Natural fertilization in the structure of fertilization in sustainable agriculture - on the example of Poland

• Autorzy: Rudnicki Roman , Kluba Mieczysław , Jezierska-Thöle Aleksandra , Szyda Barbara , Wiśniewski Łukasz

Identyfikatory

DOI

10.15584/pjsd.2020.24.1.12

Warianty tytułu

PL

Nawożenie naturalne w strukturze nawożenia w zrównoważonym rolnictwie - na przykładzie Polski

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The aim of this paper was to describe the state (as of 2010), structure by type (natural and mineral fertilisation, taking into account doses of nitrogen, potassium and phosphorus) and spatial diversification of fertilisation in the Polish agriculture (16 voivodships and 314 poviats). The studies of these issues concentrated on examining the impact of the external features of agriculture – natural and man-made ones. What has been demonstrated is the presence of a strong spatial diversification of fertilising procedures, mostly due to the impact of man-made conditions: historical and urban. It has transpired that the territorial patterns of fertilisation are bi-polar in nature: on the one hand, there are areas dominated by natural fertilisation (mostly north-eastern Poland); on the other hand, there are places where mineral fertilisation is prevalent (mostly northern and western Poland). Taking into consideration the planned Agricultural Census (2020) as well as the importance of pro-enviormental actions within The Common Agriculture Policy, the used metod of the comprehensive analysis of the feritilization for 2010 year constitutes a good starting point to the evaluation of the occurent changes.

PL

Celem pracy było rozpoznanie stanu (2010 r.), struktury rodzajowej (nawożenie naturalne i mineralne, z wydzieleniem dawek azotu, potasu i fosforu) i zróżnicowania przestrzennego nawożenia w polskim rolnictwie (16 województw i 314 jednostek powiatowych). Podjęto problem kształtowania się wymienionych cech pod wpływem zewnętrznych uwarunkowań rolnictwa – przyrodniczych i pozaprzyrodniczych. Przeprowadzone badania udowodniły silne zróżnicowanie przestrzenne nawożenia, określone przede wszystkim przez oddziaływanie czynnika historycznego i urbanizacyjnego. Wykazano, że układy terytorialne nawożenia mają charakter dwubiegunowy – od obszarów o przewadze nawożenia naturalnego (głównie Polska północno-wschodnia) do dominacji nawożenia mineralnego (głównie Polska północna i zachodnia). Biorąc pod uwagę planowany Powszechny Spis Rolny (2020) oraz rosnącą wagę działań prośrodowiskowych w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, wypracowana metoda kompleksowej analizy nawożenia przeprowadzona dla roku 2010, stanowi dobry punkt wyjścia do oceny zachodzących przemian.

Słowa kluczowe

EN

natural fertilisation; mineral fertilisation; sustainable development of agriculture; Poland

PL

nawożenie naturalne; nawożenie mineralne; zrównoważone rolnictwo

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej w Rzeszowie, Oddział Południowo-Wschodni ; Polskie Towarzystwo Gleboznawcze Oddział w Rzeszowie
• Czasopismo: Polish Journal for Sustainable Development
• Rocznik: 2020
• Tom: T. 24, cz. 1
• Strony: 117--126
• Opis fizyczny: Bibliogr. 23 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Rudnicki Roman

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Kluba Mieczysław

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Jezierska-Thöle Aleksandra

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Szyda Barbara

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

autor

Wiśniewski Łukasz

• Katedra Gospodarki Przestrzennej i Turyzmu, Wydział Nauk o Ziemi i Gospodarki Przestrzennej, Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu

Bibliografia

• 1. Baath E., Frostegard A., Pennanen T., Fritze H. 1995. Microbial community structure and pH response in relation to soil organic matter quality in wood-ash fertilized, clear-cut or burned coniferous forest soils. Soil Biology and Biochemistry. 27(2). 229-240.
• 2. Benton T.G., Vickery J.A., Wilson J.D. 2003. Farmland biodiversity: is habitat heterogeneity the key. Trends in Ecology and Evolution. 18. 182-188.
• 3. Brückner T. 1992. LPG – was nun? Agrarkonzentration im Osten Deutschlands. Die Neugestaltung des ländlichen Raumes. Internationalismus-Verlag. Hannover, Germany.
• 4. Buckley, D.H., Schmidt T.M. 2001. The structure of microbial communities in soil and the lasting impact of cultivation. Microbial Ecology. 42. 11-21.
• 5. Enwall K., Nyberg K., Bertilsson S., Cederlund H., Stenström J., Hallin S. 2007. Long-term impact of fertilization on activity and composition of bacterial communities and metabolic guilds in agricultural soil. Soil Biology & Biochemistry. 39. 106-115.
• 6. Fierer N., Jackson R.B. 2006. The diversity and biogeography of soil bacterial communities. Proceedings of the National Academy of Science of United States of America. 103. 626-631.
• 7. Gąsowski M. 2011. Nawożenie łąk i pastwisk nawozami naturalnymi. http://www.odr.pl/produkcja-roslinna/uzytki zielone/538/ (13.07.2011).
• 8. Grzebisz W. 2008. Nawożenie roślin uprawnych. Podstawy nawożenia. Powszechne Wydawnictwo Rolnicze i Leśne. Poznań. 146.
• 9. Jangid K., Williams M.A., Franzluebbers A.J., Sanderlin J.S., Reeves J.H., Jenkins M.B., Endale D.M., Colemann D.C., Whitman W.B. 2008. Relative impacts of land-use, management intensity and fertilization upon soil microbial community structure in agricultural systems. Soil Biology and Biochemistry. 40(11). 2843-2853.
• 10. Jezierska-Thöle A., Rudnicki R., Kluba M. 2016. Development of energy crops cultivation for biomass production in Poland. Renewable and Sustainable Energy Reviews. 62. 534-545.
• 11. Kagan A. 2011. Oddziaływanie rolnictwa na środowisko naturalne. Zagadnienia Ekonomiki Rolnej. 328(3). 99-115.
• 12. Kleijn D., Sutherland W.J. 2003. How effective are European agri-environment schemes in conserving and promoting biodiversity? Journal of Applied Ecology. 40. 947-969.
• 13. Kostrowicki J. 1973. Zarys geografii rolnictwa. PWN. Warszawa.
• 14. Lalfakzuala R., Kayang H., Dkhar M.S. 2008. The effects of fertilizers on soil microbial components and chemical properties under leguminous cultivation. Am-Euras. Journal Agriculture Environ. Sci. 3. 314-324.
• 15. Mäder P., Fliessbach A., Dubois D., Gunst L., Fried P., Niggli U. 2002. Soil fertility and biodiversity in organic farming. Science. 296(5573). 1694-1697.
• 16. Melero S., Madejón E., Ruiz J.C., Herencia J.F. 2007. Chemical and biochemical properties of a clay soil under dryland agriculture system as affected by organic fertilization. European Journal of Agronomy. 26(3). 327-334.
• 17. Rudnicki R. 2016. The spatial structure of Polish agriculture – conditioned by Common Agricultural Policy instruments. Wydawnictwo Naukowe UMK. Toruń.
• 18. Shaviv A. 2001. Advances in controlled-release fertilizers. Advances in agronomy. 71. 1-49.
• 19. Strategy Means of Agricultural Production. National Agricultural Census 2011. 2011. Central Statistical Office. Warsaw.
• 20. Triberti L., Nastri A., Giordani G., Comellini F., Baldoni G., Toderi G. 2008. Can mineral and organic fertilization help sequestrate carbon dioxide in cropland? European Journal of Agronomy. 29(1). 13-20.
• 21. Waloryzacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej Polski. 2000. The Institute of Soil Science and Plant Cultivation. Puławy.
• 22. Witek T., Górski T. 1997. Przyrodnicza bonitacja rolniczej przestrzeni produkcyjnej w Polsce. The Institute of Soil Science and Plant Cultivation. Puławy.
• 23. Zalewski A. 2010. Rynek nawozów mineralnych w Polsce. Opinie i Ekspertyzy OE-133. Bureau of Analyses and Documentation by the Senate Chancellery. Warszawa.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa Nr 461252 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2020).