Bezwładność cieplna chondrytu Jezersko w powietrzu i próżni. Wpływ temperatury

• Autorzy: Szurgot Marian A.

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2024.07.01

Warianty tytułu

EN

Thermal inertia of Jezersko chondrite in air and vacuum. Effect of temperature

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Bezwładność cieplną (Γ) chondrytu Jezersko (H4 S2/3 W2) określono na podstawie danych literaturowych dotyczących ciepła właściwego, przewodności cieplnej i gęstości objętościowej. Wykazano, że bezwładność cieplna tego meteorytu wynosi 2384 tiu (tiu = J · m–2 · K–1 · s–1/2) w temperaturze pokojowej (300 K), a 2024 tiu w temperaturze 200 K w powietrzu pod normalnym ciśnieniem. W warunkach próżni bezwładność cieplna meteorytu Jezersko wynosi 1802 tiu w temperaturze 300 K i 1533 tiu w temperaturze 200 K. Bezwładność cieplna chondrytu Jezersko jest zbliżona do wartości bezwładności cieplnej chondrytu Covert H5 (2450 tiu w powietrzu, 1850 tiu w próżni w temperaturze pokojowej), chondrytu Slovak H5 (2530 tiu w powietrzu, 1930 tiu w próżni w temperaturze pokojowej), chondrytu Lumpkin L6 (1567 tiu w 200 K w próżni), chondrytu Pułtusk H5 (1775 tiu w 300 K, 1521 tiu w 200 K w próżni), chondrytu Metsäkylä H4 (2360 tiu w powietrzu, a 1590 tiu w próżni w temperaturze pokojowej), chondrytu Y-74191 L3 (1795 tiu w 300 K, 1511 tiu w 200 K w próżni), chondrytu Y-74647 H4 (1704 tiu w 300 K, 1443 tiu w 200 K w próżni), chondrytu Y-74156 H4 (1969 tiu w 300 K, 1706 tiu w 200 K w próżni) i jest zbliżona do średniej wartości bezwładności cieplnej 11 chondrytów grupy H: 2570 (±224) tiu w powietrzu pod ciśnieniem 1 atm, a nieco niższej bezwładności cieplnej, wynoszącej 2053 (±388) tiu, w próżni w temperaturze pokojowej (296 K). Bezwładność cieplna meteorytu Jezersko przewidywana dla powietrza pod ciśnieniem 1 atm jako ośrodka wypełniającego pory meteorytu jest dla tej samej temperatury około 1,32 razy większa niż bezwładność cieplna przewidywana dla ośrodka, którym jest próżnia. Stosunek bezwładności cieplnej określanej w powietrzu do bezwładności cieplnej określanej dla próżni jest dla meteorytu Jezersko dla każdej temperatury równy 1,323. Wartość tego stosunku jest zbliżona do stosunku określonego dla chondrytu Covert H5 (1,324) oraz chondrytu Slovak H5 (1,311) i jest zbliżona do średniej wartości tego stosunku dla 11 chondrytów grupy H: 1,28 (±0,18) w temperaturze pokojowej (~300 K). Stosunek bezwładności cieplnej w temperaturze 300 K do bezwładności cieplnej w temperaturze 200 K znajduje się dla meteorytu Jezersko w zakresie 1,175–1,178, zarówno dla powietrza, jak i dla próżni, i jest zbliżony do stosunku wyznaczonego dla chondrytów: Gladstone H5 (1,185), Kunashak L6 (1,186), Leeday A L6 (1,186), Leeday B L6 (1,183), Pułtusk H5 (1,167), i mieści się w zakresie określonym dla nieantarktycznych chondrytów typu H w próżni (zakres 1,10–1,19, a średnia dla czterech chondrytów zwyczajnych: 1,14 (±0,04)). Dane Yomogidy i Matsuiego (1983) pozwoliły ustalić funkcję dopasowania dla zależności temperaturowej bezwładności cieplnej Γ(T) dla grupy chondrytów zwyczajnych, w szczególności chondrytów: Gladstone H6 oraz chondrytu antarktycznego Y-74191 L3, a także przewidzieć funkcję dopasowania zależności temperaturowej bezwładności cieplnej chondrytu Jezersko H4 dla dwóch ośrodków wypełniających wnętrze meteorytu: dla próżni oraz dla powietrza pod ciśnieniem 1 atm. Zależność temperaturową bezwładności cieplnej chondrytu Jezersko określonej dla próżni oraz dla powietrza pod normalnym ciśnieniem można dopasować za pomocą funkcji wykładniczej typu Γ(T) = A · exp(–C · T) + B, gdzie T jest temperaturą w skali bezwzględnej [K], natomiast A, B i C są stałymi. Wartości stałych A, C i B równania Γ(T) dla chondrytu Jezersko są porównywalne ze stałymi dla dwóch chondrytów: Gladstone H6 oraz Y-74191 L3. Dla chondrytu zwyczajnego Jezersko H4 określono następujące wartości stałych: (i) dla próżni: Avacuum = −2444, Bvacuum = 1920 oraz Cvacuum = 0,01008 (RMSE = 12), a (ii) dla powietrza pod normalnym ciśnieniem wartości stałych: Aair = −3357, Bair = 2540 i Cair = 0,01008 (RMSE = 14, ang. root mean square error, błąd średni kwadratowy). Wykorzystując eksponencjalną funkcję dopasowania Γ(T), obliczono wartości Γ dla trzech meteorytów: Jezersko H4, Gladstone H6 i Y-74191 L3 dla różnych temperatur z zakresu 100–500 K. Uzyskano dobrą zgodność pomiędzy wartościami bezwładności cieplnej otrzymanymi na podstawie danych eksperymentalnych dotyczących przewodności cieplnej, gęstości objętościowej oraz ciepła właściwego a wartościami bezwładności cieplnej przewidywanymi na podstawie funkcji Γ(300)(T). Przewidywane wartości bezwładności cieplnej dla materii meteorytu Jezersko przy zastosowaniu funkcji Γ(T) są następujące: Γ(100 K) = 1169 tiu, Γ(200 K) = 2040 tiu, Γ(300 K) = 2357 tiu, Γ(400 K) = 2473 tiu, Γ(500 K) = 2516 tiu dla powietrza pod ciśnieniem 1 atm oraz Γ(100 K) = 882 tiu, Γ(200 K) = 1541 tiu, Γ(300 K) = 1782 tiu, Γ(400 K) = 1870 tiu i Γ(500 K) = 1902 tiu dla próżni. Wykorzystanie funkcji Γ(T) prowadzi do nieco mniejszych, ale praktycznie jednakowych dla obu ośrodków wartości stosunku Γ(300)/Γ(200): 1,156 dla próżni i 1,155 dla powietrza niż te otrzymane bezpośrednio ze wzoru definiującego Γ. Stosując nowo odkrytą zależność liniową pomiędzy porowatością chondrytów zwyczajnych a ich bezwładnością cieplną, uzyskano dla chondrytu Jezersko wartości Γ: 1582 tiu w 200 K oraz 1786 tiu w 300 K w próżni, zgodne z przewidywaniem opartym na równaniu definiującym bezwładność cieplną. Prezentowane wyniki badań wskazują, że bezwładność cieplna chondrytu Jezersko mieści się w zakresie wartości bezwładności cieplnej materii dwóch grup chondrytów zwyczajnych – grupy H oraz grupy L i jest reprezentatywna dla grupy H, a funkcja wykładnicza opisuje zadowalająco zależność temperaturową bezwładności cieplnej Γ(T) chondrytów Jezersko H4, Gladstone H6 oraz Y-74191 L3.

EN

Thermal inertia (Γ) of the Jezersko chondrite (H4 S2/3 W2) was determined using literature data on specific heat thermal conductivity, and bulk density. It was shown that thermal inertia of the Jezersko meteorite is 2384 tiu (tiu = J · m–2 · K–1 · s–1/2) at room temperature (300 K) and 2024 tiu at 200 K in air at normal pressure. Under vacuum conditions, the thermal inertia of the Jezersko meteorite is 1802 tiu at 300 K and 1533 tiu at 200 K. The thermal inertia of the Jezersko chondrite is close to Γ values of the Covert H5 chondrite (2450 tiu in air, 1850 tiu in vacuum at room temperature RT), Slovak H5 chondrite (2530 tiu in air, 1930 tiu in vacuum at RT), Lumpkin L6 chondrite (1567 tiu at 200 K in vacuum), Pułtusk H5 chondrite (1775 tiu at 300 K, 1521 tiu at 200 K in vacuum), Metsakyla H4 chondrite (2360 tiu in air, 1590 tiu in vacuum at RT), Y-74191 L3 chondrite (1795 tiu at 300 K, 1511 tiu at 200 K in vacuum), Y-74647 H4 chondrite (1704 tiu at 300 K, 1443 tiu at 200 K in vacuum), Y-74156 H4 chondrite (1969 tiu at 300 K, 1706 tiu at 200 K in vacuum), and is close to the mean value for eleven H chondrites: 2570 ±220 tiu in air at 1 atm, and 2053 ±388 tiu in vacuum at room temperature (~300 K). The thermal inertia of the Jezersko meteorite predicted for air at 1 atm is about 1.32 times larger than thermal inertia predicted for vacuum at the same temperature. The ratio of thermal inertia in air to thermal inertia in vacuum for the Jezersko meteorite is equal to 1.323 at any temperature. This value is close to the ratio for the Covert H5 chondrite (1.324), Slovak H5 (1.311) chondrite, and is close to the mean value for the ratios for eleven H chondrites: 1.28 ±0.18 at room temperature (~300 K). The ratio of thermal inertia at 300 K to that at 200 K for the Jezersko meteorite ranges from 1.175 to 1.178 for both air and vacuum, This is close to the ratios for the Gladstone H6 (1.185), Kunashak L6 (1.186), Leeday A L6 (1.186), Leeday B L6 (1.183), Pułtusk H5 (1.167) chondrites, and falls within the range determined for non-Antarctic H type chondrites in vacuum (range 1.10–1.19, with a mean for four ordinary chondrites of 1.14 ±0.04). Using data from Yomogida and Matsui (1983), Γ(T) fits were established for the Gladstone H6 and Y-74191 L3 chondrites and for predicting Γ(T) fit for the Jezersko chondrite in vacuum and air at 1 atm. The temperature dependence of the thermal inertia of the Jezersko chondrite in vacuum and in air at normal pressure can be fit by a normal exponential function: Γ(T) = A · exp(–C · T) + B, where T is an absolute temperature [K], and A, B and C are constants. Values of constants A, C, and B of Γ(T) equation for the Jezersko chondrite are comparable with the constants for the Gladstone H6 and Y-74191 L3 chondrites. For the Jezersko in vacuum: Avacuum = –2444, Bvacuum = 1920, and Cvacuum = 0.01008 (RMSE = 12), and for air at normal pressure: Aair = –3357, Bair = 2540, and Cair = 0.01008 (Root mean square error RMSE = 14). Using Γ(T) exponential fit function, Γ values for various temperatures in the temperature range of 100–500 K were calculated for the Jezersko, Gladstone, and Y-74191 meteorites. Good agreement was obtained between the thermal inertia values obtained from experimental data on thermal conductivity, bulk density, and specific heat, and the thermal inertia values predicted based on the Γ(T) function. The predicted thermal inertia values for the Jezersko chondrite matter using Γ(T) are as follows: Γ(100 K) = 1169 tiu, Γ(200 K) = 2040 tiu, Γ(300 K) = 2357 tiu, Γ(400 K) = 2473 tiu, Γ(500 K) = 2516 tiu for air at 1 atm, and Γ(100 K) = 882 tiu, Γ(200 K) = 1541 tiu, Γ(300 K) = 1782 tiu, Γ(400 K) = 1870 tiu, and Γ(500 K) = 1902 tiu for vacuum. The Γ(T) function results in approximately 2% smaller values of the Γ(300)/Γ(200) ratio than those determined by Γ definition: 1.156 for vacuum and 1.155 for air. Both values are, as previously, nearly the same for both media. Using the recently discovered linear relationship between the porosity of ordinary chondrites and their thermal inertia, values of Γ: 1582 tiu at 200 K and 1786 tiu at 300 K in vacuum were obtained for the Jezersko chondrite, consistent with predictions based on the thermal inertia equation. Presented data indicate that the thermal inertia of the Jezersko chondrite is within the range of both group H and L groups of ordinary chondrites, and is representative of the H group. The exponential function satisfactorily describes temperature dependence of thermal inertia Γ(T) of the Jezersko (H4) and some other ordinary chondrites.

Słowa kluczowe

PL

bezwładność cieplna; chondryt Jezersko; chondryty zwyczajne

EN

thermal inertia; Jezersko chondrite; ordinary chondrites

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2024
• Tom: R. 80, nr 7
• Strony: 387--407
• Opis fizyczny: Bibliogr. 98 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szurgot Marian A.

• Centrum Nauczania Matematyki i Fizyki Politechniki Łódzkiej

Bibliografia

• Badescu V. (eds.) 2013. Asteroids: Prospective energy and material resources. Springer, Berlin, Heidelberg. DOI: 10.1007/978-3-642-39244-3.
• Beech M., Coulson I.M., Nie W., McCausland P., 2009. The thermal and physical characteristics of the Gao-Guenie (H5) meteorite. Planetary and Space Science, 57: 764–770. DOI: 10.1016/j.pss.2009.01.002.
• Bottke W.F.J., Vokrouhlicky D., Rubincam D.P., Nesvorný D., 2006. The Yarkovsky and Yorp effects: Implications for asteroid dynamics. Annual Review of Earth and Planetary Sciences, 34: 157–191.DOI: 10.1146/annurev.earth.34.031405.125154.
• Cambioni S., de Kleer K., Shepard M., 2022. The heterogeneous surface of asteroid (16) Psyche. Journal of Geophysical Research: Planets, 127: e2021JE007091. DOI: 10.1029/2021JE007091.
• Cambioni S., Delbo M., Ryan A.J., Furfaro R., Asphaug A., 2019. Constraining the thermal properties of planetary surfaces using machine learning: Application to airless bodies. Icarus, 325:16–30. DOI: 10.1016/j.icarus.2019.01.017.
• Campins H., Emery J.P., Kelley M., Fernández Y., Licandro J., Delbó M., Barucci A., Dotto E., 2009. Spitzer observations of spacecraft target 162173 (1999 JU3). Astronomy & Astrophysics, 503: L17–L20.DOI: 10.1051/0004-6361/200912374.
• Capria M.T., Tosi F., De Sanctis M.C., Capaccioni F., Ammannito E., Frigeri A., Zambon F., Fonte S., Palomba E., Turrini D., Titus T.N., Schröder S.E., Toplis M., Li J.-Y., Combe J.-P., Raymond C.A., Russell C.T., 2014. Vesta surface thermal properties map. Geophysical Research Letters, 41: 1438–1443. DOI: 10.1002/2013GL059026.
• Carlson T.N., Dodd J.K., Benjamin S.G., Cooper J.N., 1981. Satellite estimation of the surface energy balance, moisture availability and thermal inertia. Journal of Applied Meteorology, 20(1): 67–87. DOI: 10.1175/1520-0450(1981)020<0067:SEOTSE>2.0.CO;2.
• Ciazela M., Ciazela J., Pieterek B., 2021. High resolution apparent thermal inertia mapping on Mars. Remote Sensing, 13: 3692.DOI: 10.3390/rs13183692.
• Ciazela M., Ciazela J. Pieterek B., 2023. Differential apparent thermal inertia of sloping terrain on Mars: Implications for the magmatic intrusions at Olympus Mons. Icarus, 389: 115283. DOI: 10.1016/j.icarus.2022.115283.
• Cracknell A.P., Xue Y., 1996. Thermal inertia determination from space – a tutorial review. International Journal of Remote Sensing,17: 431–461. DOI: 10.1080/01431169608949020.
• De Kleer K., Butler B., de Pater I., Gurwell M.A., Moullet A., Trumbo S., Spencer J., 2021. Ganymede’s surface properties from millimeter and infrared thermal emission. The Planetary Science Journal,2(1):5. DOI: 10.3847/PSJ/abcbf4.
• Delbo M., Dell’Oro A., Harris A.W., Mottola S., Mueller M., 2007. Thermal inertia of near-Earth asteroids and implications for the magnitude of the Yarkovsky effect. Icarus, 190: 236–249. DOI:10.1016/j.icarus.2007.03.007.
• Delbo M., Tanga P., 2009. Thermal inertia of main belt asteroids smaller than 100 km from IRAS data. Planetary and Space Science, 57: 259–265. DOI: 10.1016/j.pss.2008.06.015.
• Emery J.F., Fernández Y.R., Kelley M.S.P., Warden K.T., Hergenrother C., Lauretta D.S., Drake M.J., Campins H., Ziffer J., 2014. Thermal infrared observations and thermophysical characterization of OSIRIS-REx target asteroid (101955) Bennu. Icarus, 234: 17–35. DOI: 10.1016/j.icarus.2014.02.005.
• Farinella P., Vokrouhlicky V., Hartmann W.K., 1998. Meteorite delivery via Yarkovsky orbital drift. Icarus, 132: 378–387. DOI:10.1006/icar.1997.5872.
• Farouki O.T., 1986. Thermal properties of soils. Trans Tech Publications, Clausthal-Zellerfeld. Fenton L.K., Bandfield J.L., Ward A.W., 2003. Aeolian processes in Proctor Crater on Mars: Sedimentary history as analyzed from multiple data sets. Journal of Geophysical Research, 108(E12):5129. DOI: 10.1029/2002JE002015.
• Fergason R.L., Christensen P.R., Kieffer H.H., 2006. High-resolution thermal inertia derived from the Thermal Emission Imaging System (THEMIS): Thermal model and applications. Journal of Geophysical Research Planets, 111: E12004. DOI: 10.1029/2006JE002735.
• Flynn G.J., Consolmagno G.J., Brown P., Macke R.J., 2018. Physical properties of the stone meteorites: Implications for the properties of their parent bodies. Chemie der Erde, 78(3): 269–298. DOI:10.1016/j.chemer.2017.04.002.
• Fountain J.A., West E.A., 1970. Thermal conductivity of particulate basalt as a function of density in simulated lunar and Martian environments. Journal of Geophysical Research, 75: 4063–4069.DOI: 10.1029/JB075i020p04063.
• Godlewski T., 2018. Nowe podejście do problemu przemarzania gruntu w Polsce. Acta Scientiarum Polonorum Architectura,17(3): 121–129. DOI: 10.22630/ASPA.2018.17.3.34.
• Golański M., 2011. Materiały budowlane jako masa termiczna w budynkach. Przegląd Budowlany, 12: 88–93. Goldstein R.M., Jurgens R.F., Yeomans D.K., 1981. Radar observations of apollo. Icarus, 48(1): 59–61. DOI: 10.1016/0019-1035(81)90153-6.
• Golubov O., Krugly Y.N., 2012. Tangential component of the YORP effect. The Astrophysical Journal Letters, 752: L11. DOI:10.1088/2041-8205/752/1/L11.
• Harris A.W., 1998. A thermal model for Near-Earth Asteroids. Icarus,131: 291. DOI: 10.1006/icar.1997.5865.
• Harris A.W., Drube L., 2016. Thermal tomography of asteroid surface structure. The Astrophysical Journal, 832: 127. DOI:10.3847/0004-637X/832/2/127.
• Harris A.W., Mueller M., Delbó M., Bus S.J., 2005. The surface properties of small asteroids: peculiar Betulia: a case study. Icarus,179: 95–108. DOI: 10.1016/j.icarus.2005.05.010.
• Hasegawa S., Müller T.G., Kawakami K., Kasuga T., Wada T., Ita Y., Takato N., Terada H., Fujiyoshi T., Abe M., 2008. Albedo, size, and surface characteristics of Hayabusa-2 sample-return target 162173 1999 JU3 from AKARI and Subaru observations. Publications of the Astronomical Society of Japan, 60: S399–S405. DOI:10.1093/pasj/60.sp2.S399.
• Hayne P.O., Bandfield J.L., Siegler M.A., Vasavada A.R., Ghent R.R., Williams J.-P., Greenhagen B.T., Aharonson O., Elder C.M., Lucey P.G., Paige D.A., 2017. Global regolith thermophysical properties of the Moon from the Diviner Lunar Radiometer Experiment. Journal of Geophysical Research: Planets, 122: 2371–2400.DOI: 10.1002/2017JE005387.
• Hinkle M.L., Howell E.S., Fernández Y.R., Magri C., Vervack Jr R.J., Marshall S.E., Crowell J.L., Rivkin A.S., 2022. The global thermophysical properties of (433) Eros. Icarus, 382: 114939.
• Jakosky B.M., 1986. On the thermal properties of Martian fines. Icarus, 66: 117–124. DOI: 10.1016/0019-1035(86)90011-4.
• Jakosky B.M., Mellon M.T., Kieffer H.H., Christensen P.R., Varnes E.S., Lee S.W., 2000. The thermal inertia of Mars from the Mars Global Surveyor Thermal Emission Spectrometer. Journal of Geophysical Research, 105: 9643–9652. DOI: 10.1029/1999JE001088.
• Krzesińska A.M., 2016. Thermal metamorphic evolution of the Pułtusk H chondrite breccia – compositional and textural maturity and temperature. Geological Quarterly, 60: 211–244. DOI:10.7306/gq.1267.
• Krzesińska A.M., 2017. Contribution of early impact events to metalsilicate separation thermal annealing and volatile redistribution: evidence in the Pułtusk H chondrite. Meteoritics & Planetary Science, 52: 2305–2321. DOI: 10.1111/maps.12933.
• Lagerros J.S.V., 1998. Thermal physics of asteroids. Ph.D. thesis, Uppsala University
• Lebofsky L.A., Veeder G.J., Rieke G.H., Lebofsky M.J., Matson D.L., Kowal C., Wynn-Williams C.G., Becklin E.E., 1981. The albedo and diameter of 1862 Apollo. Icarus, 48: 335–338. DOI: 10.1016/0019-1035(81)90114-7.
• Łuszczek K., 2018. Potential importance of metallic resources of ordinary chondrite parent bodies. Mining Science, 25: 71–83. DOI: 10.5277/msc182506.
• Łuszczek K., 2021. Chondryty zwyczajne i ich ciała macierzyste. Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, Wrocław.
• Łuszczek K., Przylibski T.A., 2019. Potential deposits of selected metallic resources on L chondrite parent bodies. Planetary and Space Science, 168: 40–51. DOI: 10.1016/j.pss.2019.02.005.
• Łuszczek K., Przylibski T.A., 2021. Selected metal resources on H chondrite parent bodies. Planetary and Space Science, 206:105309. DOI: 10.1016/j.pss.2021.105309.
• Macke R.J., 2010. Survey of meteorite physical properties: density, porosity and magnetic susceptibility. Ph.D. Thesis, University of Central Florida, Orlando.
• Macke R.J., Opeil C.P., Consolmagno G.J., 2019. Heat capacities of ordinary chondrite falls below 300 K. Meteoritics & Planetary Science, 54: 2729–2743. DOI: 10.1111/maps.13385.
• MacLennan E.M., Emery J.P., 2021. Thermophysical investigation of asteroid surfaces. I. Characterization of thermal inertia. The Planetary Science Journal, 2: 161. DOI: 10.3847/PSJ/ac1591. Marsset M., Brož M., Vernazza P., Drouard A., Castillo-Rogez J., Hanuš J., Viikinkoski M., Rambaux N., Carry B., Jorda L., Ševeček P., Birlan M., Marchis F., Podlewska-Gaca E., Asphaug E., Bartczak P., Berthier J., Cipriani F., Colas F., Dudziński G., Dumas C., Durech J., Ferrais M., Fétick R., Fusco T., Jehin E., Kaasalainen M., Kryszczynska A., Lamy P., Le Coroller H., Marciniak A., Michalowski T., Michel P., Richardson D.C., Santana-Ros T., Tanga P., Vachier F., Vigan A., Witasse O., Yang B., 2020. The violent collisional history of aqueously evolved (2) Pallas. Nature Astronomy, 4: 569–576. DOI: 10.1038/s41550-019-1007-5.
• Marsset M., Carry B., Dumas C., Hanuš J., Viikinkoski M., Vernazza P., Müller T.G., Delbo M., Jehin E., Gillon M., Grice J., Yang B., Fusco T., Berthier J., Sonnett S., Kugel F., Caron J., Behrend R., 2017. 3D shape of asteroid (6) Hebe from VLT/SPHERE imaging: Implications for the origin of ordinary H chondrites. Astronomy & Astrophysics, 604: A64. DOI: 10.1051/0004-6361/201731021.
• Mellon M.T., Jakosky B.M., Kieffer H.H., Christensen P.R., 2000. High-resolution thermal inertia mapping from the Mars global surveyor thermal emission spectrometer. Icarus, 148: 437–455.DOI: 10.1006/icar.2000.6503.
• Miler M., Ambrožič B., Mitrič B., Gosar M., Šturm S., Dolenec M., Jeršek M., 2014. Mineral and chemical composition of the Jezersko meteorite – a new chondrite from Slovenia. Meteoritics & Planetary Science, 49: 1875–1887. DOI: 10:1111/maps.12365.
• Minkinia W., 2004. Pomiary termowizyjne – przyrządy i metody. Politechnika Częstochowska, Częstochowa.
• Mueller M., 2007. Surface properties of asteroids from mid-infrared observations and thermophysical modeling. Ph.D. Thesis, Freie Universitat, Berlin.
• Mueller T.G., Lagerros J.S.V., 1998. Asteroids as far-infrared photometric standards for ISOPHOT. Astronomy & Astrophysics,338: 340–352.
• Mueller T.G., Sekiguchi T., Kaasalainen M., Abe M., Hasegawa S., 2005. Thermal infrared observations of the Hayabusa spacecraft target asteroid 25143 Itokawa. Astronomy & Astrophysics, 443:347–355. DOI: 10.1051/0004-6361:20053862.
• Müller T.G., Durech J., Hasegawa S., Abe M., Kawakami K., Kasuga T., Kinoshita D., Kuroda D., Urakawa S., Okumura S., Sarugaku Y., Miyasaka S., Takagi Y., Weissman P.R., Choi Y.-J., Larson S., Yanagisawa K., Nagayama S., 2018. Thermo-physical properties of 162173 (1999 JU3), a potential flyby and rendezvous target for interplanetary missions. Astronomy & Astrophysics, 525: A145. DOI: 10.1051/0004-6361/201015599.
• Müller T.G., Kiss C., Scheirich P., Pravec P., O’Rourke L., Vilenius E., Altieri B., 2014. Thermal infrared observations of asteroid (99942) Apophis with Herschel. Astronomy & Astrophysics, 566: A22.DOI: 10.1051/0004-6361/201423841.
• Nagórski R., Stawarz P., Nagórska M., 2013. Rozkład temperatury w nawierzchni drogowej – zastosowanie metod analitycznych. TTS Technika Transportu Szynowego: koleje, tramwaje, metro,10: 379–390.
• Okada T., 2016. Thermal inertia of surface materials of solar system small bodies and its dependence on porosity. 47th Lunar and Planetary Science Conference, Abstract #1457.
• Okada T., Fukuhara T., Tanaka S., Taguchi M., Imamura T., Arai T., Hiroki Senshu H., Ogawa Y., Demura H., Kitazato K., Nakamura R., Kouyama T., Tomohiko Sekiguchi T., Hasegawa S., Matsunaga T., Wada T., Takita J., Sakatani N., Horikawa Y., Endo K., Helbert J., Müller T.G., Hagermann A., 2017. Thermal infrared imaging experiments of C-Type asteroid 162173 Ryugu on Hayabusa2. Space Science Reviews, 208: 255–286. DOI: 10.1007/s11214-016-0286-8.
• Opeil C.P., Britt D.T., Macke R.J., Consolmagno G.J., 2020. The surprising thermal properties of CM carbonaceous chondrites. Meteoritics & Planetary Science, 55: E1–E20. DOI: 10.1111/maps.13556.
• Opeil C.P., Consolmagno G.J., Britt D.T., 2010. The thermal conductivity of meteorites: New measurements and analysis. Icarus,208: 449–454. DOI: 10.1016/j.icarus.2010.01.021.
• Opeil C.P., Consolmagno G.J., Safarik D.J., Britt D.T., 2012. Stony meteorite thermal properties and their relationship to meteorite chemical and physical states. Meteoritics & Planetary Science,47: 319–329. DOI: 10.1111/j.1945-5100.2012.01331.x.
• Piqueux S., Müller N., Grott M., Siegler M., Millour E., Forget F., Lemmon M., Golombek M., Williams N., Grant J., Warner N., Ansan V., Daubar I., Knollenberg J., Maki J., Spiga A., Banfield D., Spohn T., Smrekar S., Banerdt B., 2021. Soil thermophysical properties near the InSight Lander derived from 50 sols of radiometer measurements. Journal of Geophysical Research: Planets.DOI: 10.1029/2021JE006859.
• Presley M.A., Christensen P.R., 1997. Thermal conductivity measurements of particulate materials: 2. Results. Journal of Geophysical Research: Planets, 102: 6551–6566. DOI: 10.1029/96JE03303.
• Price J.C., 1977. Thermal inertia mapping: A new view of the Earth. Journal of Geophysical Research, 82: 2582–2590. DOI: 10.1029/JC082i018p02582.
• Price J.C., 1985. On the analysis of thermal infrared imagery: the limited utility of apparent thermal inertia. Remote Sensing of Environment, 18: 59–73. DOI: 10.1016/0034-4257(85)90038-0.
• Przylibski T.A., Łuszczek K., 2018. Wyniki badań mineralogicznych i petrologicznych nowych okazów meteorytu Pułtusk w 150 rocznicę spadku. Przegląd Geologiczny, 66: 368–378.
• Putzig N.E., 2006. Thermal inertia and surface heterogeneity on Mars. Ph.D. Thesis, University of Colorado.
• Putzig N.E., Mellon M.T., 2007a. Apparent thermal inertia and the surface heterogeneity of Mars. Icarus, 191: 68–94. DOI: 10.1016/j.icarus.2007.05.013.
• Putzig N.E., Mellon M.T., 2007b. Thermal behavior of horizontally mixed surfaces on Mars. Icarus, 191: 52–67. DOI: 10.1016/j.icarus.2007.03.022.
• Putzig N.E., Mellon M.T., Kretke K.A., Arvidson R.E., 2005. Global thermal inertia and surface properties of Mars from the MGS mapping mission. Icarus, 173(2): 325–341. DOI: 10.1016/j.icarus.2004.08.017.
• Ramakrishnan D., Bharti R., Singh K.D., Nithya M., 2013. Thermal inertia mapping and its application in mineral exploration: results from Mamandur polymetal prospect, India. Geophysical Journal International, 195: 357–368. DOI: 10.1093/gji/ggt237.
• Rivkin A.S., Howell E.S., Emery J.P., Sunshine J., 2018. Evidence for OH or H2O on the Surface of 433 Eros and 1036 Ganymed. Icarus, 304: 74–82. DOI: 10.1016/j.icarus.2017.04.006.
• Robertson E.C., 1988. Thermal properties of rocks. USGS, Open-File Report 88-441. DOI: 10.3133/ofr88441.
• Rozitis B., Ryan A.J., Emery J.P., Christensen P.R., Hamilton V.E., Simon A.A., Reuter D.C., Al Asad M., Ballouz R.-L., Bandfield J.L., Barnouin O.S., Bennett C.A., Bernacki M., Burke K.N., Cambioni S., Clark B.E., Daly M.G., Delbo M., DellaGiustina D.N., Elder C.M., Hanna R.D., Haberle C.V., Howell E.S., Golish D.R., Jawin E.R., Kaplan H.H., Lim L.F., Molaro J.L., Munoz D.P., Nolan M.C., Rizk B., Siegler M.A., Susorney H.C.M., Walsh K.J., Lauretta D.S., 2020. Asteroid (101955) Bennu’s weak boulders and thermally anomalous equator. Science Advances, 41(6): eabc3699. DOI:10.1126/sciadv.abc3699.
• Rozitis B., Ryan A.J., Emery J.P., Nolan M.C., Green S.F., Christensen P.R., Hamilton V.E., Daly M.G., Barnouin O.S., Lauretta D.S., 2022. High-resolution thermophysical analysis of the OSIRIS-REx sample site and three other regions of interest on Bennu. Journal of Geophysical Research: Planets, 127: e2021JE007153. DOI:10.1029/2021JE007153.
• Shepard M.K., Richardson J., Taylor P.A., Rodriguez-Ford L.A., Conrad A., de Pater I., Adamkovics M., de Kleer K., Males J.R., Morzinski K.M., Closee L.M., Kaasalainen M., Viikinkoski M., Timersong B., Reddy V., Magri C., Nolanj M.C., Howell E.S., Benner L.A.M., Giorgini J.D., Warner B.D., Harris A.W. 2017. Radar observations and shape model of asteroid 16 Psyche. Icarus, 281: 388–403. DOI: 10.1016/j.icarus.2016.08.011.
• Shimaki Y., Senshu H., Sakatani N., Okada T., Fukuhara T., Tanaka S., Taguchi M., Arai T., Demura H., Ogawa Y., Suko K., Sekiguchi T., Kouyama T., Hasegawa S., Takita J., Matsunaga T., Imamura T., Wada T., Kitazato K., Hirata N., Watanabe S., 2020. Thermophysical properties of the surface of asteroid 162173 Ryugu: Infrared observations and thermal inertia mapping. Icarus, 348: 113835. DOI: 10.1016/j.icarus.2020.113835.
• Soini A.-J., Kukkonen I.T., Kohout T., Luttinen A., 2020. Thermal and porosity properties of meteorites: A compilation of published data and new measurements. Meteoritics & Planetary Science, 55: 1–24. DOI: 10.1111/maps.13441.
• Spencer J.R., 1990. A rough-surface thermophysical model for airless planets. Icarus, 83: 27–38. DOI: 10.1016/0019-1035(90)90004-S.
• Szurgot M., 2011. On the specific heat capacity and thermal capacity of meteorites. 42nd Lunar and Planetary Science Conference, Abstract #1150. LPI Contribution, 1608, 1150.
• Szurgot M., 2015a. Mean atomic number of Chelyabinsk, Sołtmany and Pułtusk meteorites. 57. Konwersatorium Krystalograficzne we Wrocławiu, Streszczenia, 172–173.
• Szurgot M., 2015b. Mean atomic weight of Pułtusk meteorite and H chondrites. Meteoritics & Planetary Science, 50 (S1 Suppl. 1), Abstract #5013.
• Szurgot M., 2016. Mean atomic weight and mean atomic number of Košice and Pułtusk H4-5 chondrites. 58. Konwersatorium Krystalograficzne we Wrocławiu, Streszczenia, 173–174.
• Szurgot M., 2019. Średni ciężar atomowy i gęstość ziaren chondrytu Jezersko (H4). Acta Societatis Metheoriticae Polonorum, 10:140–159.
• Szurgot M.A., 2020. Ciepło właściwe i ciepło atomowe chondrytu Jezersko. Przegląd Geologiczny, 68: 54–59. DOI: 10.7306/2020.1.
• Szurgot M.A., 2021a. O przewodności cieplnej meteorytu Jezersko. Nafta-Gaz, 77(1): 10–19. DOI: 10.186668/NG.2021.01.02.
• Szurgot M.A., 2021b. On the grain density of Pułtusk, Chelyabinsk, Murray and Murchison chondrites, and a mean density of their pores. Lunar and Planetary Science Conference 52nd, Abstract #1029. LPI Contribution, 2548, 1029.
• Szurgot M.A., 2022. Modal composition of Jezersko chondrite. Contribution of minerals to the bulk composition. Lunar and Planetary Science Conference 53rd, Abstract #1510.
• Szurgot M.A., 2024. Effect of porosity on thermal inertia of ordinary chondrites. Lunar and Planetary Science Conference 55th, Abstract #2562.
• Szurgot M., Wach R.A., Przylibski T.A., 2012. Thermophysical properties of the Sołtmany meteorite. Meteorites, 2: 53–65. DOI:10.5277/met120107.
• Taylor T.J., 2020. The role of thermal inertia in low-slope roof design. GAF Roof Views.
• Vokrouhlicky D., 1998. Diurnal Yarkovsky effect as a source of mobility of meter-sized asteroidal fragments. I. Linear theory. Astronomy and Astrophysics, 335: 1093–1100.
• Vokrouhlicky D., Bottke W.F., Chesley S.R., Scheeres D.J., Statler T.S., 2015. The Yarkovsky and YORP effects. [W:] Michel P. et al. (eds.). Asteroids IV. University of Arizona Press, Tucson, 509–531.
• Wechsler A.E., Glaser P.E., Fountain J.A., 1972. Thermal properties of granulated materials. [W:] Lucas J.W. (eds.). Thermal characteristics of the Moon. Progress in Astronomy and Aeronautics,28: 215–241.
• Xue Y., Cracknell A.P., 1995. Advanced thermal inertia modelling. International Journal of Remote Sensing, 16: 431–436. DOI:10.1080/01431169508954411.
• Yeomans D.K., Antreasian P.G., Barriot J.-P., Chesley S.R., Dunham D.W., Farquhar R.W., Giorgini J.D., Helfrich C.E., Konopliv A.S., McAdams J.V., Miller J.K., Owen W.M. Jr., Scheeres D.J., Thomas P.C., Veverka J., Williams B.G., 2000. Radio science results during the NEAR-Shoemaker spacecraft rendezvous with Eros. Science, 289(5487): 2085–2088. DOI: 10.1126/science.289.5487.2085.
• Yomogida K., Matsui T., 1983. Physical properties of ordinary chondrites. Journal of Geophysical Research Solid Earth, 88:9513–9533. DOI: 10.1029/JB088iB11p09513.
• Zimbelman J.R., 1986. The role of porosity in thermal inertia variations on basaltic lavas. Icarus, 68: 366–369. DOI: 10.1016/0019-1035(86)90028-X.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).