Miejsce i funkcja ogrodów użytkowych w różnych założeniach ogrodowych na przykładach: Parku Rezydencji Książąt Radziwiłłów w Nieborowie, Ogrodu Księcia Walii Karola oraz Ogrodu Plebańskiego Parafii Rzymskokatolickiej w Żelechowie

• Autorzy: Chmielewska A.

Warianty tytułu

EN

Place and function of utilitarian gardens in different assumpsion by example of: Princes Radziwiłł’s Residential Park in Nieborów, Prince of Wales Charles’s Garden in Highgrove and Parish’s Garden of Roman Catolic in Żelechów

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Ogrody użytkowe to miejsce przeznaczone do uprawy roślin użytkowych. Aby rozwinąć tę krótką definicję, na podstawie trzech ogrodów, które powstały na przestrzeni trzech wieków – XVIII, XIX i XX – w trzech różnych miejscach i okolicznościach, podjęto próbę zbadania, co je łączy, a co dzieli, jaka była geneza ich powstania, co przetrwało do chwili obecnej. Porównując spis roślin sporządzony w Nieborowie w 1774 roku, zapiski proboszcza parafii w Żelechowie z 1884 roku oraz notatki autorki wykonane podczas zwiedzania ogrodu w Highgrove w 1992 roku określono przykładowe gatunki roślin uprawiane w omawianych ogrodach, a także sposoby uprawy i cele, do których rośliny te były używane.

EN

Utilitarian garden are place designatet for cultivation of utilitarian plants. To branch out this short definition on the grounds of three gardens, which had arised for three ages – XVIII, XIX and XX – in three different places and circumstances, they were explored and tried to determine, what do they have in common and what differ them, what was their genesis, what survived to this day and what direction they head towards. Comparing list of plants done in Nieborów in 1774, jotting written by parson in Żelechów in 1884 and notes which had been taken during sightseeing of garden in Highgrove in 1992, exemplary cultivable plants species has been established in talked-about gardens but also ways of culture and objectives, the plants had been cultured.

Słowa kluczowe

PL

sztuka ogrodowa; ogród użytkowy; ogród rezydencjonalny; ogród plebański; Nieborów; Highgrove

EN

garden art; utilitarian garden; residential garden; parish’s garden; Nieborów; Highgrove

• Wydawca: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej im. Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Czasopismo Techniczne. Architektura
• Rocznik: 2012
• Tom: R. 109, z. 8-A
• Strony: 91--100
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., il.

Twórcy

autor

Chmielewska A.

• Muzeum w Nieborowie i Arkadii, Oddział Muzeum Narodowego w Warszawie

Bibliografia

• BIEŃKOWSKI K., Ceremoniał parafialny w kościele żelechowskim z objaśnieniami administracyjno-ogólnemi i szkicem historyczno-chronologicznym od 1676 r. w dwóch częściach. Rkp.
• CHMIELEWSKA A., Notatki z podróży do Anglii, 2002 r. Rkp.
• GÓRSKI W., Ekologia w ogrodzie (http://poradnikogrodniczy.pl/ekologia-w-ogródku-dlaczego-ekologia.php).
• HARRISON L., Jak czytać ogrody, Warszawa 2010.
• HOBHOUSE P., Historia ogrodów, Warszawa 2005.
• Inwentarz dóbr nieborowskich 1774, MNA, Rkp. nr 175.
• KOTLARSKI E., Sprawozdanie z ogrodu pałacowego za czas od września do grudnia 1939 r. Rkp.
• KOTLARSKI E., Zestawienie nasion ogrodu pałacowego na rok 1941/42. Rkp.
• MUSZYŃSKA-HOFFMANOWA H., O paniach z krainy szczęścia, Łódź 1972.
• NIZINKIEWICZ J., Rozmowa z Jolantą Kwaśniewską (http://wiadomości.onet.pl/tylko-w-onecie/kwasniewska-wspomina-lady-diane-i-spotkanie-zkrol,1,5019066,wiadomość.htm/).
• PIWKOWSKI W., Nieborów, Warszawa 2005.
• SIEWNIAK M., MITKOWSKA A., Tezaurus sztuki ogrodowej, Warszawa 1998.
• ZUG Sz.B., Plan General du Cateau de Nieborów avec ses jardins et avennes Level’an, MDCCXXV, Plan generalny Zuga 1775, rys. tuszem i akw. 98,6 x 87,5.
• ZUG Sz.B., Projekt rozbudowy ogrodu regularnego w Nieborowie, przed 1767 r., rys. tuszem i akw. 84,5 x 74,0, MNA nr inw. 5596.
• Książę Karol – pasjonat ogrodnictwa ekologicznego (http://www.gardena.com/pl/garden-life/książę-karol-pasjonat-ogrodnictwa-ekologicznego/).
• Książęcy warzywniak (http://wiadomości.onet.pl/kiosk/swiat/książęcy-warzywniak,1,3345933,wiadomość.html).
• Ogród Księcia Karola w Highgrove (http://www.angielskieogrody.com.pl/?p=1&s=2).
• The Prince of Wales (http://www.princeofwales.gov.uk/).