Przedział wiarygodności wskaźnika Grahama

• Autorzy: Słowik S. , Świerczek L.

Warianty tytułu

EN

Validity range of Graham index

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W artykule omówiono właściwości wskaźnika Grahama związane z jego konstrukcją matematyczną, z której wynika, że może on podążać asymptotycznie w kierunku zera i nieskończoności. Następnie w oparciu o próbę złożoną z 2777 analiz chemicznych powietrza pobranego ze zrobów ścianowych i zza tam izolacyjnych wykazano, że dla skrajnych wartości mianownika wskaźnika Grahama obserwujemy rozbieżność pomiędzy rzeczywistym stopniem zagrożenia pożarowego a prognozowanym przez wskaźnik. Zaobserwowano, że w przypadku bardzo niskich wartości mianownika występuje tendencja do zawyżania poziomu zagrożenia przez wskaźnik, natomiast dla bardzo wysokich wartości mianownika obserwuje się tendencję odwrotną. Dlatego przeprowadzono analizę mającą na celu wyznaczenie przedziału wiarygodności wskaźnika Grahama w zależności od wartości jego mianownika. W tym celu wykorzystano odpowiednie narzędzia matematyczne dające dużą pewność co do weryfikowanych hipotez i wyznaczono przedział mianownika, dla którego można przyjąć, że wskaźnik Grahama na poziomie prawdopodobieństwa co najmniej 95% określa prawidłowo stopień zagrożenia pożarowego. Dla przypadków wykraczających poza wyznaczony przedział nie można już mieć takiej pewności. Uzyskane wnioski mogą być bardzo pomocne przy analizie i ocenie zagrożenia pożarowego w kopalniach.

EN

This paper describes the characteristics of Graham index and its mathematical structure which shows that it can asymptotically approach zero and infinity. Based on a sample of 2777 chemical analyzes of air, taken from longwall workings as well as from behind the isolating dams, it has been shown that for the extreme values of Graham index there is a discrepancy between the actual level of fire risk and the one predicted by the indicator. It was observed that at the very low values of the denominator the Graham index overestimates the level of risk and for very high values of the denominator there is an opposite tendency. Therefore, an analysis was conducted to determine the validity range of Graham index, depending on the values of its denominator. For this purpose an appropriate mathematical tools were used that provide high reliability of the verified hypotheses. In the analysis the denominator range was calculated, for which it can be assumed at 95% probability that the rate of Graham index correctly determines the degree of fire hazard. For cases outside of the estimated range there is no certainty. The obtained results can be very helpful in the analysis and assessment of fire hazard risk in coal mines.

Słowa kluczowe

PL

górnictwo; zagrożenie pożarowe; profilaktyka; wskaźnik Grahama; przedział wiarygodności

EN

mining; fire hazard; prevention; Graham index; validity range

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 71, nr 12
• Strony: 49--61
• Opis fizyczny: Bibliogr. 13 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Słowik S.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

autor

Świerczek L.

• Główny Instytut Górnictwa, Katowice

Bibliografia

• 1. Brady, D.: Problems with Determining Oxygen Deficiencies in Ratios Used for Assessing Spontaneous Combustion Activity in Aziz. Coal Operators’ Conference, University of Wollongong & the Australasian Institute of Mining and Metallurgy, 2008, 209-216, Coal 2008.
• 2. Cygankiewicz J.: Ocena rozwoju ognisk samozagrzewania na podstawie precyzyjnej analizy chemicznej prób powietrza kopalnianego. „Prace Naukowe Głównego Instytutu Górnictwa” 1996, Nr 14.
• 3. Cygankiewicz J., Gapiński D.: Analiza metod oceny zagrożenia pożarami endogenicznymi przyjętych w górnictwie polskim na tle rozwiązań stosowanych w innych krajach. Zagrożenia aerologiczne w kopalniach węgla kamiennego – profilaktyka, zwalczanie, modelowanie, monitoring, str. 15-28, 2013.
• 4. Cygankiewicz J., Krause E.: Kryteria warunkujące bezpieczeństwo prowadzenia eksploatacji w pokładach silnie metanowych i zagrożonych pożarami endogenicznymi, na przykładzie ściany nr 9 w pokładzie 405/2 w kopalni „Sośnica”. Prace Naukowe GIG. „Górnictwo i Środowisko” 2005, Nr 2.
• 5. Lasek S., Stacha G., Trenczek S.: Doświadczenia uzyskane w trakcie eksploatacji ściany 3J w pokładzie 502 partii J w KWK „Śląsk” w zakresie wpływu zagrożenia tąpaniami na eskalację zagrożenia metanowego. Materiały 2 Szkoły Aerologii Górniczej. Zakopane 7-10 października 2002. Wyd. Sekcja Aerologii Górniczej Komitetu Górnictwa PAN, Kraków 2002, str. 249-263.
• 6. Luszniewicz A., Słaby T.: Statystyka z pakietem komputerowym STATISTICA PL. Teoria i zastosowania. Wydawnictwo C.H. Beck, 2008.
• 7. Mackenzie-Wood P., Strang J.: Fire gases and their interpretation. The Mining Engineer, June 1990.
• 8. Mazur M.: Systemy ochrony powietrza. Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne, Kraków.
• 9. Słowik S., Świerczek L.: Ujemne i zawyżone wartości wskaźnika Grahama. „Przegląd Górniczy” 2014, Nr 12.
• 10. Wacławik J., Cygankiewicz J., Branny M.: Niektóre zagadnienia pożarów endogenicznych. Biblioteka szkoły eksploatacji podziemnej, 2000.
• 11. Paca zbiorowa: „Poradnik Górnika” t.3, str. 254-257.
• 12. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych – wraz z późniejszymi zmianami.
• 13. Trenczek S.: Ocena stanu zagrożenia pożarem endogenicznym, na podstawie temperatury zrobów wyznaczonej metodą gazów istotnych. Zeszyty Naukowe Politechniki Śląskiej, seria „Górnictwo” 2003, z. 258.