a fictional deposit. The starting point for the development of the presented method was the authors experience with the analysis of actual inflows and forecasting the tributaries in one of the KGHM Polska Miedź S.A. mines which is located at the Fore-Sudetic Monocline.

Słowa kluczowe

PL

dopływ wód podziemnych do kopalń; prognozowanie dopływu wód do wyrobisk górniczych; metoda analogii hydrogeologicznej; wskaźnik zawodnienia jednostkowego; oprogramowanie geoiformacyjne

EN

groundwater inflows into mines; inflows forecasting; hydrogeological analogy method; minewater inflow index; geoinformation software

• Wydawca: Instytut Górnictwa Odkrywkowego "Poltegor-Instytut"
• Czasopismo: Górnictwo Odkrywkowe
• Rocznik: 2018
• Tom: R. 59, nr 2
• Strony: 67--75
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz.

Twórcy

autor

Pikuła M.

• KGHM Cuprum Sp. z o. o. - CBR, Wrocław

autor

Worsa-Kozak M.

• KGHM Cuprum Sp. z o. o. - CBR, Wrocław

autor

Chudy K.

• KGHM Cuprum Sp. z o. o. - CBR, Wrocław

autor

Kaczorek K.

• KGHM Cuprum Sp. z o. o. - CBR, Wrocław

autor

Szymański A.

• KGHM Cuprum Sp. z o. o. - CBR, Wrocław

Bibliografia

• [1] Bocheńska T., 1976 – Przegląd metod prognozowania dopływów wód podziemnych pod kątem ich przydatności w warunkach kopalń LGOM. Cuprum Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud 1976/2
• [2] Bocheńska T., 1984 – Prognoza dopływu wód podziemnych do kopalni głębinowych metodą modelowania numerycznego. Materiały sympozjum nt. „Metody badania wód podziemnych, ich użytkowanie i ochrona”, Tuczno, s. 173-180
• [3] Bocheńska T, Kalisz M., 1997 – Wybrane problemy hydrogeologii górniczej Lubińsko-Głogowskiego Obszaru Miedzionośnego (LGOM). WPH tom VII 1997, 421 – 425
• [4] Chudy K., 2004 – Zastosowanie systemów GIS do gromadzenia i unifikacji danych w obszarach działalności górniczej. Modelowanie Przepływu Wód Podziemnych, Vol. 1, Nr 1 , 2004
• [5] Chudy K., Worsa-Kozak M., 2013 – Zmiana warunków hydrogeologicznych w rejonach dawnej eksploatacji górniczej na przykładzie Masywu Szklar [W:] Zagozdżon Paweł P., Madziarz M.(red.): Dzieje górnictwa – element europejskiego dziedzictwa kultury. Tom 5. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław
• [6] Gurwin J., Wcisło M., Staśko S. 2014 – Dokładność odwzorowania wielowarstwowych systemów hydrogeologicznych na szczegółowych modelach numerycznych – analiza dla obszaru LGOM. [W:] Krawiec A., Jamorska I. (red.),Modele matematyczne w hydrogeologii. Wyd. Nauk. UMK, Toruń: 45–50
• [7] Iwańczak B., 2016 – QGIS 2.14.3 Tworzenie i analiza map. Wydanie II. Helion 2016
• [8] Posyłek E., 1986 – Prognozowanie ilości i jakości wód kopalnianych w aspekcie ochrony środowiska. Zeszyty naukowe Politechniki Śląskiej, Seria: Górnictwo z 149
• [9] Rogoż M., 2004 – Hydrogeologia kopalniana z podstawami hydrogeologii ogólnej. Głownu Instytut Górnictwa, Katowice
• [10] Rogoż M., 2012 – Metody obliczeniowe w hydrogeologii. „Śląsk” Sp. z o.o. Wydawnictwo Naukowe, Katowice, 2012
• [11] Staśko S., Gurwin J. Wcisło M. Modelska M., Kryza K., Kryza J., Olichwer T., Buczyński S., Tarka R., Wąsik M., Becker R. 2012 – Model koncepcyjny systemu hydrogeologicznego obszaru oddziaływania Lubińsko-Głogowskiego Obszaru Miedzionośnego (LGOM). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego 451: 203–210, 2012
• [12] Worsa-Kozak M., Cygan S., Świtoń J.M., Czop M., 2016 – Możliwości w zakresie agregacji danych oraz tworzenia modeli konceptualnych z wykorzystaniem programu Hydro GeoAnalyst. Modelowanie Przepływu Wód Podziemnych, Vol. 7, Nr 1 , 2016