Ocena stanu technicznego obudów szybowych -- doświadczenia Pracowni Podziemnego Budownictwa Inżynieryjnego

• Autorzy: Broda Marcin , Daniłowicz Roman , Szymała Jan

Warianty tytułu

EN

Assessing the technocal condition of shaft linings -- experience of the Laboratory of Underground Engineering Construction

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Szyby górnicze odgrywają kluczową rolę w udostępnianiu złóż węgla i innych surowców, dlatego ich odpowiednia konstrukcja oraz regularne badania techniczne obudowy są niezwykle ważne dla zapewnienia bezpieczeństwa eksploatacji. Obudowy szybów poddawane są szczegółowym badaniom, mającym na celu ocenę ich wytrzymałości, struktury oraz odporności na czynniki atmosferyczne i eksploatacyjne. W artykule przedstawiono metody stosowane w badaniach technicznych obudów szybów, które są realizowane w Pracowni Podziemnego Budownictwa Inżynieryjnego Zakładu Technologii Eksploatacji, Tąpań i Oceny Ryzyka w GIG-PIB. Omówione zostaną zarówno metody oceny wytrzymałości materiałów, jak i techniki służące ocenie struktury oraz stanu technicznego obudów.

EN

Mine shafts are essential for accessing coal and other resources, making their proper construction and regular technical inspections of the lining critical for ensuring safe operations. The shaft linings undergo detailed examinations aimed at analyzing their strength, structure, and resistance to enviromental and operational conditions. This article presents the methods used in the technical analise of shaft linings, carried out at the Laboratory of Underground Engineering of the Department of Exploitation Technology, Tunneling, and Risk Assessment at the Central Mining Institute (GIG-PIB). The article will present both material strength assessment methods and techniques used to examine the structure and technical condition of the shaft linings .

Słowa kluczowe

PL

obudowa; szyby; badania; projektowanie

EN

support; shafts; research; design

• Wydawca: Stowarzyszenie Inżynierów i Techników Górnictwa
• Czasopismo: Przegląd Górniczy
• Rocznik: 2025
• Tom: T. 82, nr 1-2
• Strony: 39--48
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., fot., wykr.

Twórcy

autor

Broda Marcin

• Główny Instytut Górnictwa -- Państwowy Instytut Badawczy

autor

Daniłowicz Roman

• Główny Instytut Górnictwa -- Państwowy Instytut Badawczy

autor

Szymała Jan

• Główny Instytut Górnictwa -- Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• BOCK S. 2009 - Kompleksowa metoda interpretacji wyników nieniszczących badań wytrzymałości betonu obudowy szybowej. Prace Naukowe GIG, Seria: Górnictwo i Środowisko, nr 3.
• BRUNARSKI L.. RUNKIEWICZ L. 1975 - Podstawy i przykłady stosowania metod nieniszczących w badaniach konstrukcji betonu. Wyd. ITB, Warszawa.
• DRZEWIECKI J. i in. 2004 - Wyrobisko górnicze podziemnym magazynem gazu (PMG). Mat. XI Międzynarodowej Konf. Nauk.-Techn. ,,Tąpania 2004’’. Ustroń 8-10.11.2004
• GŁUCH P., SZCZEPANIAK Z. 1983 — Głębienie szybów. Wydawnictwo Politechniki Śląskiej. Gliwice.
• GOMES A. i in. 2003 - Permeability of concrete: A study intended for the «in situ» valuation using portable instruments and traditional techniques. Intern. Symposium (NDT-CE 2003). Berlin.
• GRUENER M. 1983 - Korozja i ochrona betonu. Arkady, Warszawa 1983
• Instrukcja stosowania metody ultradźwiękowej do nieniszczącej kontroli jakości betonu w konstrukcji 1977 - Instrukcja ITB Nr 209, Wyd. Instytut Techniki Budowlanej. Warszawa.
• Instrukcja stosowania młotków Schmidta do nieniszczącej kontroli jakości betonu w konstrukcji 1977. Instrukcja ITB Nr 210, Wyd. Instytut Techniki Budowlanej, Warszawa.
• MERTA G., MYSZKOWSKI J. 2004 - Badania introskopowe w otworach wiertniczych, zastosowanie, ocena metody. Mat. konf. Szkoła Eksploatacji Podziemnej, Szczyrk.
• NAGRODZKA-GODYCKA K. 1999 - Badanie właściwości betonu i żelbetu w warunkach laboratoryjnych. Arkady. Warszawa.
• PN-EN 12504-1: 2001 - Badania betonu w konstrukcjach - część 1: Odwierty rdzeniowe - Wycinanie, ocena i badanie wytrzymałości na ściskanie.
• PN-EN 12504-2: 2002 - Badania betonu w konstrukcjach - część 2: Badania nieniszczące. Oznaczanie liczby odbicia.
• PN-EN 12504-4: 2005 - Badania betonu - część 4: Oznaczanie prędkości fali ultradźwiękowej.
• PN-74/B-06261: Nieniszczące badania konstrukcji betonu. Metoda ultradźwiękowa badania wytrzymałości betonu na ściskanie.
• PRUSEK S. ROTKEGEL M., BOCK S., SZYMAŁA J. – 2011 Evaluation of technical State of mining shaft lining. Schriftenreihe des Institutes fur Geodasie and der Technischen Universitat Bergakademie Freiberg, Heft 1.
• RUNKIEWICZ L. 2002 – Badania konstrukcji żelbetowych. Wyd. Biuro Gamma. Warszawa.
• STAŁĘGA S. i in. 1998 - Zasady likwidacji szybów i wyrobisk przyszybowych w kopalniach węgla kamiennego. Prace GIG. Seria: Instrukcje, nr 6.
• STOPYRA M.. RAK Z., STASICA J. 1998 - Możliwości badań struktury górotworu z wykorzystaniem metody opartej na introskopii w podczerwieni. Cuprum: Czasopismo Naukowo-Techniczne Górnictwa Rud, nr 8.
• SZYMAŁA J. i in. 2009 - Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Sprawdzenie skuteczności rozwiązań technicznych stosowanych przy remoncie (naprawie) uszkodzonej obudowy szybu II KWK Krupiński oraz sporządzenie stosownego opracowania. GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2010 – Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Badanie i ocena stanu bezpieczeństwa obudowy szybowej szybu ,,Wirek” oraz wyrobisk przyszybowych wraz z opracowaniem oceny stanu technicznego obudowy i wytycznych jej zabezpieczenia pod kątem wykorzystania ich w odwadnianiu głębinowym. GIG. Katowice
• SZYMAŁA J. i in. 2012a – Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Wykonanie opinii rzeczoznawcy dotyczącej oceny skuteczności naprawy pęknięć obudowy szybowej szybu ,,1-Bzie’’ na odcinku od 217.5 m do 285 m. GIG. Katowice
• SZYMAŁA J. i in. 2012b – Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Wykonanie badań dotyczących oceny wpływu wód szybowych na wielkość korozji betonowej obudowy szybu „VI" w KWK „Knurów” - Szczygłowice. GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2013 — Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Wykonanie badań oraz opracowania dotyczącego określenia kryterium naprawy obudowy szybu „II" KWK „Krupiński". GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2014 — Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Wykonanie badań stanu technicznego obudowy szybu I" KWK Knurów-Szczygłowice. GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2017 — Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Badanie i ocena stanu technicznego szybu 2 wraz z określeniem sposobu i kolejności prac naprawczych. PG Silesia. GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2021 — Dokumentacja pracy badawczo-usługowej. Badanie stanu obudowy szybu Aleksander III. KWK Bolesław Śmiały GIG. Katowice.
• SZYMAŁA J. i in. 2024 —Dokumentacja pracy badawczo- usługowej. Projekt techniczny przystosowania szybu „Bolko” do pełnienia funkcji pompowni głębinowej rozszerzony o projekt obudowy szybu oraz zakres i sposób jej naprwy, oparty o poprzedzające badania i ocenę stanu technicznego obudowy szybowej, wraz z wyceną kosztów naprawy obudowy. GIG – PIB. Katowice
• WITOSIŃSKI J. 2005 – Nowe metody ,,pull-off’’ i ,,pull-out’’ w zastosowaniu do badań konstrukcji podziemnych w budownictwie górniczym. Mat. Konf. XXXI Dni Techniki ROP, 2005: Beton i spoiwa mineralno-cementowe w górnictwie podziemnym.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025)