Wpływ surowca na właściwości preparatów wysokobłonnikowych

• Autorzy: Anioła Jacek

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2019.4.2

Warianty tytułu

EN

The influence of raw materials on the properties of high-fiber preparations

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Zwiększenie spożycia błonnika pokarmowego jest jedną z dróg uchronienia się przed chorobami dietozależnymi, stanowiącymi poważny problem zdrowotny. Stąd rosnące zainteresowanie skoncentrowanymi źródłami błonnika, szczególnie takimi o działaniu ukierunkowanym na zapobieganiu konkretnym schorzeniom. Błonnik pozyskany z różnych źródeł surowcowych różni się składem frakcyjnym, a co za tym idzie właściwościami i odziaływaniem fizjologicznym. Działanie preparatów wysokobłonnikowych pozyskanych z odpadowych źródeł zbożowych, o dużej zawartości frakcji nierozpuszczalnych (IDF) ukierunkowane jest bardziej na wypełnienie jelit i pobudzenie perystaltyki, dlatego mogą być stosowane jako suplementy diety wspomagające odchudzanie i przeciwdziałające zaparciom. Z kolei preparaty owocowe, zawierające więcej frakcji rozpuszczalnych (SDF), szczególnie pektyn, są skuteczne w leczeniu i profilaktyce miażdżycy i cukrzycy. Interesujące są jednak przykłady fizjologicznego odziaływania preparatów pozyskanych z mniej konwencjonalnych źródeł.

EN

Increased intake of dietary fiber is one of the ways to protect against diet-related diseases , which constitute a serious health problem. Thus, the growing interest in concentrated sources of fiber, especially those aimed at preventing specific diseases. The fiber obtained from various raw material sources differs in the fractional composition, and hence the properties and physiological impact. High-fiber preparations obtained from waste cereal sources with a high content of insoluble fraction (IDF) are directed more at filling the intestines and stimulating peristalsis, so they can be used as dietary supplements to support weight loss and counteract constipation. In turn, fruit preparations containing more soluble fraction (SDF), especially pectins, are effective in the treatment and prophylaxis of atherosclerosis and diabetes. Interesting, however, are examples of physiological effects of preparations obtained from less conventional sources.

Słowa kluczowe

PL

błonnik pokarmowy; preparat wysokobłonnikowy; źródła błonnika; właściwości fizjologiczne

EN

dietary fiber; high-fiber preparation; sources of fiber; physiological properties

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 73, nr 4
• Strony: 10--13
• Opis fizyczny: Bibliogr. 43 poz.

Twórcy

autor

Anioła Jacek

• Instytut Żywienia Człowieka i Dietetyki, Wydział Nauk o Żywności i Żywieniu, Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu

Bibliografia

• [1] Anderson J.W., P. Baird, R.H. Davis Jr, S. Ferreri, M. Knudtson, A. Koraym, V. Waters, C.L. Williams. 2009. „Health benefits of dietary fiber”. Nutrition Revievs 67 (4) : 188-205.
• [2] Anioła J., J. Gawęcki, J. Czarnocińska, G. Galiński. 2009. „Corncobs as a source of dietary fiber”. Polish Journal Of Food And Nutrition Sciences 59 (3) : 247-249.
• [3] Biswas A.K., V. Kumar, S. Bhosle, J. Sahoo, M.K. Chatli. 2011. „Dietary fibers as functional ingredients in meat products and their role in human health”. International Journal of Livestock Production 2 (4) : 45-54.
• [4] Elleuch M., D. Bedigian, O. Roiseux, S. Besbes, C. Blecker, H. Attia. 2011. „Dietary fibre and fibre-rich by-products of food processing: Characterisation, technological functionality and commercial applications: A review”. Food Chemistry 124 (2) : 411-421.
• [5] Fang N., Q. Li, S. Yu, J. Zhang, L. He, M.J. Ronis, T.M. Badger. 2006. „Inhibition of growth and induction of apoptosis in human cancer cell lines by an ethyl acetate fraction from shiitake mushrooms”. Journal of Alternative and Complementary Medicine 12 (2) : 125-32.
• [6] Frippiat A., J. Hermans, L.J. Van. 2004. „Synergistic combinations of dietary fiber and NSAIDs for the treatment of cancer”. European Patent Application No. EP1428528.
• [7] Gahler R., M. Lyon, N. Lee. 2006. „Dietary fiber composition comprising glucomannan, xanthan gum, and alginate”. WO Patent Appl. No. WO2006108283.
• [8] Gallaher D.D., C.M. Gallaher, G.J. Mahrt, T.P. Carr, C.H. Hollingshead, R. Hesslink Jr, J. Wise. 2002. „A glucomannan and chitosan fiber supplement decreases plasma cholesterol and increases cholesterol excretion in overweight normocholesterolemic humans”. Journal of the American College of Nutrition 21 (5) : 428-433.
• [9] Gio B.G. 1988. „Weight-control formulation”. US Patent, No 4, 784, 861.
• [10] Gorecka D., J. Anioła. 2001. „Błonnik pokarmowy i preparaty wysokobłonnikowe”. W Współczesna wiedza o węglowodanach. red. J. Gawęcki. Wyd. AR, Poznań.
• [11] Górecka D., P. Konieczny, A. Gramza. 2009. „Inulina. Znaczenie żywieniowe i technologiczne”. Przemysł Spożywczy 63 (9) : 22-27.
• [12] Górecka D., J. Anioła. 1999. „Kierunki wykorzystania preparatów błonnikowych w przemyśle spożywczym”. Przemysł Spożywczy 53 (9) : 46-49.
• [13] Haber B., Meer H., Hausmanns S. 2006. „Cholesterol-reducing agent made of dietary fibre and cholesterol-reducing substances”. US Patent Application No. US2006062862.
• [14] Havrlentova M., Z. Petrulakova, A. Burgarova, F. Gago, A. Hlinkova, E. Šturdik. 2011. „Cereal β-glucans and their significance for the preparation of functional foods – a review”. Czech Journal of Food Sciences 29 (1) : 1114.
• [15] Hermansen K., S. Gregersen, P.B. Jepesen, L.H. Hoie. 2004. „Substance for treatment of non-insulin dependent diabetes mellitus, hypertension and/or the metabolic syndrome”. US Patent Application No. US2004081712.
• [16] Hoess F., J. McGinnis. 2004. „Readily dispersible dietary fiber composition”. US Patent Application No. US2004076658.
• [17] Izydorczyk M.S. 2008. „Physicochemical properties of hull-less barley fibre-rich fractions varying in particle size and their potential as functional ingredients in two-layer flat bread”. Food Chemistry 108 (2) : 561-570.
• [18] Jansen H.J., G. Vervoort, M. van der Graaf, C.J. Tack. 2010. „Pronounced weight gain in insulin-treated patients with type 2 diabetes mellitus is associated with an unfavourable cardiometabolic risk profile”. The Netherlands Journal of Medicine 68 (11) : 359-66.
• [19] Jenkins D.J., A. Marchie, L.S. Augustin, E.Ros, C.W. Kendall. 2004. „Viscous dietary fibre and metabolic effects”. Clinical Nutrition Supplements 1 (2) : 39–49.
• [20] Karl J.P., E. Saltzman. 2012. „The role of whole grains in body weight regulation”. Advances in Nutrition 3 (5) : 697-707.
• [21] Lee S., J. Lee, I. Kwon. 2003. „Methods of using and compositions comprising cacao extract including dietary fiber”. US Patent Application No. US2003206981.
• [22] Martinez R., P. Torres, M.A. Meneses, J.G. Figueroa, J.A. Perez-Alvarez, M. Viuda-Martos. 2012. „Chemical, technological and in vitro antioxidant properties of mango, guava, pineapple and passion fruit dietary fibre concentrate”. Food Chemistry 135 (3) : 1520-1526.
• [23] Nair K.K., S. Kharb, D.K. Thompkinson. 2010. „Inulin dietary fiber with functional and health attributes – a review”. Food Reviews International 26 (2) : 189-203.
• [24] Nakamura A., R. Yoshida, H. Maeda, S. Nagaoka. 2004. „Cacao husk-origin water soluble dietary fiber, process for producing the same, foods and drinks with the use thereof and process for producing the same”. US Patent Application No. US2004052910.
• [25] Ndife L.I., B.T. Lucas, K.M. Ostrom. 2004. „Nutritional compositions containing spray dried fiber”. WO Patent Application No. WO2004110173.
• [26] Onishi N., K. Hashimoto, H. Shimizu. 2004. „Immunosuppressive agent and food”. US Patent Application No. US2004048828.
• [27] O’Shea N., E.K. Arendt, E. Gallagher. 2012. „Dietary fibre and phytochemical characteristics of fruit and vegetable by-products and their recent applications as novel ingredients in food products”. Innovative Food Science & Emerging Technologies 16 : 1-10.
• [28] Palafox-Carlos H., J.F. Ayala-Zavala, G.A. Gonzalez-Aguilar. 2011. „The role of dietary fiber in the bioaccessibility and bioavailability of fruit and vegetable antioxidants”. Journal of Food Science 76 (1) : R6-15.
• [29] Pins J.J., H. Kaur. 2006. „A review of the effects of barley β-glucan on cardiovascular and diabetic risk”. Cereal Foods World 51 (1) : 8-11.
• [30] Pogozheva A.V., V.M. Kodentsova, O.A. Vrzhesinskaia, S.A. Derbeneva, N.A. Beketova, O.G. Pereverzeva, O.V. Kosheleva. 2010. „Dietary fiber influence on vitamins assimilation in patients suffering from cardiovascular diseases and adiposity” (Russian). Voprosy Pitaniia 79 (1) : 34-39.
• [31] Reguła J. 2011. „Wykorzystanie suszu boczniaka ostrygowatego (Pleurotus ostreatus) i wybranych produktów zbożowych z jego dodatkiem w prewencji i terapii zaburzeń gospodarki lipidowej ustroju”. Rozprawy Naukowe UP Poznań 421.
• [32] Reid J., A. Eldridge, E. Gugger, D. Novak, D. Lewandowski. 2006. „Method and compositions to decrese serum cholesterol levels”. WO Patent Application No. WO2006099026.
• [33] Romero A.L., K.L. West, T. Zern, M.L. Fernandez. 2002. „The seeds from Plantago ovata lower plasma lipids by altering hepatic and bile acid metabolism in guinea pigs”. The Journal of Nutrition 132 (6) : 1194-1198.
• [34] Sayago-Ayerdi S.G., J. Tovar, F.J. Blancas-Benitez, L.A. Bello-Perez. 2011. „Resistant starch in common starchy foods as an alternative to increase dietary fibre intake”. Journal of Food and Nutrition Research 50 (1) : 1-12.
• [35] Schauss A., W. Fong. 2006. „Palm fiber-based dietary supplements”. WO Patent Application No. WO2006014979.
• [36] Schuh V., K. Allard, K. Herrmann, M. Gibis, R. Kohlus, J. Weiss. 2013. „Impact of carboxymethyl cellulose (CMC) and microcrystalline cellulose (MCC) on functional characteristics of emulsified sausages”. Meat Science 93 (2) : 240-247.
• [37] Świechowski C. 1998. „Pełnowartościowa substancja balastowa – proszek Canafa”. Przegląd Piekarsko-Cukierniczy. 8 : 29-31.
• [38] Tonstad S., N. Malik, E. Haddad. 2014. „A high-fibre bean-rich diet versus a low-carbohydrate diet for obesity”. Journal of Human Nutrition and Dietetics 27 (s2) : 109-116.
• [39] Vail W.J. 1991. „Process for recovery of cellulose”. US Patent Application No. US5057334.
• [40] Wadsworth J., S. Story, J. Jensen 2001. „Morinda citrifolia dietary fiber”. WO Patent Application No. WO0115551,
• [41] Yamazaki E., K. Murakami, O. Kurita. 2005. „Easy preparation of dietary fiber with the high water-holding capacity from food sources”. Plant Foods for Human Nutrition 60 (1) : 17-23.
• [42] Yao B., H. Fang, W. Xu, Y. Yan, H. Xu, Y. Liu, M. Mo, H. Zhang, Y. Zhao. 2014. „Dietary fiber intake and risk of type 2 diabetes: a dose-response analysis of prospective studies”. European Journal of Epidemiology 29 (2) : 79-88.
• [43] Young G.P., Y. Hu, R.K. Le Leu, L. Nyskohus. 2005. „Dietary fibre and colorectal cancer: a model for environment-gene interactions”. Molecular Nutrition & Food Research 49 (6) : 571-84.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).