Badania składu chemicznego aerozolu w Uzdrowisku Kopalnia Soli „Wieliczka” metodą „płuczkową”

• Autorzy: Kostrzon M. , Latour T. , Badyda A. J. , Rogula-Kozłowska W. , Leśny M.

Warianty tytułu

EN

Chemical composition testing of aerosol spray in the “Wieliczka” Salt Mine using the “scrubbing” method

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Subterraneoterapia (speleoterapia) stosowana jest w leczeniu przewlekłych chorób układu oddechowego. Jednym z czynników leczniczych występujących w atmosferze podziemnej Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka” jest obecność aerozolu solnego. Ma on działanie osmotyczne, zwiększa aktywność ruchu migawkowego rzęsek nabłonka oskrzeli i pobudza czynność wydzielniczą dróg oddechowych. W dniach 29.03 – 04.04.2017 roku w kompleksie komór Uzdrowiska Kopalnia Soli „Wieliczka” przeprowadzono badanie powietrza metodą aspiracyjną z wykorzystaniem płuczek. W pobranych próbkach dokonano pomiaru stężenia jonów: Cl-, NO3 -, PO4 3-, SO4 2-, F-, Na+, NH4 +, K+, Ca2+, Mg2+. Stężenie składników mineralnych w powietrzu podziemnym wyniosło od 2,7 – 8,1 mg/m3 - średnio we wszystkich próbach 4,4 mg/m3. W pobranych próbkach powietrza dochodzącego do kompleksu komór uzdrowiskowych wśród oznaczonych składników dominowały: sód, potas, wapń i chlorki. Stężenie aerozolu w granicach oznaczonych aktualnie jest porównywalne z aerozolem nadmorskim. Aerozol wytwarzany obiektach subterraneoterapii charakteryzuje bardzo niska zawartość składników nierozpuszczalnych. Warunki panujące w podziemnym kompleksie komór uzdrowiskowych, sprzyjają działalności leczniczej ukierunkowanej na leczenie przewlekłych schorzeń układu oddechowego.

EN

Subterraneotherapy (speleotherapy) is used in the treatment of chronic respiratory diseases. Salt aerosol is one of the therapeutic agents that occur in the underground atmosphere of the “Wieliczka” Salt Mine. It has an osmotic effect, increases the activity of the ciliary movement of the bronchial epithelium and stimulates respiratory secretion. In the period between 29th March and 4th April 2017, the air in the complex of the “Wieliczka” Salt Mine chambers was tested using the aspiration method with scrubbers. The measurements of ionic concentrations for Cl-, NO3 -, PO4 3-, SO4 2-, F-, Na+, NH4 +, K+, Ca2+, Mg2+ were followed by an analysis of the elements in the samples. In all samples, the concentration of minerals in the underground air was from 2.7 to 8.1 mg/m3- 4.4 mg/m3 on average. Sodium, potassium, calcium and chloride were dominant in the samples of air coming from the complex of spa chambers. The currently determined concentration of aerosol is comparable to coastal aerosol. Aerosol produced by subterraneotherapy objects has a very low content of insoluble constituents. The conditions in the underground complex of the spa chambers are beneficial to therapeutic activities aimed at treating chronic respiratory diseases.

Słowa kluczowe

PL

subterraneoterapia; speleoterapia; aerozol solny; kopalnia soli

EN

subterraneotherapy; speleotherapy; salt aerosol; salt mine

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Górnictwa Solnego
• Czasopismo: Przegląd Solny
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 13
• Strony: 107--114
• Opis fizyczny: Bibliogr. 20 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Kostrzon M.

• Kopalnia Soli „Wieliczka” Trasa Turystyczna Sp. z o.o., Park Kingi 10, 32-020 Wieliczka

autor

Latour T.

• Zakład Tworzyw Uzdrowiskowych, Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego – PZH, ul. Słowackiego 8, 60-823 Poznańl

autor

Badyda A. J.

• Politechnika Warszawska, Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Warszawa

autor

Rogula-Kozłowska W.

• Instytut Podstaw inżynierii Środowiska PAN, ul. M. Skłodowskiej-Curie 34; 41-819 Zabrze
• Wydział Inżynierii Bezpieczeństwa Pożarowego Szkoły Głównej Służby Pożarniczej, ul. Słowackiego 52/54; 01-629 Warszawa

autor

Leśny M.

• Kopalnia Soli „Wieliczka” Trasa Turystyczna Sp. z o.o., Park Kingi 10, 32-020 Wieliczka

Bibliografia

• BŁASZCZAK B., ROGULA-KOZŁOWSKA W., MATHEWS B., JUDA-REZLER K., KLEJNOWSKI K., ROGULA-KOPIEC P., 2016. Chemical Compositions of PM2. 5 at Two Non-Urban Sites from the Polluted Region in Europe. Aerosol and Air Quality Research 16: 2333-2348.
• CHOW J.C., 1995. Measurement methods to determine compliance with ambient air quality standards for suspended particles. Journal of Air and Waste Management Association 45: 320–382.
• CZAJKA K., SZIWA D., DROBNIK M., LATOUR T., 2006. Porównanie właściwości mikroklimatu i aerozoli w wyrobiskach kopalnianych i naziemnych grotach solnych. Balneologia Polska 3: 176-181.
• CZARNOBILSKI K., SZLĘK R., LIS G., OBTUŁOWICZ K., CZARNOBILSKA E., LALIK B., 2013. The efficacy of subterraneotherapy in the treatment of bronchial asthma evaluated by nitric oxide ENO, Alergologia i Immunologia 10: 30-32.
• FRĄCZEK K., GÓRNY R. L., ROPEK D., 2013. Bioaerosols of subterraneotherapy chambers at salt mine. Aerobiologia 29: 481-493.
• KALINOWSKA A.K., MIRSKA A., DMITRUK E., 2013. Subterraneoterapia jako swoista metoda klimatoterapii. Acta Balneologica 1(131): 55-58.
• LATOUR T., 1992. Obiekty subterraneoterapii w Polsce. Poznań. Instytut Medycyny Uzdrowiskowej, Biblioteka Lekarza Uzdrowiskowego.
• MĘTEL S., SŁOWIK A., GŁODZIK J., KRESKA-KORUS A., GOLEC J. SZCZYGIEŁ E., Postepowanie usprawniające w warunkach subterraneoterapii w Uzdrowisku Kopalnia Soli Wieliczka. Rozdz. w: Współczesne kierunki w medycynie prewencyjnej. Red.: Goździalska A., Jaśkiewicz J., Kraków, 2013, OficynaWydawnicza KA:113-125.
• MYSZKOWSKA D., KOSTRZON M., OBTUŁOWICZ K., DYGA W., CZARNOBILSKA E., 2013. Porównanie składu bioaerozolu w powietrzu komór solnych Uzdrowiska Kopalni Soli „Wieliczka” oraz w atmosferze w Krakowie. Acta Balneologica 3(133): 230.
• NUROV I., 2010. Immunologic features of speleotherapy in patients with chronic obstructive pulmonary disease. Medical and Health Science Journal 2:44-47.
• OBTUŁOWICZ K., MYSZKOWSKA D., DYGA W., MAZUR M., CZARNOBILSKA E., 2013. Hypoalergenowa subterraneoterapia w komorach solnych Kopalni w Wieliczce w leczeniu alergii dróg oddechowych i skóry. Znaczenie bioaerozolu. Alergologia i Immunologia 10: 20-23.
• OBTUŁOWICZ K., 2002. Aerozole kopalniane. Rozdz. w: Modelowe studium wykorzystania i ochrony surowców balneologicznych Krakowa i okolicy. Red.: Ney R., IGSMiE PAN, Kraków: 34 – 47.
• OBTUŁOWICZ K., 2013. Mechanism of therapeutic effects of subterraneotherapy in the chambers of the Salt Mine Wieliczka. Alergologia i Immunologia 10: 26 – 29.
• PONIKOWSKA I., FERSON D., 2008. Nowoczesna medycyna uzdrowiskowa. Medi Press, Warszawa: 191 – 196.
• ROGULA-KOZŁOWSKA W., 2016. Size-segregated urban particulate matter: mass closure, chemical composition, and primary and secondary matter content. Air Quality, Atmosphere and Health 9 (5): 533–550.
• ROGULA-KOZŁOWSKA W., KOSTRZON M., ROGULA-KOPIEC P., BADYDA A.J., 2016. Particulate Matter in the Air of the Underground Chamber Complex of the Wieliczka Salt Mine Health Resort. Advances in Experimental Medicine and Biology 955: 9-18.
• ROGULA-KOZŁOWSKA W., WIDZIEWICZ K., MAJEWSKI G., 2017. A simple method for determination of total water in PM1 on quartz fiber filters. Microchemical Journal 132: 327-332.
• ROGULA-KOZŁOWSKA W., KLEJNOWSKI K., ROGULA-KOPIEC P., OŚRÓDKA L., KRAJNY E., BŁASZCZAK B., MATHEWS B., 2014. Spatial and seasonal variability of the mass concentration and chemical composition of PM2.5 in Poland. Air Quality, Atmosphere and Health 7:41-58.
• SEINFELD J.H., PANDIS S.N., 2006. Atmospheric chemistry and physics: from air pollution to climate change. 2nd edition. John Wiley & Sons, Inc., New York.
• SKULIMOWSKI M., 1964.Leczenie chorych na astmę oskrzelową w komorach kopalni soli w Wieliczce. Przegląd Lekarski 4-5:225-228.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).