Jednodniowe prognozy średniego stężenia metanu na wylocie z rejonu wentylacyjnego jako podstawa do doboru środków profilaktyki metanowej – studium przypadku

• Autorzy: Badura H. , Niewiadomski A.

Warianty tytułu

EN

One-day prognosis of the average concentration of methane at the outlet to the ventilation region as a basis of selecting preventing measures for methane – case study

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł realizowano na podstawie danych pomiarowych stężenia metanu na wylocie z rejonu wentylacyjnego ściany C-5 w pokładzie 401/1 w KWK „Pniówek”. Dla 152 dni obliczono wartości średnie stężenia metanu i zbadano właściwości szeregu czasowego średniego stężenia metanu. Dla tych samych dni przeprowadzono prognozy jednodniowe stężenia metanu dwoma metodami. Jedna z metod opiera się na autokorelacji stężenia metanu w dniu analizowanym i poprzednim, a druga uwzględnia dodatkowo wpływ wydobycia na stężenie metanu. Wykazano, że błędy prognoz są małe, a prognozy nadają się do doboru środków doraźnej profilaktyki metanowej.

EN

This paper was prepared on the basis of measurement data of concentration of methane at the outlet to the ventilation region of C-5 longwall in the seam no. 401/1 in "Pniówek" coal mine. The average values of methane concentration were calculated for 152 days and the properties of time series of the average methane concentration tested. Simultaneously, for those days, one-day prognoses of methane concentration were elaborated by use of two methods. The first one is based on the autocorrelation of methane concentration in the currently analyzed day and the preceding one. Alternatively, the second method takes also into account the influence of mining on the methane concentration. It has been proved that devations of the prognoses are insignificant and they are suitable to the selection of preventive measures for methane.

Słowa kluczowe

PL

stężenie metanu; prognozy stężenia metanu; profilaktyka metanowa; autokorelacja

EN

methane concentration; prognoses of methane concentraiton; methane prevention; autocorrelation

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2015
• Tom: T. 71, nr 12
• Strony: 41--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Badura H.

• Politechnika Śląska, Instytut Eksploatacji Złóż

autor

Niewiadomski A.

• Politechnika Śląska, Instytut Eksploatacji Złóż

Bibliografia

• 1. Badura H.: Metody prognoz komputerowych stężenia metanu na wylotach z rejonów ścian zawałowych w kopalniach węgla kamiennego. Monografia. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice 2013.
• 2. Badura H.: Analiza wpływu niektórych czynników na metanowość rejonu ściany D-2 w pokładzie 409/4 w KWK „R”. „Przegląd Górniczy” 2007, Nr 4.
• 3. Borowski M., Szlązak N.: Prognozowanie wydzielania metanu do wyrobisk ścianowych w kopalniach węgla kamiennego z wykorzystaniem sieci neuronowych. Materiały 4 Szkoły Aerologii Górniczej, Kraków 10-13.10.2006.
• 4. Dziurzyński W.: Badania modelowe przepływu mieszaniny powietrza i gazów w rejonie ściany w aspekcie walidacji wyników komputerowej symulacji. „Przegląd Górniczy” 2009, Nr 11-12.
• 5. Dziurzyński W., Wasilewski S., Krach A., Pałka T.: Prognoza stanu atmosfery w rejonie ściany i jej zrobach na podstawie danych z systemu monitoringu kopalni. „Przegląd Górniczy” 2011, Nr 7-8.
• 6. Dziurzyński W., Krause E.: Influence of the field of aerodynamic potentials and surroundings of goaf on methane hazard in longwall N-12 in seam 329/1, 329/1-2 in „Krupiński” Coal Mine. Archives of Mining Sciences Vol. 57, no. 4, 2012.
• 7. Dziurzyński W., Wasilewski S.: Ocena zagrożenia metanowego w rejonie ściany na podstawie czujników gazometrii oraz symulacji komputerowej przepływu mieszaniny powietrza i metanu. „Przegląd Górniczy” 2012, Nr 12.
• 8. Frycz A., Szlązak J.: Wpływ rozcinki złoża w pokładach metanowych na występowanie metanu w rejonie ściany. „Przegląd Górniczy” 1977, Nr 2.
• 9. Konopko W., Kabiesz J., Cygankiewicz J.: Wstrząsy i tąpania jako inicjatory zagrożenia metanowego. „Przegląd Górniczy” 1992, Nr 3.
• 10. Kozłowski B., Grębski Z.: Odmetanowanie górotworu w kopalniach. Wydawnictwo „Śląsk”. Katowice 1982.
• 11. Krach A.: Wpływ zmian ciśnienia barometrycznego na stężenie metanu w prądzie powietrza wypływającym z rejonu ściany z przyległymi zrobami – model matematyczny i algorytm obliczeniowy. Archives of Mining Sciences 49, 2004.
• 12. Krause E., Łukowicz K.: Dynamiczna prognoza metanowości bezwzględnej ścian. Poradnik techniczny. Wydawnictwo GIG, KD Barbara. Katowice – Mikołów 2000.
• 13. Krause E.: Prognozowanie wydzielania metanu do ścian przy urabianiu kombajnem. „Przegląd Górniczy” 2009, Nr 3-4.
• 14. Łunarzewski L.W.: Gas prediction, recovery, control and utilization applicable to the mining industry. Presented at The Symposium on recovery and use of coalbet methane. Katowice 1992.
• 15. Myszor H., Gruszka A.: O zależności wydzielania metanu do kopalń od ciśnienia atmosferycznego. „Arch. Górn.” 1996, t. 41, z. 2.
• 16. Nawrat S., Kuczera Z., Napieraj S.: Badania modelowe zwalczania zagrożenia metanowego na wylocie ściany przewietrzanej systemem „U”. Materiały 4 Szkoły Aerologii Górniczej, Kraków, 10-13.10.2006.
• 17. Projekt techniczny ściany C-5 w pokładzie 401/1. Jastrzębska Spółka Węglowa S.A. KWK „Pniówek”. Pawłowice Śl. 2014.
• 18. Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 28 czerwca 2002 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy, prowadzenia ruchu oraz specjalistycznego zabezpieczenia przeciwpożarowego w podziemnych zakładach górniczych. DZ.U. z dnia 2 września 2002 r. Nr 139, poz.1169 wraz z późniejszymi zmianami – ostatnia nowelizacja z dnia 25 czerwca 2010.
• 19. Sułkowski J.: Wspieranie przez naukę zwalczania pożarów i wybuchów w kopalniach węgla kamiennego. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. „Górnictwo i Geologia” 2010, t. 5, z. 3.
• 20. Szlązak J., Szlązak N.: Ocena systemów przewietrzania wyrobisk ścianowych w kopalniach węgla kamiennego w warunkach zagrożenia metanowego i pożarowego. Materiały 3 Szkoły Aerologii Górniczej. Zakopane 2004.
• 21. Szlązak N., Sporysz G., Borowski M., Obracaj D.: Wpływ budowy geologicznej złoża w południowo-wschodniej części Górnośląskiego Zagłębia Węglowego na stan zagrożenia metanowego. „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2010, Nr 3.
• 22. Szlązak N., Borowski M., Kloc L., Obracaj D.: Możliwości oceny zagrożenia metanowego w ścianach w oparciu o wcześniej prowadzoną eksploatację. „Górnictwo” 2000, R. 24, z. 4.
• 23. Szlązak N., Kubaczka C.: Okresowe zmiany wydzielania metanu do wyrobiska ścianowego w czasie prowadzenia eksploatacji. „Górnictwo i Geoinżynieria” 2011, R. 35, z. 4.
• 24. Szywacz J., Wasilewski S.: Analiza parametrów powietrza kopalnianego. Rozprawy i Monografie. EMAG, Katowice 2003.
• 25. Trenczek S.: Rozszerzenie kontroli w rejonach ścian wydobywczych o pomiary ciśnienia w aspekcie zagrożenia wybuchowego. „Mechanizacja i Automatyzacja Górnictwa”, 2010, Nr 1.
• 26. Wasilewski S., Wojtas P., Rej A.: Analiza funkcjonowania systemów metanometrycznych w kopalniach. „MiAG” 2005, Nr 4.
• 27. Wasilewski S.: Obserwacja zaburzeń parametrów powietrza wywołanych pracą kombajnu w ścianie B-6 pokł. 358/1 w KWK “BUDRYK” S.A. „Przegląd Górniczy” 2010, Nr 3-4.
• 28. Wasilewski S.: Systemy kontroli i monitorowania zagrożeń gazowych w polskich kopalniach węgla kamiennego. „Bezpieczeństwo Pracy i Ochrona Środowiska w Górnictwie” 2012, Nr 12.