Polsko-ukraińskie relacje a rosyjskie działania dezinformacyjne

• Autorzy: Olech Aleksander , Dobrowolska Julia

Identyfikatory

DOI

https://doi.org/10.37055/sbn/156978

Warianty tytułu

EN

Polish-Ukrainian relations and Russian disinformation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wyzwania w obszarze dezinformacji nie są dla Polski i Ukrainy nowym zjawiskiem, jednak intensyfikacja stosunków obu państw związana z wybuchem wojny w Ukrainie spowodowała ich zdecydowane nasilenie. Celem artykułu jest analiza rosyjskich działań dezinformacyjnych od wybuchu wojny, które zostały wymierzone w polsko-ukraińskie relacje. W pracy postawiono następujące pytanie badawcze: Jak zmienia się dezinformacja rosyjska uderzająca w relacje polsko-ukraińskie po wybuchu wojny w lutym 2022? W oparciu o przeprowadzoną kwerendę naukową, analizując dostępną literaturę i opracowania internetowe, a także wykorzystując dotychczas realizowane scenariusze przez rosyjską propagandę, przyjęto następującą hipotezę: Rosyjskie działania o charakterze dezinformacyjnym szkodzące polsko-ukraińskim relacjom będą postępować wraz z zacieśniającą się współpracą polityczną i migracją z Europy Wschodniej na zachód kontynentu. Artykuł przedstawia przykłady i analizę antyukraińskich narracji dezinformacyjnych, które zyskały dużą popularność od 24 lutego 2022 roku. W związku z dynamiczną sytuacją międzynarodową ilość informacji pojawiających się w przestrzeni publicznej utrudnia ich kontrolę i weryfikację. Zacieśniające się relacje polsko-ukraińskie są istotnym wyzwaniem dla rosyjskich dezinformatorów, którzy do swoich celów będą wykorzystywać kolejne przykłady współpracy i solidarności obu państw. Wśród popularnych motywów dezinformacji wyróżniono historyczne resentymenty, które w szczególności odwołują się do rzezi wołyńskiej. Celem pracy jest określenie narracji, które uderzają w stosunki polsko-ukraińskie, zwłaszcza w ostatnich miesiącach. Badania realizowano przez prawie rok, od początku rosyjskiej inwazji na Ukrainę. Autorzy analizowali przede wszystkim opracowania naukowe, także te historyczne, doniesienia prasowe, raporty i wpisy w mediach społecznościowych. Dotychczas tylko w ograniczonym zakresie badano działania rosyjskiej dezinformacji, która ma negatywny wpływ na współpracę Polski z innymi państwami. W związku z powyższym, kluczowe jest, aby na bieżąco weryfikować pojawiające się wyzwania, a artykuł wskazuje również na nowe trendy w rosyjskiej dezinformacji, która zaczęła zawierać w sobie element prewencyjny, odnoszący się do prowadzenia kampanii przeciwko Polakom solidaryzującym się z Ukrainą.

EN

Challenges in the area of disinformation are not a new phenomenon for Poland and Ukraine, but the intensification of relations between the two countries related to the outbreak of war in Ukraine has definitely intensified them. The aim of the article is to analyze Russian disinformation activities since the outbreak of the war, which have been aimed at Polish-Ukrainian relations. The following research question was posed in the work: How is the Russian disinformation affecting Polish-Ukrainian relations changing after the outbreak of war in February 2022? Based on the conducted scientific query, analyzing the available literature and Internet studies, as well as using the scenarios implemented so far by Russian propaganda, the following hypothesis was adopted: Russian disinformation activities detrimental to Polish-Ukrainian relations will progress along with closer political cooperation and migration from Europe East to west of the continent. The article presents examples and analysis of anti-Ukrainian disinformation narratives that have gained great popularity since February 24, 2022. Due to the dynamic international situation, the amount of information appearing in the public space makes it difficult to control and verify it. The tightening of Polish-Ukrainian relations is a significant challenge for Russian disinformers, who will use further examples of cooperation and solidarity of both countries for their purposes. Among the popular motives of disinformation, historical resentments were singled out, which in particular refer to the Volhynian massacre. The aim of the research is to identify the narratives that have hit Polish-Ukrainian relations, especially in recent months. The research was carried out almost for a year, from the beginning of the Russian invasion of Ukraine. The authors mainly analyzed scientific studies, including historical ones, press releases, reports and posts in social media. So far, the activities of Russian disinformation, which has a negative impact on Poland's cooperation with other countries, have been investigated to a limited extent. Therefore, it is crucial to verify emerging challenges on an ongoing basis, and the article also points to new trends in Russian disinformation, which has begun to include a preventive element, referring to the campaign against Poles who sympathize with Ukraine.

Słowa kluczowe

PL

dezinformacja; fake news; relacje polsko-ukraińskie; Ukraina; wojna informacyjna

EN

disinformation; fake news; Polish-Ukrainian relations; Ukraine; information warfare

• Wydawca: Wojskowa Akademia Techniczna im. Jarosława Dąbrowskiego
• Czasopismo: Studia Bezpieczeństwa Narodowego
• Rocznik: 2022
• Tom: R. 12, Nr 26
• Strony: 63--72
• Opis fizyczny: Bibliogr. 15 poz.

Twórcy

autor

Olech Aleksander

• Baltic Defence College, Estonia

• https://orcid.org/0000-0002-3793-5913

autor

Dobrowolska Julia

• Uniwersytet Warszawski, Polska

• https://orcid.org/0000-0003-1508-5353

Bibliografia

• [1] Bochyńska, N., 2022. Przestarzały sprzęt w Sejmie. „Obce służby mają informacje jak na dłoni” [online]. Cyber Defence 24. Dostępne pod adresem: https://cyberdefence24.pl/polityka-i-prawo/przestarzaly-sprzet-w-sejmie-obce-sluzby-maja-informacje-jak-na-dloni [dostęp: 29.10.2022].
• [2] Bonusiak, W., 2020. Ukraina–Polska: nadzieja na powrót do „strategicznego partnerstwa”. Krakowskie Studia Międzynarodowe, (2), 247–258.
• [3] Bornio, J., 2016. Kwestia Rzezi Wołyńskiej w kontekście kryzysu ukraińskiego - między rosyjską propagandą, ukraińskim poszukiwaniem tożsamości narodowej a polską racją stanu, Rocznik Europeistyczny, 2, 83-100.
• [4] Danylenko, S., Nesteriak, Y. i Grynchuk, M., 2020. Ukraińskie kwestie historyczne w polskich mediach w kontekście wojny hybrydowej: między mitami a postprawdą. Przegląd Strategiczny, (13), 333–348.
• [5] Dauksza, J., Sepioło, M., 2022. Pamięć i hejt [online]. Frontstory. Dostępne pod adresem: https://frontstory.pl/dezinformacja-ukraina-rosja-internet-media-spolecznosciowe-mowa-nienawisci/ [dostęp: 27.10.2022].
• [6] Diyanni, R., 2016. Pomyśl, zanim pomyślisz. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
• [7] Gergelewicz, T., 2022. Obszary budowania odporności na dezinformację jako element bezpieczeństwa infosfery. Cybersecurity and Law, 7(1), 72-84.
• [8] Gliwa, S., Olech, A., 2020. Polish-Czech relations and Russian disinformation attempts to disturb them [online]. Instytut Nowej Europy. Dostępne pod adresem: https://ine.org.pl/en/polish-czechrelations-and-russian-disinformation-attempts-to-disturb-them-2 [dostęp: 31 października 2022].
• [9] Kupiecki, R. i Chłoń, T., 2021. Takie będą Rzeczypospolite, jaka ich młodzieży edukacja medialna i obrona przed dezinformacją. „IT Wizz”, 2 (82), s. 63-65.
• [10] Kupiecki, R., Baryjka, F. i Chłoń, T., 2022. Dezinformacja międzynarodowa. Pojęcie, rozpoznanie, przeciwdziałanie. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar.
• [11] Olech, A., 2021. The role of Poland in the Ukrainian conflict [online]. Instytut Nowej Europy. Dostępne pod adresem: https://ine.org.pl/en/the-role-of-poland-in-the-ukrainian-conflict [dostęp: 25.10.2022].
• [12] Pamment, J., Lindwall, A. K., 2021. Fact-checking and debunking. A best practice guide to dealing with disinformation. NATO Strategic Communications Centre of Excellence.
• [13] Paul, C. i Matthews, M., 2016. The Russian “Firehose of Falsehood” Propaganda Model: Why It Might Work and Options to Counter It [online]. RAND Corporation. Dostępne pod adresem: https://www.rand.org/pubs/perspectives/PE198.html [dostęp: 28.10.2022].
• [14] Wojnar, M., 2020. Miejsce Stepana Bandery w ukraińskiej polityce pamięci w latach 2014-2019. Rocznik Instytutu Europy Środkowo-Wschodniej, 18 z. 2, 187 - 210.
• [15] Zadroga, M., 2022. Ruch antyszczepionkowy, a propaganda prorosyjska w mediach społecznościowych. Raport [online]. Fakenews. Dostępne pod adresem: https://fakenews.pl/badania/ruch-antyszczepionkowy-a-propaganda-prorosyjska-w-mediach-spolecznosciowych-raport/ [dostęp: 28.10.2022].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2023).