Zmienność niedotrzymywanych parametrów jakościowych paliw w krajowym systemie monitoringu w latach 2006 i 2017

• Autorzy: Altkorn Beata , Jędrychowska Sylwia , Kwinta Marek

Identyfikatory

DOI

10.18668/NG.2019.03.07

Warianty tytułu

EN

Variability of non-compliance fuels quality parameters in the national system in Poland in 2006 and 2017

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Artykuł poświęcono merytorycznej ocenie powszechnie dostępnych wyników monitorowania i kontrolowania jakości paliw w krajowym systemie FQMS (Fuel Quality Monitoring System), organizowanym przez Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, z lat 2006–2017. INiG – PIB uczestniczy w tym systemie od roku 2003 jako akredytowane laboratorium, niezależne od producentów paliw, oraz jako jednostka opiniotwórcza i doradcza. Opisano pokrótce krajowy system FQMS, różnice pomiędzy systemem unijnym (część europejska, monitorowanie jakości paliw) a częścią krajową, tzw. pozostałe kontrole (kontrolowanie jakości paliw). Pokazano strukturę kontroli w roku 2006, kiedy to systemem objęto wszystkie parametry jakościowe paliw, i w latach 2016–2017. Omówiono typ i potencjalne przyczyny przekroczeń parametrów jakościowych dla benzyn silnikowych 95 i 98 oraz oleju napędowego w odstępie 10 lat prowadzenia kontroli. Stwierdzono, że w roku 2006 niektóre przekroczenia parametrów jakościowych, zarówno benzyn silnikowych, jak i oleju napędowego, wskazywały na pochodzenie części kontrolowanych paliw z nielegalnych źródeł. Świadczy o tym wielkość i charakter przekroczeń parametrów jakościowych. W przypadku benzyn były to w roku 2006 rodzaj i zawartość związków tlenowych i węglowodorów aromatycznych. W przypadku olejów napędowych chodzi o przekroczenia w zakresie zawartości siarki, składu frakcyjnego. Często stwierdzano przekraczanie przez paliwo wielu parametrów jakościowych jednocześnie, które to zjawisko zmniejszyło się w latach 2016–2017. Zmalała wtedy znacząco skala przekroczeń, których charakter wskazywał w roku 2006 na pochodzenie paliwa z nielegalnego źródła. Widoczna jest tendencja do przekroczeń parametrów jakościowych wynikających z przyczyn innych niż nielegalne pochodzenia paliwa, dotyczy to zarówno benzyn silnikowych, jak i oleju napędowego. W artykule zidentyfikowano potencjalne przyczyny przekroczeń: niekorzystne efekty mieszania, zanieczyszczenie benzyny silnikowej olejem napędowym i odwrotnie, obrót paliwem niewłaściwym dla danego okresu stosowania, wynikającego z warunków klimatycznych. Jednocześnie zasygnalizowano fakt zaobserwowania w oleju napędowym w latach 2016–2017 obecności niespotykanych w latach ubiegłych komponentów niewęglowodorowych.

EN

The article is devoted to the substantive assessment of commonly available results in the national fuel quality monitoring and controlling system FQMS (Fuel Quality Monitoring System), organized by the Office for Protection of Consumers from 2006–2017. INIG – PIB has been participating in this system since 2003 as an accredited laboratory, independent of fuel producers, as well as an opinionforming and advisory unit. The national FQMS system is described briefly, the differences between the EU system (European part, monitoring of fuel quality) and the national part, the so-called other controls (controlling the quality of fuels). The structure of control for two periods was shown, in 2006 when the system covered all quality parameters of fuels, and the years 2016–2017. The type and potential causes of exceeding the quality parameters for 95 and 98 motor gasoline and diesel oil with an interval of 10 years of control have been discussed. It was found that in 2006 some exceedances of the quality parameters, both of motor gasolines and diesel fuel, indicated the origin of some controlled fuels from illegal sources. This is indicated by the size and nature of exceedances of quality parameters. In the case of gasoline in 2006, it was the type and content of oxygen compounds and aromatic hydrocarbons. For diesel oils, these were exceedances in terms of sulfur content and fractional composition. It was common for the fuel to exceed many quality parameters at the same time. In the years 2016– 2017, there was a decrease in the phenomenon of exceeding many quality parameters at the same time. The scale of exceedances, the nature of which in 2006 indicated the origin of fuel from illegal sources, significantly decreased. There is a visible tendency to exceed the quality parameters resulting from reasons other than the illegal origin of the fuel, both for motor gasoline and for diesel oil. The article identifies potential causes of exceedances: unfavorable effects of mixing, pollution of motor gasoline with diesel oil and vice versa, trading in a fuel that is unsuitable for a given period of application resulting from climatic conditions. At the same time, the fact that in diesel oil in 2016– 2017 the presence of non-hydrocarbon components not found in previous years was observed, was signaled.

Słowa kluczowe

PL

jakość paliw; FQMS; system monitorowania jakości paliw

EN

fuel quality; FQMS; fuel quality monitoring system

• Wydawca: Instytut Nafty i Gazu - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Nafta-Gaz
• Rocznik: 2019
• Tom: R. 75, nr 3
• Strony: 185--190
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., tab.

Twórcy

autor

Altkorn Beata

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Jędrychowska Sylwia

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

autor

Kwinta Marek

• Instytut Nafty i Gazu – Państwowy Instytut Badawczy

Bibliografia

• Literatura
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, b.d. Opis systemu monitorowania i kontrolowania jakości paliw. <https://www.uokik.gov.pl/opis_systemu_monitorowania_i_kontrolowania_jakosci_paliw.php> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2007a. Roczny zbiorczy raport dla Komisji Europejskiej dotyczący jakości paliw ciekłych w 2006 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1499> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2007b. Roczny zbiorczy raport dla Rady Ministrów dotyczący jakości paliw ciekłych w 2006 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1500> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2017a. Roczny zbiorczy raport dla Komisji Europejskiej dotyczący jakości paliw ciekłych w 2016 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1499> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2017b. Roczny zbiorczy raport dla Rady Ministrów dotyczący jakości paliw ciekłych w 2016 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1500> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2018a. Roczny zbiorczy raport dla Komisji Europejskiej dotyczący jakości paliw ciekłych w 2017 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1499> (dostęp: 20.06.2018).
• Urząd Ochrony Konkurencji i Konsumentów, 2018b. Roczny zbiorczy raport dla Rady Ministrów dotyczący jakości paliw ciekłych w 2017 r. Warszawa. <https://www.uokik.gov.pl/raporty_jakosc_paliw.php#faq1500> (dostęp: 20.06.2018).
• Akty prawne i normatywne
• Dyrektywa 98/70/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 13 października 1998 r. odnosząca się do jakości benzyny i olejów napędowych oraz zmieniająca dyrektywę Rady 93/12/EWG zmieniona dyrektywą 2003/17/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z 3 marca 2003 r.
• Polski Komitet Normalizacyjny, 2013. Paliwa do pojazdów samochodowych – Ocena jakości benzyny i oleju napędowego – System monitoringu jakości paliwa FQMS. PN-EN 14274:2013. Warszawa: PKN.
• Polski Komitet Normalizacyjny, 2018. Przetwory naftowe i produkty podobne – Precyzja metod pomiaru i wyników. Część 2: Interpretacja i zastosowanie danych precyzji dotyczących metod badania. PN-EN ISO 4259-2:2018. Warszawa: PKN.
• Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 14 kwietnia 2016 r. w sprawie wymagań jakościowych dla gazu skroplonego (LPG) (Dz.U. z 2016 r. poz. 540).
• Rozporządzenie Ministra Energii z dnia 17 stycznia 2017 r. w sprawie metod badania jakości gazu skroplonego (LPG) (Dz.U. z 2017 r. poz. 159).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki i Pracy z dnia 19 października 2005 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. z 2005 r. nr 216, poz. 1825).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 21 września 2007 r. w sprawie sposobu monitorowania jakości paliw ciekłych, biopaliw ciekłych, a także wzorów raportów dotyczących tych paliw oraz gazu skroplonego (LPG) i sprężonego gazu ziemnego (CNG) (Dz.U. z 2007 r. nr 189, poz. 1354 z późn. zm.).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 25 marca 2010 r. w sprawie metod badania jakości paliw ciekłych (Dz.U. z 2010 r. nr 55, poz. 332).
• Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 9 października 2015 r. w sprawie wymagań jakościowych dla paliw ciekłych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1680).
• Ustawa z dnia 25 sierpnia 2006 r. o systemie monitorowania i kontrolowania jakości paliw (Dz.U. z 2006 r. nr 169, poz. 1200 z późn. zm.).

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).