Assessment of the possibility of obtaining selected critical elements (boron, magnesium, strontium) in Poland

• Autorzy: Czapowski Grzegorz , Bukowski Krzysztof , Razowska-Jaworek Lidia , Tomaszewska Barbara , Tyszer Magdalena , Burliga Stanisław

Identyfikatory

DOI

10.7306/2025.28

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

In recent years, the authorities within the European Union have shown an increased interest in assessing the continent s potential to source several critical elements essential to the economy from its own mineral and anthropogenic deposits. There are 34 of these critical elements, and the potential of Poland to source three of them, boron (B), magnesium (Mg) and strontium (Sr), is presented in the paper. The review of registered and potential occurrences of these three elements in Poland included both active and inactive deposits, prospective areas with reserves of raw materials, underground waters (natural, mining, from deep wells, geothermal and from hydrocarbon accumulations), as well as anthropogenic dumps and waste ponds. Preliminary calculations of the reserves of these elements have shown that in Poland the reserves of magnesium are the largest (>19 million tonnes), especially in potash salts (~19 million tonnes). Less magnesium is concentrated in magnesite deposits (255 thousand tonnes) and in underground waters (>44 thousand tonnes). Strontium -256.8 thousand tonnes - could be obtained from old dumps and waste ponds, residues accumulated after sulphur exploitation and abandoned sulphur open pits. Underground waters provide only >1.5 thousand tonnes of strontium. The possible sources of boron are local underground waters with a predicted boron production of >270 tonnes per year.

Słowa kluczowe

EN

selected critical elements; resource potential; Poland

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 73, nr 3
• Strony: 275--296
• Opis fizyczny: Bibliogr. 113 poz., fot., map., tab., wykr.

Twórcy

autor

Czapowski Grzegorz

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, ul. Rakowiecka 4, 00-975 Warszawa, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8576-6977

autor

Bukowski Krzysztof

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Adama Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-7289-5956

autor

Razowska-Jaworek Lidia

• Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Górnośląski, ul. Królowej Jadwigi 1, 41-200 Sosnowiec, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-9834-8491

autor

Tomaszewska Barbara

• Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica, Wydział Geologii, Geofizyki i Ochrony Środowiska, al. Adama Mickiewicza 30, 30-059 Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-4780-1580

autor

Tyszer Magdalena

• Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią Polskiej Akademii Nauk, ul. Wybickiego 7A, 31-261 Kraków, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-4456-2828

autor

Burliga Stanisław

• Uniwersytet Wrocławski, Instytut Nauk Geologicznych, pl. Maksa Borna 9, 50-204 Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-2146-4272

Bibliografia

• 1. BĄBEL M. 1999 - Facies and depositional environments of the Nida Gypsum deposits (Middle Miocene, Carpathian Foredeep, southern Poland). Geological Quarterly, 43 (4): 405-428.
• 2. BIITEK J. 1919 - O kopalni siarki w Posądzy (in Polish). Czasopismo Górniczo-Hutnicze, 4: 231-234.
• 3. BORNE, WEISS B. 1855 - Brieflische Mitteilungen. Zeitschrift der Deutschen geologischen Gesellschaft Band VII, Berlin.
• 4. BUJAKOWSKI W., BALCER M., BARBACKI A.P., BIELEC B., TOMASZEWSKA B., PAJĄK L., SKRZYPCZAK R., DENDYS M., KASZTELEWICZ A., DAJEK B. 2017 - Otwór geotermalny Mszczonów IG-1 - rekonstrukcja i wieloletnia eksploatacja (in Polish). Studia Rozprawy Monografie, 206. Wyd. IGSMiE PAN, Kraków.
• 5. CHOWANIEC J., GĄGULSKI T., GORCZYCA G., OPERACZ T. 2016 - New data on hydrochemical and isotopic composition of the therapeutic water in the Iwonicz-Zdrój - Rudawka Rymanowska anticline (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 466: 43-50.
• 6. CHRUSZCZ-LIPSKA K., ULIASZ-MISIAK B., WINID B., SOLECKI M.L. 2017 - Solanki monokliny przedsudeckiej jako źródło magnezu (in Polish). Przemysł Chemiczny, 96 (5): 1000-1003; https://doi.org/10.15199/62.2017.5.11
• 7. CYBULSKI C. 1974 - Epigenetyczny boracyt w Inowrocławskim Wysadzie Solnym (in Polish). Prace Mineralogiczne, 38: 7-9.
• 8. CZAPOWSKI G. 1998 - Geneza najstarszej soli kamiennej cechsztynu w rejonie Zatoki Puckiej (studium sedymentologiczne) (in Polish). PhD Thesis, Archiwum CAG no. 696/99, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 9. CZAPOWSKI G. 2017 - Resource potential of rock and potash salts in the fore-Sudetic area (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 469: 105-128.
• 10. CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K. 2013 - Salt resources of Poland and perspectives of their management (in Polish with English summary). Górnictwo Odkrywkowe, 54 (2): 74-84.
• 11. CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K. 2015 - Maps of salt prospective resources in Poland as a tool of the future management of salt occurrences (in Polish with English summary). Przegląd Solny, 11: 5-31.
• 12. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H. 2016 - Triassic salt basins in the Poland area (in Polish with English summary). Przegląd Solny, 12: 51-55.
• 13. CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K. 2024 - Utwory solne w Polsce jako potencjalne źródło wybranych pierwiastków krytycznych - wstępna ocena (in Polish). Mat. konf. XXVIII Międzynarodowe Sympozjum Solne QUO VADIS SAL, Kopalnia Soli „Wieliczka”, 16-18.10.2024: 54-59. Kraków.
• 14. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., BUKOWSKI H. 2001 - Chemical characteristic of rock salt lithofacies of various age from Poland area (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geosynoptyka i Geotermia, 40 (1): 19-42.
• 15. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., CHEŁMIŃSKI J., TOMASZCZYK M. 2008 - Geological recognition status and management perspectives of the zechstein salt deposits at the Gdańsk Bay (in Polish with English summary). Górnictwo Odkrywkowe, 49/2 (2-3): 47-55.
• 16. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., TOBOŁA T., TA- DYCH T. 2012 - Geology, geochemistry and petrological characteristics of potash salt units from PZ2 and PZ3 Zechstein (Late Permian) cycles in Poland. Geology, Geophysics & Environment, 38 (2): 153-188.
• 17. CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., GĄSIEWICZ A., SADŁOWSKA K. 2015 - Prospective areas and predicted resources of natural chemical raw materials in Poland presented on the maps at scale 1 : 200 000 - rock and potash salts and native sulphur) (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 63 (9): 561-571.
• 18. CZAPOWSKI G., PERYT T. M., TOMASSI-MORAWIEC H., HANDKE B., WACHOWIAK J. 2020 - Ocena zawartości niektórych pierwiastków śladowych w solach K-Mg. Raport końcowy realizacji podzadania w ramach zadania pt. „Wsparcie działań Głównego Geologa Kraju w zakresie prowadzenia Polityki Surowcowej Państwa” (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczy - Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa: 1-41.
• 19. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., WACHOWIAK J. 2022a - Selected trace elements in the Upper Permian (Zechstein) salt and pot-ash-bearing deposits in Poland - valuation of potential reserves (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 70 (5): 384-409.
• 20. CZAPOWSKI G., TOMASSI-MORAWIEC H., HANDTKE B., WACHOWIAK J., PERYT T. M. 2022b - Trace Elements and Mineralogy of Upper Permian (Zechstein) Potash Deposits in Poland. Applied Sciences, 12 (14): 1-26.
• 21. CZAPOWSKI G., BUKOWSKI K., TOBOŁA T., TOMASSI- MORAWIEC H. 2023 - Geochemistry and mineralogy of Miocene Zuber rocks in the Carpathian Foredeep (southern Poland) (in Polish with English summary). Przegląd Solny, 17: 39-50.
• 22. CZAPOWSKI G., HODBOD M., SKOWROŃSKI L., SOBIEŃ K. 2023 - Stratiform potash deposits in south-western Poland - resource potential (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 71 (6): 321-331.
• 23. CZUBERNAT M., TOMASZEWSKA B. 2021 - Review of Polish spas using thermal waters in balneotherapy and healing purposes. Gospodarka Surowcami Mineralnymi - Mineral Resources Management, 37 (2): 103-124.
• 24. D’OBYRN K., MOTYKA J., STASZCZAK W. 2018 - The charakteristic and origin of the 55/750 leakage in the “Kłodawa” Salt Mine. Przegląd Solny, 14: 21-28.
• 25. DOMASZEWSKA T. 1955 - Dokumentacja geologiczna złoża celestynu w Czarkowach miesc. Wieś Czarkowy, pow. Pińczów; woj. Kieleckie (in Polish). Archiwum CAG no. 6714/2024, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 26. DOWGIAŁŁO J., KARSKI A., POTOCKI I. 1969 - Geologia surowców balneologicznych (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 27. DOWGIAŁŁO J., KLECZKOWSKI A.S., MACIOSZCZYK T., RÓŻKOWSKI A. (eds.) 2002 - Słownik hydrogeologiczny (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 28. DZIENNIK USTAW 2001.153.1774 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 18 grudnia 2001 r. w sprawie kryteriów bilansowości złóż kopalin.
• 29. DZIENNIK USTAW YEAR 2015 item. 987 - Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 lipca 2015 r.w sprawie dokumentacji geologicznej złoża kopaliny, z wyłączeniem złoża węglowodorów.
• 30. FELTER A., FILIPPOVITS E., GRYSZKIEWICZ I., LASEK-WOROSZKIEWICZ D., SKRZYPCZYK L., SOCHA M., SOKOŁOWSKI J., SOSNOWSKA M., STOŻEK J., WRZOSEK A. 2021 - Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce - tekst objaśniający (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 31. FIEDLER H. 1863 - Mittheilung von einen bei Krischkowitz unweit Ratibor Verkormenden Lager Schwe felseaurer Strontianerde Funfdwiergster Jahre-Bericht der Schlesischen Gesellschaft fur vaterlandische Cultur. Breslau.
• 32. FIJAŁ J. 1970 - On the occurrence of ascharite in the Kłodawa Salt Dome. Mineralogia Polonica, 1: 29-34.
• 33. GALLUP D.L. 1998 - Geochemistry of geothermal fluids and well scales, and potential for mineral recovery. Ore Geology Reviews, 12 (4): 225-236.
• 34. GAŁA I. 2011 - The preliminary diagnosis and characteristic of thermal sulphide waters in the Busko C-1 borehole (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych. Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 1-2: 339-248.
• 35. GARLICKI A. 1991 - On Some Trace Elements of Zechstein Younger Salts in Poland. 7th Symp. on Salt, Tokyo, 1: 165-170. Elsevier, Amsterdam.
• 36. GARLICKI A., SZYBIST A. 1991 - Pierwiastki śladowe w solach kopalni kłodawskiej (in Polish). Prace Specjalne Polskiego Towarzystwa Mineralogicznego, 1: 71-76.
• 37. GARLICKI A., SZYBIST A., KASPRZYK A. 1991 - Trace elements studies from salt and chemical deposits (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 39 (11-12): 520-527.
• 38. GĄSIEWICZ A. 1997 - Strontonośność wapieni osiarkowanych złoża siarki rodzimej „Osiek” (in Polish). Archiwum CAG no. 89853, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 39. GRUSZCZYK H. 1984 - Nauka o złożach (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 40. KAPUŚCIŃSKI J., NAGY S., DŁUGOSZ P., BIERNAT H., BENTKOWSKI A., ZAWISZA L., MACUDA J., BUJAKOWSKA K. 1997 - Zasady i metodyka dokumentowania zasobów wód termalnych i energii geotermalnej oraz sposoby odprowadzania wód zużytych - poradnik metodyczny (in Polish). Ministerstwo Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, Warszawa.
• 41. KASPRZYK A. 1988 - Badania warunków występowania strontu i baru w siarczanowych i węglanowych skałach miocenu rejonu Wiślica-Staszów (in Polish). Państwowy Instytut Gelogiczny, Kielce.
• 42. KASPRZYK A. 1993 - Regularities of strontium distribution in Miocene gypsum south of the Holy Cross Mts (Central Poland) (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 41: 416-421.
• 43. KASPRZYK A., OSMÓLSKI T. 1989 - Mineralizacja strontowa i jej związek z litofacjalnym wykształceniem osadów chemicznych miocenu w okolicach Solca, Staszowa i Żurawicy (in Polish). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 362: 97-118.
• 44. KĘPIŃSKA B., BUJAKOWSKI W. (eds.) 2011 - Wytyczne projektowe poprawy chłonności skał zbiornikowych w związku z zatłaczaniem wód termalnych w polskich zakładach geotermalnych (in Polish). Wyd. EJB, Kraków.
• 45. KĘPIŃSKA B., CIĄGŁO J. 2008 - Possibilities of use of the Podhale geothermal waters for balneotherapeutical and recreational purposes (in Polish with English summary). Geologia, 34 (3): 341-559.
• 46. KIEŁCZAWA B., LIBER-MAKOWSKA E. 2018 - Variability of selected deposit parameters of thermal curative waters from Cieplice (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 1: 61-72.
• 47. KIREJCZYK J., PANTULA Z., PUCEK T., BURCHARD T., TABOR M., CIEŚLA A., ROZŁUCKA M. 1997 - Studium uwarunkowań, sposobów rekultywacji i zagospodarowania klarowników wód, osadników „Ocice” i „Cygany” (in Polish). Mat. Arch. OBRPS „Siarkopol” w Tarnobrzegu.
• 48. KONSTANTYNOWICZ E. 1989 - Geologia Surowców Mineralnych (in Polish). Surowce Chemiczne. Skrypty Uniwersytetu Śląskiego, 428: 1-202.
• 49. KOWALSKI W. 1977 - Geochemia, mineralogia i geneza dolnośląskich złóż i wystąpień barytowych (in Polish). Archiwum Mineralogiczne, 33 (1): 71-74.
• 50. KRAJEWSKI R. 1935 - Złoże siarki w Czarkowach (in Polish). Sprawozdania Państwowego Instytutu Geologicznego, 8 (2): 1-40.
• 51. KRYSIAK Z. 1987 - Tectonic conditions for location and formation of sulphur deposits at Czarkowy and Posądza (Carpathian Foredeep) (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 35 (10): 503506.
• 52. KRZYŻANOWSKI K., WÓJCIK W. 2009 - Kopalnia magnezytu „KONSTANTY” (in Polish). Dzieje górnictwa - element europejskiego dziedzictwa kultury, 2: 129-145.
• 53. LIS J., SYLWESTRZAK H. 1986 - Minerały Dolnego Śląska (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 54. ŁASZKIEWICZ A. 1967 - Minerały i skały solne (in Polish). Prace Muzeum Ziemi, 11: 101-188.
• 55. MACIOSZCZYK A., DOBRZYŃSKI D. 2002 - Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych (in Polish). Wyd. Naukowe PWN, Warszawa.
• 56. MACMILLAN J.P., PARK J.W., GERSTENBERG R., WAGNER H., KÖHLER K., WALLBRECHT P. 1994 - Strontium compounds and chemicals, in Ullman’s encyclopedia of industrial chemistry. Weinheim, Germany, VCH Verlagsgesellschaft mbH, A25: 321-327.
• 57. MANECKI A. 2019 - Mineralogia szczegółowa. Rozpoznawanie, występowanie, znaczenie minerałów (in Polish). Mineral Pres, Kraków.
• 58. MAZUREK S., ROSZKOWSKA-REMIN J., SZAMAŁEK K., TYMIŃSKI M., MALON A. 2021 - Scarce mineral commodities for the Polish economy - a new proposal for approach to strategic and critical mineral commodities (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 69 (5): 273-286.
• 59. MIKOŁAJCZYK A. 1879 - Kopalnie siarki na Górnym Śląsku (in Polish). Kosmos, 4 (2): 116-147.
• 60. MORAWIECKI A. 1975 - Nieorganiczne kopaliny chemiczne (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 61. MORAWIECKI A., DOMASZEWSKA T. 1956 - O celestynie z Czarków nad Nidą (in Polish). Archiwum Mineralogiczne, 20: 121-160.
• 62. MOTT A., BABA A., HADI MOSLEG M., OKTEN H.E., BABAEI M., GOREN A.Y., FENG C., RECEPOGLU Y.K., UZELLI T., UYTUN H., MORATA H., YUKSEL A., SEDIGHI M. 2022 - Boron in geothermal energy: sources, environmental impacts, and management in geothermal fluid. Renewable and Sustainable Energy Reviews, 167, 112825.
• 63. NEUPANE G., WENDT D.S. 2017 - Potential economic values of minerals in brines of identified hydrothermal systems in the US. GRC Transactions, 41: 1938-1956.
• 64. NOGA B., BIERNAT H., KAPUŚCIŃSKI J., MOTYKA P., NOWAK K., PIJEWSKI G. 2013a - Possibility of obtaining more geothermal heat in the view of the new investments completed on Polish Lowland (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 2: 75-84.
• 65. NOGA B., BIERNAT H., MARTYKA P., KULIK S., ZIELIŃSKI B., MARIANOWSKI J., NALIKOWSKI A. 2013b - Analysis of the operating efficiency grow in the geothermal plant in Pyrzyce as a result of the injected thermal water ph modification (in Polish with English summary). Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój, 1: 59-71.
• 66. NOWIŃSKA J. 2017 - New data on celestine-rich salts in the Wieliczka salt deposits. Geology, Geophysics and Environment, 43 (1): 57-68.
• 67. NOWIŃSKA-JARZĘBIŃSKA J. 2022 - Stront w ewaporatach i produktach ich przeobrażeń zapadliska przedkarpackiego w obszarze Wieliczka-Tarnobrzeg (in Polish). PhD Thesis, Archiwum AGH.
• 68. OSIKA R. (ed.) 1987 - Budowa geologiczna Polski (in Polish). Tom VI. Złoża surowców mineralnych. Wyd. Geol., Warszawa.
• 69. OSMÓLSKI T. 1969 - Sulphur mining in the Carpathian Foredeep in the years 1415-1921 (in Polish with English summary). Kwartalnik Geologczny, 13 (1): 233-252.
• 70. OSMÓLSKI T. 1972 - The influence of the geological structure of the marginal parts of the Działoszyce Trough on the metasomatism of gypsum (in Polish with English summary). Biuletyn Instytutu Geologicznego, 260: 65-183.
• 71. OSMÓLSKI T. 1979 - Geologiczno-surowcowa charakterystyka złoża strontu Czarkowy oraz wytyczne do dalszych prac rozpoznawczych (in Polish). Archiwum CAG no. 2956/2024, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 72. OSMÓLSKI T. 1987 - Stront (in Polish). [In:] Osika R. (ed.), Budowa geologiczna Polski. Złoża surowców mineralnych Wyd. Geol., Warszawa.
• 73. OSMÓLSKI T. 1990 - Analiza występowania strontu w północnej strefie brzeżnej zapadliska przedkarpackiego (in Polish). Archiwum CAG no 158/91, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 74. OSMÓLSKI T., KRYSIAK Z., ORSKA J. 1979 - Projekt badań geologiczno-rozpoznawczych złoża strontu w rejonie Czarkowych, gm. Nowy Korczyn, woj. Kieleckie (in Polish). Archiwum CAG no 2957/2024, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 75. OSMÓLSKI T., PIZON A., UBERNA J. 1982a - Nowe dane o występowaniu strontu w Czarkowych (in Polish). Kwartalnik Geologiczny, 26 (2): 458-459.
• 76. OSMÓLSKI T., PILICHOWSKA E., KASPRZYK A. 1982b - Problemy strontu północnej strefy brzeżnej mioceńskiego basenu przedkarpackiego (in Polish). Kwartalnik Geologiczny, 26 (2): 474. PARAFINIUK J. 1987 - Stront i bar w siarkonośnych utworach miocenu północnej części zapadliska przedkarpackiego (in Polish). Archiwum Mineralogiczne, 43 (1): 87-143.
• 77. PASIECZNA A. 1983 - Geochemia boru w osadach karbońskich rowu mazowiecko lubelskiego (in Polish). Archiwum Mineralogiczne, 38 (2): 77-143.
• 78. PAZDRO Z., KOZERSKI B. 1990 - Hydrogeologia ogólna (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 79. PILICHOWSKA E. 1979 - Geochemia i mineralogia strontu w utworach siarkonośnych i odpadach poflotacyjnych rejonu Piaseczna - Machowa (in Polish). Archiwum Instytutu Geologii, Mineralogii i Petrografii Uniwersytetu Warszawskiego.
• 80. POBORSKA-MŁYNARSKA K., TOMASSI-MORAWIEC H. 2012 - Evaporite deposits in Turkey - borates, sulphates, chlorides (in Polish with English summary). Geologia, 38 (2): 263-272.
• 81. PODEMSKI M. 1972 - Zechstein rock salt san potasium salts of cyclothems Z2 and Z3 in the vicinity of Nowa Sól (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 260 (2): 5-62.
• 82. PODOLIŃSKI T. 2023 - Dodatek nr 6 do dokumentacji geologicznej złoża magnezytu „Braszowice” w kat. C1 miejsc. Grochowa, gm. Bardo, pow. ząbkowicki, woj. Dolnośląskie (in Polish). Archiwum CAG no. 13935/2023, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 83. POLAŃSKI A., SMULIKOWSKI K. 1969 - Geochemia (in Polish). Wyd. Geol., Warszawa.
• 84. PROCHAZKA K. 1957 - O występowaniu boracytu w złożu solnym Inowrocławia (in Polish). Archiwum Mineralogiczne, 21 (2).
• 85. PROCHAZKA K., WALA A., WIEWIÓRKA J. 1969 - Sole kamienne ze strontem i barem w złożu solnym Wieliczki (in Polish). Prace Mineralogiczne Oddział Krakowski, Polska Akademia Nauk, 18: 7-74.
• 86. PRZENIOSŁO S. 1960-1970 - Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 87. PRZENIOSŁO S. 1971-1980 - Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 88. PRZENIOSŁO S. 1980-1985 - Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych w Polsce wg stanu na 31.XII. Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 89. RAZOWSKA-JAWOREK L., BĘDKOWSKI Z., DRZEWICZ P., KACZOROWSKI Z., KARPIŃSKI M., KONIECZYŃSKA M., PASTERNAK M., SOKOŁOWSKI K., WYSOCKA I. 2021 - Wstępna analiza możliwości pozyskiwania metali i pierwiastków z wód podziemnych (in Polish). Raport końcowy realizacji zadania w ramach „Wsparcia działań Głównego Geologa Kraju w zakresie prowadzenia Polityki Surowcowej Państwa. Archiwum CAG no. 1419475, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 90. RAZOWSKA-JAWOREK L., PASTERNAK M, KARPIŃSKI M., BĘDKOWSKI Z., KACZOROWSKI Z., WYSOCKA I., DRZEWICZ P. 2022 - Preliminary assessment of possibility of recovering valuable minerals from mine, thermal and therapeutic waters in Poland (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 70 (6): 435-448; https:// doi.org/10.7306/2022.13
• 91. SARNACKA Z. 1956 - Szczegółowa mapa geologiczna Polski 1:50 000, ark. Rydułtowy (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 92. SMAKOWSKI T., GALOS K., LEWICKA E. (eds.) 2014 - Minerals Yearbook of Poland 2013. Polish Geological Institute - National Research Institute, Warsaw.
• 93. SOKOŁOWSKI J. 2021 - Searching for and documenting thermal water deposits in Poland in 2010-2020 in terms of identifying hydrogeological conditions of deep aquifers (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 69 (9): 594-603.
• 94. STĘPNIEWSKI M. 1973 - Some trace elements in the Zechstein salt minerals from the Puck Bay region (in Polish with English summary). Biuletyn Instytutu Geologicznego, 272 (10): 7-68.
• 95. STRZELSKA-SMAKOWSKA B. 1979 - Złoża (in Polish). [In:] Bolewski A., Gruszczyk H. (eds.), Surowce mineralne świata. Bar-Ba, Bor-B, Fluor-F, Stront-Sr. Wyd. Geol., Warszawa.
• 96. SZAMAŁEK K., SZUFLICKI M., MIZERSKI W. (eds.) 2020 - Bilans perspektywicznych zasobów kopalin Polski (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 97. SZUFLICKI M., MALON A., TYMIŃSKI M. (eds.), 2024 - Bilans zasobów kopalin i wód podziemnych Polsce wg stanu na 31.XII.2023 r. (in Polish). Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 98. ŚLIWA T., SAPIŃSKA-ŚLIWA A., GONET A., KOWALSKI T., SOJCZYŃSKA A. 2021 - Geothermal boreholes in Poland - overview of the current state of knowledge. Energies, 14, 3251.
• 99. TOMASSI-MORAWIEC H., WACHOWIAK J., CZAPOWSKI G. 2019 - Comparative geochemistry and development of the Upper Permian (Zechstein) zuber rocks from Poland (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 477: 69-122.
• 100. TOMASZEWSKA B. 2011 - A conception of geothermal water desalination to improve water balance. Part 2, Preliminary research results (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 445: 693-700.
• 101. TOMASZEWSKA B. 2014 - Ocena możliwości efektywnego wykorzystania schłodzonych wód termalnych (in Polish). Studia, Rozprawy, Monografie, 190, Wyd. IGSMiE PAN, Kraków
• 102. TOMASZEWSKA B., BODZEK M. 2013 - Desalination of geothermal waters using a hybrid UF-RO process. Part I: Boron removal in pilot-scale tests. Desalination, 319: 99-106.
• 103. TOMASZEWSKA B., BUJAKOWSKI W., BARBACKI A.P., OLEWIŃSKI R. 2010 - Lower Jurassic geothermal reservoir in the Kleszczów area (Central Poland) (in Polish with English summary). Przegląd Geologiczny, 58 (7): 603-608.
• 104. U.S GEOLOGICAL SURVEY, MINERAL COMMODITY SUMMARIES 2024; https://pubs.usgs.gov/publication/mcs2024
• 105. WACHOWIAK J., KASPRZAK A. 2014 - Mineralogical, geochemical and isotopic characteristics of brine from the outflow from borehole M-32, Mogilno Salt Dome. Przegląd Solny, 10: 39-48.
• 106. WACHOWIAK J., PIECZKA A. 2012 - Congolite and trembathite from the Kłodawa Salt Mine, Central Poland: records of the thermal history of the parental salt dome. Canadian Mineralogists, 50: 1387-1399.
• 107. WACHOWIAK J., TOBOŁA T. 2014 - Phase transitions in the borate minerals from the Kłodawa salt dome (central Poland) as indicators of temperature processes in salt diapirs. Geological Quarterly, 58 (3): 543-554.
• 108. WAŻNY H. 1969 - Strontium in Zechstein carbonate deposits of Poland (in Polish with English summary). Kwartalnik Geologiczny, 13 (2): 322-337.
• 109. WERNER Z., 1979 - Dokumentacja geologiczna złoża soli kamiennej w kat. C1 w rejonie Zatoki Puckiej (in Polish). Archiwum CAG no. 13050, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa.
• 110. WIKTOROWICZ B., KARWACKA K. 2009 - The hydrogeochemical characteristics of therapeutic waters in Rabka SPA (in Polish with English summary). Biuletyn Państwowego Instytutu Geologicznego, 436: 529-534.
• 111. WITCZAK S., KANIA J., KMIECIK E. 2013 - Katalog wybranych fizycznych i chemicznych wskaźników zanieczyszczeń wód podziemnych i metod ich oczyszczania (in Polish). Biblioteka Monitoringu Środowiska, Warszawa.
• 112. YUAN J., GUO Q., WANG Y. 2014 - Geochemical behaviors of boron and its isotopes in aqueous environment of the Yangbajing and Yangyi geothermal fields, Tibet, China. Journal of Geochemical Exploration, 140: 11-22.
• 113. ZHAO Y., WEI H.Z., LIU X., WANG Y.J., JIANG S.Y., EASTOE C.J., PERYT T.M. 2021 - Isotope evidence for multiple sources of B and Cl in Middle Miocene (Badenian) evaporites, Carpathian Mountains. Applied Geochemistry, 124, 104819.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr POPUL/SP/0154/2024/02 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki II" - moduł: Popularyzacja nauki (2025).