Wyznaczanie terenów zalewowych w dolinie rzeki Kłodnicy na bazie modelowania matematycznego

• Autorzy: Czajkowska A. , Osowska J.

Warianty tytułu

EN

Determining location of flood plains in the Kłodnica River valley based on mathematical modelling

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule przedstawiono metodykę wyznaczania terenów zalewowych na przykładzie zlewni rzeki Kłodnicy. Wieloletnia działalność wydobywcza, prowadzona przez kopalnie węgla kamiennego znajdujące się w granicach zlewni, doprowadziła do osiadań powierzchni terenu, utworzenia zalewisk w nieckach osiadania, zaburzeń grawitacyjnego spływu wód i w konsekwencji do zwiększenia zagrożenia powodziowego. Do określenia wzajemnego oddziaływania rzeki i terenów zalewowych wykorzystano oprogramowanie Duńskiego Instytutu Hydrauliki (DHI) - MIKE 11, umożliwiające opracowanie modeli jednowymiarowych. Modelem objęto odcinek Kłodnicy od km 67+313 do km 48+988. Dysponując gotowym modelem hydraulicznym, wykonano obliczenia modelowe dla fali hipotetycznej o kulminacji odpowiadającej przepływowi o prawdopodobieństwie przewyższenia p = 0,1%. W efekcie przeprowadzonych obliczeń określono potencjalne miejsca wystąpienia terenów zalewowych w dolinie rzecznej.

EN

The article presents the methodology of determining location of flood plains based on the example of the Kłodnica River basin. Many years of mining activity carried out by coal mines located within the area of the basin led to soil settlements filling with water, to disturbances in gravitational water flow and, as a consequence, to an increased flood risk. To determine the mutual interactions between the river and the flood plain, the authors used the Danish Hydraulic Institute’s software - MIKE 11, allowing elaboration of one-dimensional models. The model covered the Kłodnica River section from km 67+313 to km 48+998. Having a complete hydrological model, the authors performed model calculations for a hypothetical wave of the culmination corresponding to the exceedance probability of p = 0.1%. The calculations allowed determining the location of potential flood plains in the river valley.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia rzeki Kłodnicy; tereny zalewowe; modelowanie matematyczne

EN

Kłodnica river basin; floodplains; mathematical modelling

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Gospodarka Wodna
• Rocznik: 2017
• Tom: Nr 5
• Strony: 139--144
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., rys.

Twórcy

autor

Czajkowska A.

• Politechnika Śląska, Gliwice

autor

Osowska J.

• Politechnika Śląska, Gliwice

Bibliografia

• [1] Banaszak K., A. Hobot, M. Komosa, A. Stachura, M. Misiewicz, J. Cichy, M. Gajda, A. Pradela. 2012. Charakterystyka zlewni Kłodnicy. „Pectore-Eco" Sp. z o.o., Gliwice.
• [2] Biernat B., E. Bogdanowicz, H. Czarnecka, I. Dobrzyńska, B. Fal, S. Karwowski, B. Skorupska, J. Stachy. 1991. Zasady obliczania maksymalnych rocznych przepływów rzek polskich o określonym prawdopodobieństwie pojawiania się. Seria: Instrukcje i podręczniki. Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej, Warszawa.
• [3] Borowicz A., J. Kwiatkowski, J. Spatka, E. Zeman. 2009. Metodyka opracowania map zagrożenia powodziowego. DHI Polska, Krajowy Zarząd Gospodarki Wodnej, Warszawa.
• [4] Ciepielowski A., Sz.L. Dąbkowski. 2006. Metody obliczeń przepływów maksymalnych w małych zlewniach rzecznych (z przykładami). Oficyna Wydawnicza Projprzem-EKO, Bydgoszcz.
• [5] DHI, Mike 11, MikeNAM, MikeGIS. 2009. User Guide and Scientific Documentation, H ørsholm, Denmark.
• [6] Dyrektywa 2007/60/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 23 października 2007 r. w sprawie oceny ryzyka powodziowego i zarządzania nim.
• [7] Ekspertyza dotycząca możliwych do przeprowadzenia działań hydrotechnicznych, mających na celu ochronę przed powodzią terenów położonych na obszarach granicznych Gminy Gierałtowice i Miasta Zabrze oraz w dalszym biegu rzeki Kłodnicy na terenie Miasta Gliwice. 2012. Główny Instytut Górnictwa Katowice, Zakład Ochrony Wód, Katowice.
• [8] Jirinec P, J. Kwiatkowski, A. Borowicz, A. Buczek, M. Marmol, R. Rachwał. 2009. Wyznaczenie stref zagrożenia powodziowego dla rzeki Czarnej Staszowskiej na odcinku od zapory Chańcza do ujścia rzeki Czarnej Staszowskiej do Wisły jako integralny element studium ochrony przeciwpowodziowej. DHI Polska Sp. z o.o., Okręgowe Przedsiębiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne w Krakowie Sp. z o.o., Kraków.
• [9] MajlingerA. 2004. Próby zastosowania modelu MIKE 11 do określenia obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią na przykładzie Warty. Gospodarka Wodna nr 3, Wydawnictwo SIGMA-NOT Sp. z o.o., Warszawa.
• [10] Ustawa z dnia 16 grudnia 2015 r. o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz ustawy o zmianie ustawy - Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw. Dz. U. 2015 poz. 2295

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę (zadania 2017).

Praca naukowa finansowana ze środków budżetowych na naukę w latach 2010-2014 jako projekt badawczy