Koncepcja pilotażowego systemu ciągłego monitorowania stężenia siarkowodoru w warunkach górniczych i geologicznych kopalń rud miedzi

• Autorzy: Mirek A. , Podolski R. , Małachowski M.

Warianty tytułu

EN

The concept of a pilot system of continuous monitoring of the concentration of hydrogen sulfide in mining and geological conditions of copper mines

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Od końca 2010 roku mierzalne stężenia H2S zostały stwierdzone nie tylko w otworach badawczych wierconych w kopalni „Polkowice-Sieroszowice", ale także w wyrobiskach przyległych do zrobów pola eksploatacji G-62, gdzie doszło do poważnego wypadku zatrucia gazem, w którym poszkodowany został jeden górnik. Siarkowodór, pojawiając się w tym obszarze, wydziela się głównie poprzez emanację ze spękań skał stropowych nad zrobami eksploatacyjnymi lub wskutek napływu gazu, jako wyniku drgań sejsmicznych pochodzących od wstrząsów generowanych robotami eksploatacyjnymi. Zwiększone dopływy H2S są coraz częstsze w rejonie OG „Głogów Głęboki Przemysłowy". W KGHM Polska Miedź S.A. trwają obecnie poszukiwania metod i środków, w celu rozpoznania i eliminacji zagrożenia stwarzanego przez obecność związków siarki oraz w celu zapewnienia bezpieczeństwa załóg górniczych. W artykule przedstawiono nowy model rozwoju systemu wykrywania H2S przystosowanego do ograniczania tego zagrożenia w kopalniach rud miedzi. Autorzy przedstawiają metody pomiaru i rejestracji danych, celem stworzenia ram kompleksowego systemu zarządzania awaryjnego. Artykuł przedstawia poglądy nadzoru górniczego, przedsiębiorcy oraz pracowników jednostki naukowo-badawczej, aby zainicjować dyskusję, która pozwoli na wypracowanie możliwie najbardziej adekwatnych do skali zagrożenia wymogów technicznych i prawnych prowadzenia robót w warunkach występowania tego zagrożenia.

EN

Since September 2010 measurable concentrations of H2S were confirmed not only in survey holes drilled in the "Polkowice-Sieroszowice" mine, but also in workings adjacent to goaf of exploitation field G-62, where a serious gas poisoning incident took place in which one miner suffered injury. Hydrogen sulfide appearing in this area is associated mainly with emanations through vertical extended cracks, generally caused by the gradual process of destruction of the roof rocks over the exploited areas, or as part of a new phenomenon, the occurrences of gas inflows as a result of seismic activity (tremors) during exploitation operations. Conversely, the increased concentrations of H2S are becoming more frequent in the "Głogów Głęboki Przemysłowy" mining area. KGHM Polska Miedź S.A. is currently searching for methods and means to recognize and eliminate the threat posed by the presence of sulfur compounds and to ensure the safety of mining crews. This paper presents a new model for development of a H2S detection system specifically tailored to alleviate this threat in copper mines. The authors present a method for obtaining sample readings and through use of relevant examples, provide a framework for an associated emergency management system. The paper presents the views of the mining supervision and research center and is supposed to make a useful contribution to discussions and advances regarding thr associated and proposed regulatory requirements.

Słowa kluczowe

PL

siarkowodór; system monitorowania; zagrożenia gazowe

EN

hydrogen sulfide; monitoring system; gas hazards

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 72, nr 4
• Strony: 16--24
• Opis fizyczny: Bibliogr. 12 poz., rys.

Twórcy

autor

Mirek A.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG w Katowicach

autor

Podolski R.

• Okręgowy Urząd Górniczy, Wrocław

autor

Małachowski M.

• Instytut Technik Innowacyjnych EMAG w Katowicach

Bibliografia

• 1. EN 50073-1999: Guide for the selection, installation, use and maintenance of apparatus for the detection and measurement of combustible gases or oxygen.
• 2. KGHM Polska Miedź S.A.- http://www.kghm.pl/index.dhtml7category_id=261 - strona główna - 20.08.2012.
• 3. Kijewski P., Kubiak J., Gola S.: Siarkowodór nowe zagrożenie w górnictwie rud miedzi. Materiały XXII Konferencji z cyklu „Aktualia i Perspektywy Gospodarki Surowcami Mineralnymi". Wyd. IGSMiE PAN, Kraków 2012.
• 4. Kijewski P.: Wysokość strefy spękań eksploatacyjnych w kopalniach rud miedzi monokliny przedsudeckiej. Inst. Geotechn. Pol. Wroc, Komunikat III Zimowej Szkoły Mechaniki Górotworu. Wrocław 1976.
• 5. Krzystanek Z., Trenczek S.: Przegląd zabezpieczeń gazowych i wentylacyjnych stosowanych w górnictwie polskim. Rozdział w monografii: Innowacyjne techniki i technologie dla górnictwa. Bezpieczeństwo - Efektywność - Niezawodność. Praca zbiorowa pod redakcjąA. Klicha i A. Kozieła. Wyd. ITG KOMAG, Gliwice 2010, s. 215-233.
• 6. Krzystanek Z., Bojko B., Trenczek S., Śpiechowicz K., Wojtas P.: Nowe podejście do problematyki monitorowania zagrożeń naturalnych w kopalniach węgla kamiennego. „Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa" 2011, nr 1, s. 3-14.
• 7. Mirek A., Laskowski M., Respondek A., Hryciuk A.: Wyrzut gazów i skał w O/ZG „Rudna" - incydent czy tendencja. Prace Naukowe GIG, „Górnictwo i Środowisko" 2010, nr 4/3.
• 8. Nowak G.J.: Petrologia materii organicznej rozproszonej w póznopaleozoicznych skałach osadowych południowo-zachodniej Polski. Cuprum 2003, nr 4, Wrocław.
• 9. Podolski R.: Analiza porównawcza regulacji prawnych i rozwiązań technicznych dla robót prowadzonych w zagrożeniu H2S w górnictwie rud w Polsce i na świecie. Materiały Szkoleniowe MCKK Lubin „Opanowywanie zagrożeń ..." Szklarska Poręba 2012.
• 10. Podolski R.: Zagrożenia gazowe w kopalniach rud miedzi - przegląd regulacji oraz zasad ich rozpoznawania. Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie - Miesięcznik WUG 8 (240), Katowice 2014.
• 11. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych (Dz.U. Nr 139, poz. 1169 z późn. zm.).
• 12. Stetkiewicz J.: Siarkowodór. Dokumentacja dopuszczalnych wielkości narażenia zawodowego. Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy 2011, nr 4 (70), s. 97-117.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.