From narrative to expression of historical values. Objectivization of evaluation of twin villas in Sołacz, Poznań

• Autorzy: Barełkowski Robert K.

Identyfikatory

DOI

10.21005/pif.2023.56.E-01

Warianty tytułu

PL

Od narracji do ekspresji wartości historycznych. Obiektywizacja oceny bliźniaczych willi na poznańskim Sołaczu

• Języki publikacji: EN PL

Abstrakty

EN

The article explores the method of deriving historical values from the history of an object and place, in connection with people important to the object or place. This is a detailed analysis of the practical process of translating an integrated historical narrative used to recreate important components or carriers of historical values, based on the case of two semi-detached villas in Poznań's Sołacz district. The H^ev method used in this case illustrates how to qualify individual historical factors that may be of great importance in themselves, but of little importance in relation to architecture.

PL

Artykuł eksploruje sposób wywodzenia wartości historycznych z historii obiektu i miejsca, w powiązaniu z osobami ważnymi dla obiektu lub miejsca. Jest to dokładna analiza praktycznego, opartego na kazusie dwóch bliźniaczych willi na poznańskim Sołaczu, procesu translacji zintegrowanej narracji historycznej służącej do odtworzenia istotnych komponentów lub nośników wartości historycznych. Metoda H^ev zastosowana w tym przypadku ilustruje, w jaki sposób kwalifikowane są poszczególne czynniki historyczne, które same w sobie mogą mieć duże znaczenie, jednak niewielkie w odniesieniu do architektury.

Słowa kluczowe

EN

assessment of historic values; garden city; HeV method; history of Sołacz; interwar architecture of the 20th century

PL

architektura międzywojenna XX wieku; historia Sołacza; metoda HeV; miastoogród; ocena wartości zabytków

• Wydawca: Wydawnictwo Uczelniane Zachodniopomorskiego Uniwersytetu Technologicznego w Szczecinie
• Czasopismo: Przestrzeń i Forma
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 56
• Strony: 437--486
• Opis fizyczny: Bibliogr. 25 poz., fot., rys., tab.

Twórcy

autor

Barełkowski Robert K.

• Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie, Poland. Wydział Architektury Katedra Projektowania Architektonicznego

• https://orcid.org/0000-0002-2375-4257

Bibliografia

• [1] Bardzińska-Bonenberg, T., Bonenberg, A., and Wagner, T, (2022) 'Avant-Garde Forms in Architectural Conservation and Steward Brand's Theory of Change', Space & Form / Przestrzeń i Forma, 52, pp. 11-44, http://doi.org/10.21005/pif.2022.52.B-01.
• [2] Barełkowski, R. (2012) 'System wartości zabytkowej a ruina', in B. Szmygin and P. Molski (eds.), Zamki w ruinie – zasady postępowania konserwatorskiego, Politechnika Lubelska, Polski Komitet Narodowy ICOMOS, Warszawa-Lublin, pp. 37-48.
• [3] Barełkowski, R. (2017) 'Metodyka określania warunków brzegowych dla interwencji architektonicznej w środowisku nasyconym obiektami zabytkowymi', Space & Form / Przestrzeń i Forma, 31, pp. 9-46.
• [4] Barełkowski, R. (2023) 'On Heritage Value Systems and Determining the Significance of Historical Values in an Architectural Object', Space & Form / Przestrzeń i Forma, 56, pp. 11-42,http://doi.org/10.21005/pif.2023.56.B-01.
• [5] Biuletyn Mosiński (1995) 'W małym białym domku…', Biuletyn Mosiński, annex Krajkowo, April 1995, No 24, pp. A-B.
• [6] Bobrowska, E. (2012) 'Emancypantki? Artystki polskie w Paryżu na przełomie XIX i XX wieku', Archiwum Emigracji. Studia – Szkice – Dokumenty, 1-2(16-17), pp. 11-27, doi: 10.12775/AE.2012.001.
• [7] Brand, S. (1994) How Buildings Learn. What happens after they’re built, Viking, New York.
• [8] Brzeziński, M.:(2017) Sołacz – willowa dzielnica Poznania, https://www.miastopoznaj.pl/blogi/pozostale/5684-solacz-willowa-dzielnica-poznania, dostęp w dniu 24 sierpnia 2023 roku.
• [9] Centrum Informacji o Przestrzeni Miejskiej (CIoPM), Wydział Urbanistyki i Architektury, Urząd Miasta Poznania: kwerenda dotycząca zagospodarowania działki przy ul. Litewskiej 5 w Poznaniu.
• [10] Chen, D. (2023) 'How Visitors Perceive Heritage Value – A Quantitative Study on Visitors' Perceived Value and Satisfaction of Architectural Heritage through SEM', Sustainability, 15, 9002, pp. 1-16, https://doi.org/10.3390/su15119002.
• [11] Clarke, N. J., and Kuipers, M. C. (2017) 'Introducing the heritage value matrix: Connecting matter and meaning in built heritage', in M. Menezes, D. Rodrigues Costa, and J. Delgado Rodrigues (eds.), Intangibility matters, International conference on the values of tangible heritage, Laboratório National de Engenharia Civil, I. P., Lisbon, pp. 207–216.
• [12] Clarke, N. J., Kuipers, M. C., and Stroux, S. (2020) 'Embedding built heritage values in architectural design education', International Journal of Technology and Design Education, 30, pp. 867–883, https://doi.org/10.1007/s10798-019-09534-4
• [13] Czarnecki, W. (1999), 'Były właściciel Sołacza w Poznaniu', Kronika Miasta Poznania, 69/3, pp. 98-100.
• [14] Groat, L., and Wang, D. (2013) Architectural Research Methods, John Wiley and Sons, Hoboken, NJ.
• [15] Jakubowska, A. (1999) 'Dzielnica willowa na Sołaczu i jej zabudowa w latach 1907-1939', Kronika Miasta Poznania, 69/3, pp. 70-97.
• [16] Karolczak, W. (1993) 'Parki publiczne, skwery i promenady dawnego Poznania', Kronika Miasta Poznania, 63/3-4, pp. 38-97.
• [17] Kodym-Kozaczko, G., and Kozaczko, M. (2007) 'Plan ogólny zabudowania Poznania (1931-1939) na tle europejskiej teorii i praktyki budowy miast', in M. J. Sołtysik and R. Hirsch (eds.), Modernizm w Europie. Modernizm w Gdyni. Architektura lat międzywojennych i jej ochrona, Urząd Miasta Gdyni, Gdynia, pp. 105-114.
• [18] Korduba, P. (2012) Sołacz. Domy i ludzie, Wydawnictwo Miejskie Posnania, Poznań.
• [19] Krawczyk, M. (2021) Sołacz. Niezwykła dzielnica willowa w stolicy Wielkopolski, https://kierunkowo.pl/solaczniezwykla-dzielnica-willowa-w-stolicy-wielkopolski/, dostęp w dniu 23 sierpnia 2023 roku.
• [20] Łoza, S. (1954) Architekci i budowniczowie w Polsce, Wydawnictwo Budownictwo i Architektura, Warszawa.
• [21] Paukszta, D. (1999) 'Mój ociec wybrał Sołacz', Kronika Miasta Poznania, 69/3, pp. 302-315.
• [22] Szubryt, A. (2022) 'Reduction of Function and Form in an Architectural Object on the Example of the Lighthouse', Space & Form / Przestrzeń i Forma, 51, pp. 103-132, http://doi.org/10.21005/pif.2022.51.B-05.
• [23] Tołysz, A. (2019) Pajzderski Nikodem (1882-1940), Muzeum w polskiej kulturze pamięci (do 1918 roku); wczesne instytucje muzealne wobec muzeologii cyfrowej, projekt w ramach Narodowego Programu Rozwoju Humanistyki na lata 2016-2019, https://www.poznan.pl/mim/wortals/cik/news,1200/zapiski-zlamusa-nazwisko-wielkiej-wagi,196316.html, dostęp w dniu 30 sierpnia 2023 roku.
• [24] Wiesiołowski, J. (1999) 'Mieszkańcy Sołacza w świetle ksiąg adresowych z 1914 i 1933 roku', Kronika Miasta Poznania, 69/3, pp. 101-124.
• [25] Żarczyńska, J. (2023) Zapiski z lamusa. Nazwisko wielkiej wagi, https://www.poznan.pl/mim/wortals/cik/news,1200/zapiski-z-lamusa-nazwisko-wielkiej-wagi,196316.html, dostęp w dniu 30 sierpnia 2023 roku.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).