Niepewność w analizach wypadków na przykładzie zdarzeń z udziałem pieszych

• Autorzy: Guzek Marek

Identyfikatory

DOI

10.4467/15053520PnD.22.009.16958

Warianty tytułu

EN

Calculations uncertainty in accident analysis illustrated by events involving a pedestrian

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W opiniowaniu dotyczącym wypadków drogowych zawsze będziemy mieli do czynienia z niepewnością wyników obliczeń. Celem artykułu jest przedstawienie wybranych aspektów związanych z oceną niepewności na przykładzie sytuacji zagrożenia potrącenia pieszego. Wykorzystując wyniki badań eksperymentalnych prowadzonych w symulatorze jazdy samochodem wskazano typowe zachowania kierowców w sytuacji zagrożenia w postaci wtargnięcia pieszego przed nadjeżdżający pojazd. Wykorzystując analogiczny scenariusz zdarzenia, prosty model analityczny i założone, ale realistyczne wartości parametrów opisujących kierowcę, pojazd i drogę przedstawione są obliczenia wybranych wskaźników opisujących sytuację biorąc pod uwagę niepewność. Do obliczeń niepewności wykorzystano metodę probabilistyczną Monte Carlo. Wyniki przedstawiono w postaci charakterystyk probabilistycznych długości drogi zatrzymania. Pokazano możliwość określenia przedziałów odległości potrzebnej do zatrzymania pojazdu z określonym poziomem ufności. Pokazano także prawdopodobieństwa wystąpienia potrącenia pieszego. Przedstawione wyniki wskazują z jednej strony na potrzebę uwzględniania niepewności w obliczeniach dotyczących analiz wypadkowych, a z drugiej na duże możliwości i korzyści przy stosowaniu metod probabilistycznych do oceny niepewności.

EN

When preparing expert opinions on road accidents, we will always deal with the uncertainty of calculations results. The aim of the article is to present selected aspects related to the assessment of uncertainty, illustrated by the situation of the risk of hitting a pedestrian. Based on the results of experiments conducted in a car driving simulator, typical behaviors of drivers in the event of accident risk as in the case of a pedestrian’s intrusion in front of an oncoming vehicle are shown. Using an analogous event scenario, a simple analytical model, and assumed but realistic values of the parameters describing the driver, vehicle, and road, the calculations of selected indicators relating to the situation are presented, taking into account the uncertainty. The Monte Carlo probabilistic method was used to calculate the uncertainty. The results are presented as probabilistic characteristics of the stopping distance. The possibility of determining the distance intervals needed to stop the vehicle with a certain confidence level has been shown. The probabilities of hitting a pedestrian are also given. The presented results indicate, on the one hand, the need to take into account the uncertainty in the calculations of the analyses of accidents, and on the other hand, the great opportunities and benefits of using probabilistic methods to assess uncertainty.

Słowa kluczowe

PL

niepewność obliczeń; metoda Monte Carlo; reakcja kierowcy; zagrożenia

EN

Monte Carlo method; driver reaction; emergency; calculation of uncertainties

• Wydawca: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych
• Czasopismo: Paragraf na Drodze
• Rocznik: 2022
• Tom: Nr 2
• Strony: 31--45
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., fot., ryc., tab.

Twórcy

autor

Guzek Marek

• Politechnika Warszawska, Wydział Transportu

• https://orcid.org/0000-0001-9871-2230

Bibliografia

• 1. Brach, R.M. (2007). Design of Experiments and Parametric Sensitivity of Planar Impact Mechanics. Proceedings of the 16th Annual Congress of the European Association for Accident Research and Analysis (EVU) (s. 9-21). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• 2. Brach, R.M., Dunn, P.F. (2004). Uncertainty analysis for forensic science. Lawyers and Judges Publishing Company Inc.
• 3. Brach, R.M., Guzek, M., Lozia, Z. (2007). Uncertainty of road accident reconstruction computations, Proceedings of the 16th Annual Congress of the European Association for Accident Research and Analysis (EVU) (s. 35-50). Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• 4. Chodnicki, P., Guzek, M., Lozia, Z., Mackiewicz, W., Stegienka, I. (2008). autoPW driving simulator as a tool for driver-vehicle-surroundings system research. W: Weiss Z. (red.), Virtual Design and Automation (s. 331-338). Poznań: Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej.
• 5. Guzek, M. (2016). Niepewność w analizie wypadków drogowych, Warszawa: Oficyna Wydawnicza Politechniki Warszawskiej.
• 6. Guzek, M. (2016). Uncertainty in calculations at the reconstruction of road accidents (s. 117-139). Proceedings of the Institute of Vehicles, 5 ( 109).
• 7. Guzek, M. (2017). Porównanie metod oceny niepewności stosowanych w obliczeniach w rekonstrukcji wypadków. Paragraf na Drodze, numer specjalny, 117-129.
• 8. Guzek, M. (2021). Czas reakcji kierowcy w kontekście prawdopodobieństwa zaistnienie zdarzenia. Paragraf na Drodze, numer specjalny, 85-95.
• 9. Guzek, M., Jurecki, R., Lozia, Z., Karendał, M., Zdanowicz, P. (2010). Badania reakcji kierowców na pieszego wychodzącego z prawej strony, realizowane w symulatorze jazdy samochodem. Autobusy. Technika. Eksploatacja, Systemy Transportowe, 6.
• 10. Guzek, M., Lozia, Z. (2021). Computing Methods in the Analysis of Road Accident Reconstruction Uncertainty. Arch Computat Methods Eng 28, s. 2459-2476. DOI: 10.1007/s11831 -020-09462-w.
• 11. Guzek, M., Lozia, Z., Wicher J. (2006). Niepewność wyników obliczeń związanych z rekonstrukcją wypadków drogowych. Materiały II Konferencji „ Rozwój techniki samochodowej a ubezpieczenia komunikacyjne” (s. 159-188). Radom: Wyższa Szkoła Biznesu im. Biskupa Jana Chrapka.
• 12. Guzek, M., Lozia, Z., Zdanowicz, P., Jurecki, R., Stańczyk, T., Pieniążek, W. (2012). Assessment of driver’s reaction times in diversified research environments. Archiwum Transportu - The Archives of Transport, XXII (2), 149-164.
• 13. JCGM 100: Guide to Expression of Uncertainty in Measurement. ISO, Geneva 1993.
• 14. Jurecki, R.S. (2016). Badania i modelowanie reakcji kierowców w sytuacjach zagrożenia wypadkowego. Monografia M84. Kielce: Politechnika Świętokrzyska.
• 15. Jurecki, R.S., Jaśkiewicz, M., Guzek, M., Lozia, Z., Zdanowicz, P. (2012). Driver’s reaction time under emergency braking a car - research in a driving simulator. Eksploatacja i Niezawodność - Maintenance and Reliability, 14 (4), 295-301.
• 16. Lozia, Z. (2008). Symulatory jazdy samochodem. Warszawa: WKŁ.
• 17. Moore, R.E., Kearfott, R.B., Cloud, M.J. (2009). Introduction to Interval Analysis. Society for Industrial and Applied Mathematics.
• 18. Prochowski, L. (2016). Pojazdy samochodowe. Mechanika ruchu. Warszawa: WKŁ.
• 19. Stańczyk, T.L. (2013). Działania kierowcy w sytuacjach krytycznych. Monografia M43. Kielce: Politechnika Świętokrzyska.
• 20. Stańczyk, T., Lozia, Z., Pieniążek, W., Jurecki, R. (2010). Badania reakcji kierowców w symulowanych sytuacjach wypadkowych. Zeszyty Naukowe Instytutu Pojazdów, 1 (77), 27-52.
• 21. Wach, W. (2014). Wiarygodność strukturalna rekonstrukcji wypadków drogowych. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• 22. Wach, W., Unarski, J. (2007). Uncertainty of calculation results in vehicle collision analysis. Forensic Science International, 167 (2), 181-188.
• 23. Wierciński, J., Reza, A. (red.) (2011). Wypadki drogowe. Vademécum biegłego sądowego. Kraków: Wydawnictwo Instytutu Ekspertyz Sądowych.
• 24. Zięba, A. (2014). Analiza danych w naukach ścisłych i technice. Warszawa: PWN.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).