Hydrologiczny model WISTOO - reaktywacja

• Autorzy: Gądek W. , Banach W. , Szczepanek R.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2015.99

Warianty tytułu

EN

Hydrological model WISTOO – reactivation

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Model transformacji opadu w odpływ WISTOO został opracowany w 1996 r. w Zakładzie Hydrologii Instytutu Inżynierii i Gospodarki Wodnej Politechniki Krakowskiej przy współudziale Politechniki Warszawskiej. Został on stworzony na zamówienie Ministerstwa Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa, finansowany ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Model WISTOO, czyli Wizualizacja Integralnego Systemu Transformacji Opadu w Odpływ, jest jedynym modelem w kraju określanym jako model integralny o parametrach rozłożonych, który może być stosowany dla zlewni o powierzchni od 10 do 1000 km2. Parametry do modelu wyznaczane są automatycznie na podstawie czterech warstw tematycznych: NMT (Numerycznego Modelu Terenu), sieci hydrograficznej, kategorii pokrycia terenu oraz kategorii gleb. Warstwy tematyczne są przetwarzane do formatu IDRISI. Zapotrzebowanie na obliczenia hydrologiczne prowadzone przy użyciu modeli hydrologicznych o parametrach rozłożonych wzrosło w ostatnim okresie, lecz największym ograniczeniem jest nadal przygotowanie aktualnych warstw tematycznych. Wychodząc naprzeciw takiemu zapotrzebowaniu rozpoczęto prace nad wykorzystaniem w modelu WISTOO danych pochodzących z usług sieciowych (WMS, WFS, WCS). W artykule omówiono zalety oraz wady takiego rozwiązania.

EN

Model of rainfall - runoff transformation WISTOO was developed in 1996 in the Division of Hydrology in the Institute of Water Engineering and Water Management at the Cracow University of Technology in cooperation with the Warsaw University of Technology. It was made on the order of Ministry of Environment Protection, Natural Resources and Forestry, financed by the funds from the National Fund for Environmental Protection and Water Management. Model WISTOO i.e. Visualisation of Integral Rainfall-Runoff Transformation System is the only model in the country defined as the integral model with distributed parameters, that may be used for the catchments from 10 to 1000 km2. The parameters for the model are determined based on four thematic layers: DTM (Digital Terrain Model), hydrographical network, land cover category and soil category. The thematic layers are processed into IDRISI format. The demand for hydrological calculations conducted while using the hydrological models with distributed parameters has increased recently, but the most significant limitation is still preparation of the current thematic layers. To meet this demand, the work on exploiting the data coming from the web services (WMS, WFS, WCS) in the model WISTOO has been started. In the article there are discussed the advantages and disadvantages of such solution.

Słowa kluczowe

PL

hydrologia; obliczenia; WISTOO; gospodarowanie wodą; model opad-odpływ; model cyfrowy terenu; DTM; sieć hydrograficzna; kategoria pokrycia terenu; kategoria gleby

EN

hydrology; calculations; WISTOO; water management; rainfall-runoff model; digital terrain model (DTM); DTM; hydrological network; land cover category; soil category

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2015
• Tom: z. 62, nr 3/I
• Strony: 113--122
• Opis fizyczny: Bibliogr. 16 poz., il.

Twórcy

autor

Gądek W.

• Politechnika Krakowska

autor

Banach W.

• Państwowa Wyższa Szkoła Wschodnioeuropejska, Przemyśl

autor

Szczepanek R.

• Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej, Politechnika Krakowska

Bibliografia

• [1] Eastman J.R.: IDRISI32 Release2, Guide to GIS and Image Processing. Clark University. Vol. 2, 2001 Worcester.
• [2] Gądek W., Banach Wł., Bodziony M., Książyński W., Łabuda P., Szczepanek R., Szypułka P.: Integral distributed rainfall-runoff model, Materiały konferencyjne “Las i woda” 1998 s. 142-148.
• [3] Gądek W., Książyński K., Nachlik E., Szczepanek R., Ozga-Zielińsk M.: Matematyczny model transformacji opadu w odpływ WISTOO. Monografia Komitetu Gospodarki Wodnej PAN „Wizualizacja Integralnego Systemu Transformacji Opadu w Odpływ [WISTOO] - podstawy i aplikacje w ocenie zagrożenia powodziowego” z. 18 2001 s. 9-69.
• [4] Gądek W.: Matematyczny model odpływu ze zlewni z zastosowaniem zdekomponowanej przestrzennie siatki obliczeniowej. Zeszyty Naukowe Politechniki Krakowskiej 49 2002 ss. 134.
• [5] Gądek W., Nachlik E.: Komputerowy model opad-odpływ dla zlewni Bystrzycy Dusznickiej. Materiały konferencyjne „Problemy hydrotechniki: Współczesne podstawy planowania i projektowania w inżynierii i gospodarce wodnej”. 2003 s. 353-368.
• [6] Gądek W., Banach Wł.; Fiołka I.: Zastosowanie modelu geomorfologicznego do wyznaczania wezbrań hipotetycznych w zlewniach niekontrolowanych, 2012 s. 59-67.
• [7] Gnouma R. Aide à la calibration d'un modèle hydrologique distribué au moyen d'une analyse des processus hydrologiques : application au bassin versant de l'Yzeron. http://theses.insa-lyon.fr/publication/2006ISAL008. 2006.
• [8] Kubik, T.: GIS – rozwiązania sieciowe, 2009, PWN, Warszawa.
• [9] Kubik, T., Iwaniak, A. (2007). Technologie interoperacyjne w projekcie geoportal na przykładzie użycia usługi WMS. Roczniki Geomatyki, 5, s. 71-83.
• [10] Michalak, J. "Inicjatywa OWS-5-kolejny etap rozwoju i harmonizacji specyfikacji OGC dotyczących geoprzestrzennych usług sieciowych." Roczniki Geomatyki 6 (2008): 65-74.
• [11] Osuch B., Gądek W., Homa A., Cebulska M., Szczepanek R., Hebda-Małocha A. Methods of estimating the elements of water balance in a forested catchment basin. Journal of Water and Land Development. 2009 s. 19-40.
• [12] Ozga-Zielińska M., Gądek W., Książyński K., Nachlik E., Szczepanek R.: Mathematical model of rainfall-runoff transformation – WISTOO. Mathemalical Models of Large Watershed Hydrology, Ed. Singh V. P., Frevert D.K. Water Resources Publications, LLC, Littleton, Colorado 2002, s. 811-860.
• [13] Pietrusiewicz I., Cupak A., Wałęga A., Michalec B. The use of NRCS syntheticunit hydrograph and Wackermann conceptual model in the simulation of a flood wave in an uncontrolled catchment. Journal of Water and Land Development. No. 23 2014 s. 53–59.
• [14] Szczepanek R., Gądek W. GIS-based mathematical model of rainfall-runoff transformation for mountain environment. Conference on Geographic Information Systems and Remote Sensing in Mountain Environment Studies EnviroMount 2002.
• [15] Wałęga A.: Application of HEC-HMS programme for the reconstruction of a flood event in an uncontrolled basin. Journal of Water and Land Development. No 18 2013 s. 13-20.
• [16] Geoportal, http://geoportal.gov.pl [dostęp: 1 maja 2015].