PL EN


Preferencje help
Widoczny [Schowaj] Abstrakt
Liczba wyników
Tytuł artykułu

Wizualna ocena roli czynnych kamieniołomów granitu w krajobrazie powiatu strzelińskiego

Autorzy
Treść / Zawartość
Identyfikatory
Warianty tytułu
EN
The visual evaluation of the role of working granite quarries in the landscape of Strzelin County
Języki publikacji
PL
Abstrakty
PL
W artykule przedstawiono rolę kamieniołomów granitu w krajobrazie powiatu strzelińskiego. Oceny wizualnej roli kamieniołomów w krajobrazie dokonano w oparciu o cyfrowo-bonitacyjną ocenę punktową oraz wskaźniki oceny wizualnej i poziomu widzialności kamieniołomu. Wskaźniki wyznaczono dla frontu robót, czynnych zwałowisk, roślinności, zbiorników wodnych, maszyn i urządzeń oraz budynków i budowli górniczych. Przy ocenie wnętrza łomu kierowano się możliwością wkomponowania łomu w krajobraz, trudnością rekultywacji, potencjalną atrakcyjnością geoturystyczną. W ocenie widoku bliskiego i panoramy dalekiej przyjęto założenie, że elementy kopalni są czynnikiem degradującym, zawsze negatywnie wpływającym na krajobraz. Na podstawie przyjętych kryteriów oceny wizualnej stwierdzono, że wpływ kamieniołomu stokowo-wgłębnego Górka Sobocka na krajobraz jest większy niż kamieniołomów wgłębnych Gębczyce i Strzelin I. Wnętrza wszystkich kamieniołomów otrzymały ocenę neutralną. Rolę kamieniołomu Górka Sobocka w widoku bliskim oraz panoramie dalekiej oceniono neutralnie, natomiast łomów Gębczyce i Strzelin I, pozytywnie.
EN
The article discusses the role of granite quarries in the landscape of Strzelin County. Evaluation of the visual role of quarries in the landscape was conducted basing on digital bonitation scoring and visual assessment indicators including the level of visibility. These indicators were defined for the mining front, active dumps, the vegetation, water reservoirs, machinery and equipment and mining buildings and structures. The interior of the quarry was evaluated in terms of the possibility to incorporate it in the landscape, the difficulty of reclamation and the potential geotouristic attractiveness. The evaluation of close view and distant panoramic view was based on the assumption that mining elements are a degrading factor that always has a negative influence on landscape. Basing on the adopted visual assessment criteria it was determined that the influence of the Górka Sobocka quarry on the landscape is higher than that of the Gębczyce and Strzelin I deep quarries. The interiors of all the analysed quarries were rated as neutral. The role of the Górka Sobocka quarry was rated neutral both in the close view and in distant panorama, while the role of the Gębczyce and Strzelin I quarries was rated positive.
Rocznik
Tom
Strony
79--97
Opis fizyczny
Bibliogr. 51 poz., ryc., tab.
Twórcy
autor
  • Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, Instytut Architektury Krajobrazu, Wrocław, Polska
Bibliografia
  • Badera J. 2010: Konflikty społeczne na tle środowiskowym związane z udostępnianiem złóż kopalin w Polsce. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Tom 26 (1): 105-125.
  • Bilans Zasobów Złóż Kopalin z Polsce wg stanu na 31 XII 2014 r., 2015: Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
  • Birkenmajer K., Pécskay Z., Grabowski J., Lorenc M.W., Zagożdżon P.P., 2004: Radiometric dating of the Tertiary volcanics in Lower Silesia, Poland. IV. Further K-Ar dating and palaeomagnetic data from Late Oligocene to Early Miocene basaltic rocks of the Fore-Sudetic Block. Ann. Soc. Geol. Polon. 74: 1-19.
  • Bogdanowski J., 1985: Krajobrazowo-urbanistyczny aspekt zagospodarowania terenów pogórniczych. Zesz. Nauk. AGH, 1027, Sozol. 20: 71-84.
  • Chmielewski T.J., Myga-Piątek U., Solon J. 2015: Typologia aktualnych krajobrazów Polski, Przegląd Geograficzny, 87 (3): 377-408.
  • Dávid L. 2008: Quarrying: an anthropogenic geomorphological approach. Acta Montanistica Slovaca. Ročník 13 (1): 66-74.
  • Decyzja Komisji nr 2002/272/WE z dnia 25 marca 2002 r. ustanawiająca kryteria ekologiczne przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego twardym pokryciom podłogowym.
  • Decyzja Komisji nr 2009/607/WE z dnia 9 lipca 2009 r. ustalająca ekologiczne kryteria przyznawania wspólnotowego oznakowania ekologicznego twardym pokryciom.
  • Dentoni V., Massacci G., Asquer C., 2005: Visibility of opencast mining and impact perception [in:] Proc. MPES 2005, Banff, Canada, October 31-November 3, 2005.
  • Dentoni V., Massacci G. 2007: Visibility of surface mining and impact perception. International Journal of Mining. Reclamation and Environment. Vol. 21 (1): 6-13.
  • Dentoni V., Massacci G., 2013: Assessment of visual impact induced by surface mining with reference to a case study located in Sardinia (Italy). Environ Earth Sci. 68: 1485-1493.
  • Dentoni V., Massacci G., Radwanek-Bąk B., 2006 – Visual impact of quarrying in the Polish Carpathians. Geol. Quat. 50(3): 383–390.
  • Dz.U. 2015, poz. 199 ze zm. ustawa o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym.
  • Glapa W., Korzeniowsk J.I., 2005: Mały leksykon górnictwa odkrywkowego. Wydawnictwa i Szkolenia Górnicze Burnat & Korzeniowski, Wrocław.
  • GUS 2014: Statystyczne vademecum samorządowca 2014 – Powiat Strzeliński. Urząd Statystyczny We Wrocławiu.
  • Jawecki B., 2012: Kopalnie w krajobrazie powiatu strzelińskiego – Wybrane przykłady zagospodarowania terenów poeksploatacyjnych. Architektura Krajobrazu. 4/2012(37): 24-34.
  • Jawecki B., Jawecka B., 2011: Kopalnie w krajobrazie powiatu strzelińskiego – złoża, zasoby i eksploatacja surowców naturalnych. Infrastruktura i Ekologia Terenów Wiejskich. 1/2011: 125-138.
  • Jawecki B., Lorenc M.W., Tokarczyk-Dorociak K., 2015: Quarries in landscape of Strzelin County – native rock materials in local architecture. Z. Dt. Ges. Geowiss (German J. Geosci.). 166 (2): 205-225.
  • Karczewska A., 2008: Ochrona gleb i rekultywacja terenów zdegradowanych. Wyd. Uniwersytetu Przyrodniczego we Wrocławiu, Wrocław.
  • Kasztelewicz Z., 2010: Rekultywacja terenów pogórniczych w polskich kopalniach odkrywkowych. Monografia. Nauka i Tradycje Górnicze, AGH. Kraków.
  • Kasztelewicz Z., Hajdo S., Sypniowski Sz., 2010: Górnictwo odkrywkowe a rekultywacja terenów pogórniczych. Cz. 1. Problemy Ekologii. Vol. 14 (1): 22-32.
  • Kołodziejczyk U., 2009: Hydrological, geological and geochemical conditions determining reclamation of post – mine land in the region of Łęknica. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Tom 25 (3): 190-201.
  • Li D., Wang Y., Fu Z., 2005: An intelligent decision support system for revegetation and reclamation of land contaminated from coal mine wastes. Gospodarka Surowcami Mineralnymi. Tom 21 (4): 41-55.
  • Lisowska E., 2013: Wydobycie i dystrybucja surowców kamiennych we wczesnym średniowieczu na Dolnym Śląsku. Instytut Archeologii Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław.
  • Lorenc M.W., 1984a: Petrogeneza ksenolitów w granitoidach strzelińskich. Petrogenesis. Geologia Sudetica, 18 (2): 133-166.
  • Lorenc M.W., 1984b: Enklawy homeogeniczne (autolity) jako wskaźnik magmowego pochodzenia granitoidów strzelińskich. Geologia Sudetica, 19: 75-100.
  • Lorenc M.W., 1988: Granitoidy Wzgórz Strzelińskich [w:] Budowa, rozwój i surowce skalne krystaliniku strzelińskiego. Mat. Sesji Nauk. Wyd. Uniwersytetu Wrocławskiego. Wrocław.
  • Lorenc M.W., 1999: Dolnośląskie masywy granitoidowe jako potencjalne składowisko odpadów promieniotwórczych. Przegl. Geol. 47 (8): 723-730.
  • Neustupa Z., 2004: An information system for managing the reclamation of a landscape degraded by opencast mining. Acta Montanistica Slovaca. Ročník 9 (1): 9-15.
  • Nicholson D.T., 1995: The visual impact of quarrying. Quarry Manage, 22: 39-42.
  • Nita J., 2012: Quarries in landscape and geotourism. Geographia Polonica. Vol. 85 (4): 5-12.
  • Nita J., 2013: Zmiany w krajobrazie powstałe w wyniku działalności górnictwa surowców skalnych na obszarze Wyżyn Środkowopolskich. Monografia. Uniwersytet Śląski, Katowice.
  • Nita J., Myga-Piątek U., 2006a: O potrzebie ochrony wyrobisk górniczych dla podniesienia walorów krajobrazowych i celów dydaktycznych obszarów eksploatacji surowców skalnych na przykładzie regionu kielecko-chęcińskiego. Techn. Poszuk. Geol. Geosynotyka i Geotermia, nr 1: 47-56.
  • Nita J., Myga-Piątek U., 2005b: Poszukiwanie możliwości zagospodarowania obszarów poeksploatacyjnych w celu zachowania ich walorów geologicznych i krajobrazowych. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geosynoptyka i Geotermia. 44(3): 53-72.
  • Oberc-Dziedzic T., 2007: Internal structure of the granite and tonalite intrusions in the Strzelin massif, Fore-Sudetic block, SW Poland. Granitoids in Poland, AM Monograph no 1: 217-229.
  • Oberc-Dziedzic T., Madej S., 2002: The Variscan overthrust of the Lower Palaeozoic gneiss unit on the Cadomian basement in the Strzelin and Lipowe Hills massifs, Fore-Sudetic Block, SW Poland; is this part of the East-West Sudetes boundary? Geologia Sudetica 34: 39-58.
  • Oberc-Dziedzic T., Pin C., 2000: The granitoids of the Lipowe Hills (Fore-Sudetic Block) and their relationship to the Strzelin granites. Geologia Sudetica. 33: 17-22.
  • Pietrzyk-Sokulska E., 2003b: Kamieniołomy surowców skalnych w polskim krajobrazie [w:] Kształtowanie krajobrazu terenów poeksploatacyjnych w górnictwie. Wyd. AGH-Polit. Krakowska, Kraków.
  • Pietrzyk-Sokulska E., 2006: Kryteria i kierunki adaptacji terenów po eksploatacji surowców skalnych. Studia, Rozprawy i Monografie 131. IGSMiE PAN. Kraków.
  • PN-64/G-01203 Górnictwo odkrywkowe – Ogólne nazwy i określenia.
  • Radwanek-Bąk B., 2007: Oddziaływanie wizualne wyrobisk odkrywkowych, na przykładzie wybranych obiektów w Małopolsce. Przegląd Geologiczny. Vol. 55 (12): 1143-1148.
  • Sachanbiński M., Kaźmierczyk J., 1988: Eksploatacja surowców skalnych na Wzgórzach Strzelińskich we wczesnym średniowieczu [w:] Surowce mineralne w pradziejach i we wczesnym średniowieczu Europy Środkowej (red.): B. Gediga: 157-172.
  • Sklenicka P., Molnarova K., 2010: Visual perception of habitats adopted for postmining landscape rehabilitation. Environ Manage. 46: 424-435.
  • Svobodova K., Sklenicka P., Molnarova K., Salek. M., 2012: Visual preferences for physical attributes of mining and postmining landscapes with respect to the sociodemographic characteristics of respondents. Ecol. Eng. 43: 34-44.
  • Świercz A., Strzyż M., 2009: Rewitalizacja terenów poeksploatacyjnych na przykładzie regionu Świętokrzyskiego. Problemy Ekologii Krajobrazu. Tom XXIV: 59-70.
  • Tokarczyk-Dorociak K., Lorenc M.W., Jawecki B. Zych-Głuszyńska K., 2015: Postindustrial landscape transformationand its application for geotourism, education and recreation – an example of the Wide Mt. near Strzegom, Lower Silesia/ Poland. Z. Dt. Ges. Geowiss. (German J. Geol.). 166 (2): 195-203.
  • Wójcik A., 2011: Obraz krajobrazu górniczego Zagłębia Dąbrowskiego na przykładzie „Karty geognostycznej zagłębia węglowego” Jana Hempla (1856 r.). Górnictwo i Geologia, 2011. Tom 6(1): 223-236.
  • Wysokiński L., 2004: Degradacja i stopień zanieczyszczenia terenów w Polsce [w:] Mat. konferencji "Geoinżynieria środowiska – transfer doświadczeń i dyrektyw UE do nowo przyjętych państw". Warszawa, 28 kwietnia 2004. 143-150.
  • Zajączkowski M., Sikora M. Kasztelewicz, Z. Będkowski T., 2014: Klasyfikacja systemów eksploatacji odkrywkowej z uwzględnieniem aktualnego stanu technologii górniczych. Przegląd Górniczy. 10/2014 (70): 79-84.
  • ŹRÓDŁA ELEKTRONICZNE
  • GUS 2015: Bank Danych Lokalnych,http://stat.gov.pl/bdl/app/strona.html?p_name=indeks [dostęp 20.07.2015].
  • MIDAS – System Gospodarki i Ochrony Bogactw Mineralnych http://geoportal.pgi.gov.pl/midas-web [dostęp 15.06.2015].
Uwagi
PL
Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).
Typ dokumentu
Bibliografia
Identyfikator YADDA
bwmeta1.element.baztech-2ab1d549-d3d4-4454-bf48-ddac2886ab38
JavaScript jest wyłączony w Twojej przeglądarce internetowej. Włącz go, a następnie odśwież stronę, aby móc w pełni z niej korzystać.