Techniczne i efektywnościowe aspekty wykorzystania metanu ze zlikwidowanych kopalń

• Autorzy: Trenczek Stanisław , Krause Eugeniusz

Identyfikatory

DOI

10.32056/KOMAG2019.2.6

Warianty tytułu

EN

Technical and efficiency aspects of the use of methanee from liquidated mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Na wstępie przypomniano główne czynniki występujące w zanieczyszczonym powietrzu atmosferycznym oraz ich powiązanie ze sposobami produkcji energii. Omówiono różne źródła energii w aspekcie technologii produkcji energii, z uwzględnieniem pierwotnych źródeł energii. Przedstawiono podejmowane w Polsce dwa główne działania na rzecz poprawy jakości powietrza atmosferycznego: Program Czyste Powietrze, zakładający dopłatę do wymienianych indywidualnie użytkowanych kotłów węglowych na ekologiczne lub na ogrzewanie gazowe, oraz Politykę Energetyczną Polski do 2040 roku, która zakłada stopniowe zmniejszanie udziału węgla kamiennego i węgla brunatnego w systemowej produkcji energii. Opisano metan, jako kopalinę towarzyszącą pokładom węgla, oraz sposoby jego ujmowania i zagospodarowania. Na przykładzie przeprowadzonych badań pokazano, jakie znaczenie ma rozpoznanie zasobów i dynamiki złoża w planowaniu ekonomicznie uzasadnionej eksploatacji złoża z kopalń zlikwidowanych. Na koniec wyrażono nadzieję, że z uwagi na dalszy proces restrukturyzacji efektywnościowej polskiego górnictwa, wzrastać będzie znaczenie zagospodarowywania metanu z likwidowanych kopalń jako proekologicznego źródła energii.

EN

At the beginning discussed the main factors occurring in polluted atmospheric air and their connection with the methods of energy production. Various energy sources in the aspect of energy production technologies, including primary energy sources, have been discussed. The main two actions taken to improve the quality of atmospheric air in Poland are presented: Clean Air Program, assuming a subsidy for individually-used coal boilers for ecological or for gas heating, and the Polish Energy Policy until 2040, which assumes a gradual reduction in the share of hard coal and lignite in systemic energy production. Methane has been described as a mineral accompanying coal seams as well as ways of its recognition and management. The example of the conducted research shows the significance of resource recognition and dynamics of the deposit in planning the economically justified exploitation of the deposit from the closed mines. Finally, it was hoped that due to the further process of efficiency restructuring of the Polish mining industry, the importance of managing methane from closed mines as a green energy source will increase.

Słowa kluczowe

PL

metan; czysta energia; dynamika złoża metanu

EN

methane; pure energy; dynamics of the methane deposit

• Wydawca: Instytut Techniki Górniczej KOMAG
• Czasopismo: Maszyny Górnicze
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 37, nr 2
• Strony: 56--65
• Opis fizyczny: Bibliogr. 14 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Trenczek Stanisław

• Instytut Techniki Górniczej KOMAG ul. Pszczyńska 37, 44-101 Gliwice

autor

Krause Eugeniusz

• Główny Instytut Górnictwa plac Gwarków 1, 40-166 Katowice

Bibliografia

• [1] Times Bilans zasobów złóż kopalin w Polsce wg stanu na 31.XII.2010 – 31.XII.2012. Wyd. PIG-PIB, Warszawa 2011. 2013, s. 28.
• [2] Energia – dokument GUS. W: file:///C:/Users/User/Downloads/zuzycie_paliw_ i_nosnikow_energii_w_2017_r..pdf (01.03.2019)
• [3] Energia 2019. Wyd. Gus. Warszawa 2019. W: https://stat.gov.pl/files/gfx/ portalinformacyjny/pl/defaultaktualnosci/5485/1/6/1/energia_2018.pdf (01.03.2019)
• [4] Hadro J. I. Wójcik I.: Metan pokładów węgla: zasoby i eksploatacja, „Przegląd Geologiczny”, vol. 61, nr 7, 2013 r.
• [5] Kogeneracja. Opis Energia CAT – źródło: https://eneria.pl/kogeneracja/ (20.03.2019)
• [6] Lewandowski W. M.: Proekologiczne odnawialne źródła energii. WNT, Warszawa 2007.
• [7] Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 kwietnia 2019 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy - Prawo geologiczne i górnicze - Dz.U. z 2019 r. poz. 868
• [8] Polityka Energetyczna Polski do 2040 roku. Ministerstwo Energii, Warszawa 2018. https://www.gov.pl/documents/33372/436746/PEP2040_projekt_v12_2018-11-23.pdf/ee3374f4-10c3-5ad8-1843-f58dae119936 (01.03.2019)
• [9] Program rządowy „Czyste powietrze”. Ministerstwo Środowiska, Warszawa 2018. W: https://www.gov.pl/web/srodowisko/czyste-powietrze (02.03.2019)
• [10] Raport NIK: „Ochrona powietrza przed zanieczyszczeniami”. Warszawa, 2018.
• [11] Silnik typu ENGINE Caterpillar 3516 – źródło https://www.google.com/search? q=silniku+typu+ENGINE+Caterpillar+3516+1,136+MW&rlz=1C1GCEU_plPL835 PL835&tbm=isch&source=iu&ictx=1&fir=1fUoIYUz2vajEM%253A%252C9ewh-EEvIG60VM%252C_&vet=1&usg=AI4_-kRjHWNQFfjK9kiL30_g2xAog0M-g&sa=X&ved=2ahUKEwj2v8yl65XhAhXNxIsKHSUvAzwQ9QEwBnoECAkQDA# imgrc=1fUoIYUz2vajEM (20.03.2019)
• [12] Trenczek S., Krause E.: Optymalizacja wydobycia i zagospodarowania metanu z odwiertu w kontekście wyników przeprowadzonych badań specjalistycznych złoża. Dokumentacja usługi naukowo-badawczej, Katowice, 2017 (materiały niepublikowane).
• [13] Trenczek S.: The determination of methane resources from liquidated coal mines. In: ROLE OF POLISH COAL IN THE NATIONAL AND EUROPEAN ENERGY SECTOR, Book Series: IOP Conference Series-Materials Science and Engineering, vol. 268. Conference on Role of Polish Coal in the National and European Energy Sector, Andrychów 19-21.06.2017.
• [14] Zagospodarowanie metanu wg ARP. W: https://www.cire.pl/item,144354,1,0,0,0,0,0,w-2016-r-kopalnie-wykorzystaly-wiecej-metanu-do-produkcji-energii-elektrycznej-ciepla-i-chlodu.html (01.03.2019)

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).