Zagrożenia obiektów budowlanych i infrastruktury komunikacyjnej na tle rozmieszczenia osuwisk w jednostkach administracyjnych Sudetów

• Autorzy: Sikora Rafał

Warianty tytułu

EN

Threats for buildings and communication infrastructure in the context of landslides distribution in the administrative subdivision of the Sudetes (SW Poland)

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The paper presents the results of research on the landslide distribution according to the administrativ subdivision of the Sudetes (SW Poland). It is the first comprehensive analysis of this problem for the Polish part of the Sudetes, which is based on the published data, cartographic materials and spatial databases. The index of landslide occurrence for each county has been calculated, and the number and types of buildings and roads located on landslides have been distinguished. The results were used for preliminary identification of hazards, which, in turn, provide information for the county governments, on various levels, useful for spatial planning and practical risk management.

Słowa kluczowe

PL

osuwiska; Sudety; analiza przestrzenna; ruchy masowe; Dolny Śląsk

EN

landslides; Sudety Mts.; spatial analysis; mass movements; Lower Silesia

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2022
• Tom: Vol. 70, nr 9
• Strony: 636--644
• Opis fizyczny: Bibliogr. 55 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Sikora Rafał

• Państwowy Instytut Geologiczny – Państwowy Instytut Badawczy, Oddział Karpacki, ul. Skrzatów 1, 31–560 Kraków

Bibliografia

• 1. BAŻYŃSKI J., KÜHN A. 1971 - Rejestracja osuwisk w Polsce. Inst. Geol.
• 2. BEDNARCZYK Z. 2019 - Zdalne metody monitoringu osuwisk w kopalni odkrywkowej węgla brunatnego. 2. Ogólnopolska Konferencja Osuwiskowa O!SUWISKO, 14.05.2019-17.05.2019, Szczawnica. Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 3. BOBERL. 1984 - Rejony osuwiskowe w polskich Karpatach fliszowych i ich związek z budową geologiczną regionu. Biul. Inst. Geol., 340: 115-158.
• 4. DUSZYŃSKI F., JANCEWICZ K., KASPRZAK M., MIGOŃ P. 2017 - The role of landslides in downslope transport of caprock-derived boulders in sedimentary tablelands, Stołowe Mts, SW Poland. Geomorph., 295: 84-101.
• 5. GRABOWSKI D., MARCINIEC P., MROZEK T., NEŚCIERUK P., RĄCZKOWSKI W., WÓJCIK A., ZIMNAL Z. 2008 - Instrukcja opracowania mapy osuwisk i terenów zagrożonych ruchami masowymi w skali 1:10 000. Państw. Inst. Geol.
• 6. JANCEWICZ K., TRACZYK A. 2017 - Mało znane formy ruchów masowych w dolinie Węglówki w Górach Bardzkich (Sudety Środkowe). Przyr. Sud., 20: 289-314.
• 7. KOS J., NESCIERUK P., LASKOWICZ I., SIKORA R., WÓDKA M., KAMIENIARZ S., WARMUZ B., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., DACKA J., GOŁDA M., ZAJĄC M. 2022 - Projekt robót geologicznych dla rozpoznania warunków geologiczno-inżynierskich i wykonania sieci monitoringu instrumentalnego na osuwisku w miejscowości Siedlęcin. NAG Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 8. KOTWICKA W., JANCEWICZ P., MIGOŃ P. 2019 - Rzeźba osuwiskowa południowo-wschodniej części Gór Wałbrzyskich, Sudety Środkowe. Prz. Geol., 67 (10):828-836.
• 9. KOWALSKI A. 2017a - Rozmieszczenie i geneza form osuwiskowych w przełomowej dolinie Bobru w okolicach Wlenia (Sudety Zachodnie). Prz. Geol., 65: 629-641.
• 10. KOWALSKI A. 2017b - Ruchy masowe a interpretacja budowy geologicznej - przykład osuwiska na górze Drogosz w paśmie Zaworów (Sudety Środkowe). Prz. Geol., 65: 96-104.
• 11. KOWALSKI A. 2021 - Geneza i geologiczne uwarunkowania rozwoju form osuwiskowych w środkowej części Obniżenia Noworudzkiego w Sudetach. Prz. Geol., 69: 666-679.
• 12. KOWALSKI A. 2022 - W jaki sposób struktura podłoża warunkuje rozwój osuwiska translacyjnego? Przykład osuwiska we Włodowicach w Obniżeniu Noworudzkim (Sudety Środkowe). Prz. Geol., 70 (9): 722-732.
• 13. KOWALSKI A., WOJEWODA J. 2017 - Nowo rozpoznane formy osuwiskowe w dolinie Kaczawy na Pogórzu Kaczawskim (Sudety Zachodnie). Land. Analysis, 34: 15-27.
• 14. KOWALSKI A., MAKOŚ M. 2019 - Geologiczne uwarunkowania rozwoju osuwisk w Sudetach. 2. Ogólnopolska Konferencja Osuwiskowa O!SUWISKO, 14.05.2019-17.05.2019, Szczawnica. Państw. Inst. Geol.-PIB.
• 15. KOWALSKI A., KASZA D., WAJS J. 2019 - Structural control of mass movements on slopes formed of magmatic and metamorphic rocks: the case study of Wielisławka Mt. (SW Poland, Sudetes Mts.). Geol. Quart., 63 (3): 460-477.
• 16. LASKOWICZ I. 2019 - Zagospodarowanie przestrzenne osuwisk - nadal otwarty problem. Prz. Geol., 67 (5): 303-307.
• 17. LASKOWICZ I., MROZEK T. 2018 - Redukcja ryzyka osuwiskowego w Polsce-działania ad hoc czy strategia? Pr. Stud. Geogr., 63 (3): 53-66.
• 18. LASKOWICZ I., MROZEK T.2019 - Zagrożenie zabytków dziedzictwa kulturowego ruchami masowymi na obszarze Karpat. Prz. Geol., 67 (5): 369-307.
• 19. LEMBERGER M. (red.) 2005 - Rejestracja i inwentaryzacja naturalnych zagrożeń geologicznych na terenie całego kraju (ze szczególnym uwzględnieniem osuwisk oraz innych zjawisk geodynamicznych). AGH, Kraków: 23-83.
• 20. MAKOŚ M., SOBCZYK A. 2018 - Przydatność pomiarów georadarowych i analiz geomorfometrycznych do rozpoznania wewnętrznej struktury płytkich osuwisk - na przykładzie góry Średniak w Masywie Śnieżnika, Sudety Wschodnie. Prz. Geol., 66 (10): 636-647.
• 21. MAŁKA A. 2018 - Podatność i ryzyko osuwiskowe w obszarach rzeźby młodoglacjalnej, przeobrażonej antropogenicznie, na terenie Gdyni, rozpr. dokt. Arch. CAG PIG, Warszawa, nr 7023/2018 .
• 22. MARCINIEC P., ZIMNAL Z., WOJCIECHOWSKI T., PERSKI Z., RĄCZKOWSKI W., LASKOWICZ I., NESCIERUK P., GRABOWSKI D., KUŁAK M., WÓJCIK A. 2019 - Osuwiska w Polsce - od rejestracji do prognozy, czyli 13 lat projektu SOPO. Prz. Geol., 67(5): 291-297.
• 23. MATEOSA R.M., LÓPEZ-VINIELLESA J., POYIADJIB E., TSAGKASB D., SHEEHYC M., HADJICHARALAMBOUSD K., LISCÁK P., PODOLSKIF L., LASKOWICZ I., IADANZAH C., GAUERTI C., TODOROVIĆJ S., JEMEC AUFLIČK M., MAFTEIL R., HERMANNSM R.L., KOCIUN A., SANDIĆO C., MAUTERA R., SARROA R., BÉJARAM., HERRERAG. 2020 - Integration of landslide hazard into urban planning across Europe. Landscape and Urban Planning, 196: 103740
• 24. MIGOŃ P. 2011 - Osuwisko w Bardzie. Sudety, 120: 38-39.
• 25. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., KASPRZAK M. 2014a - Zasięg obszarów objętych osuwiskami w Górach Kamiennych (Sudety Środkowe) - porównanie map geologicznych i cyfrowego modelu wysokości z danych LiDAR. Prz. Geol., 64: 463-471.
• 26. MIGOŃ P., KACPRZAK A., MALIK I., KASPRZAK M. 2014b - Formy osuwiskowe w Górach Kamiennych (Sudety Środkowe) - kryteria identyfikacji i oceny zagrożeń. Land. Analys., 26: 39-60.
• 27. MIGOŃ P., JANCEWICZ K., RÓŻYCKA M., DUSZYŃSKI F., KASPRZAK M. 2017 - Large-scale slope remodelling by landslides - Geomorphic diversity and geological controls, Kamienne Mts., Central Europe. Geomorph., 289: 134-151.
• 28. MIŁKOWSKI D., GÓRECKA A., WÓJCICKA-MILEWSKA M. 2008 - Zabezpieczenie i monitoring osuwisk powstałych na Zboczu Północnym wyrobiska odkrywkowego BOT KWB Turów S.A. Kwart. AGH, 32 (2): 247-257.
• 29. MROZEK T. 2019 - Zagrożenie i ryzyko osuwiskowe w rejonie Szymbarku (Beskid Niski). Pr. Państw. Inst. Geol., 199.
• 30. OBERC J. 1957 - Region Gór Bardzkich (Sudety). Przewodnik dla geologów. Wyd. Geol., Warszawa.
• 31. PARZÓCH K., PAWLIK Ł., SOLARSKA A., WITEK M. 2012 - Osuwisko na stokach Średniaka w Masywie Śnieżnika Kłodzkiego w 2011 roku. Przyr. Sudetów, 15: 197-208.
• 32. POPRAWA D., RĄCZKOWSKI W., DZIEPAK P., KOPCIOWSKI R., MROZEK T., NESCIERUK P., ZIMNAL Z. 1998 - Geologiczne skutki powodzi w 1997 roku na przykładzie osuwisk województwa nowosądeckiego. [W:] Starkel L., Grela J. (red.), Powódź w dorzeczu górnej Wisły w lipcu 1997 r. Wyd. Oddz. PAN, Kraków: 119-132.
• 33. RĄCZKOWSKI W. 2007 - Zagrożenia osuwiskowe w polskich Karpatach. Prz. Geol., 55: 638.
• 34. ROZPORZĄDZENIE Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie. Dz.U. z 2016 r. poz. 124.
• 35. ROZPORZĄDZENIE Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 17 listopada 2011 r. w sprawie bazy danych obiektów topograficznych oraz bazy danych obiektów ogólnogeograficznych, a także standardowych opracowań kartograficznych. Dz.U. 279 poz. 1642.
• 36. ROZPORZĄDZENIE Ministra Klimatu i Środowiska z dnia 4 grudnia 2020 r. w sprawie informacji dotyczących ruchów masowych ziemi. Dz.U. 2020 poz. 2270.
• 37. RÓŻYCKA M., MICHNIEWICZ A., MIGOŃ P., KASPRZAK M. 2015 - Identification and morphometric properties of landslides in the Bystrzyckie Mountains (Sudetes, SW Poland) based on data derived from airborne LiDAR. [W:] Jasiewicz J., Zwoliński Z., Mitasova H., Hengl T. (red.), Geomorphometry for Geosciences. Adam Mickiewicz University in Poznań - Institute of Geoecology and Geoinformation, International Society for Geomorphometry, Poznań, 247-250.
• 38. SIKORA R. 2022 - Geological and geomorphological conditions of landslide development in the Vistula source area in the Silesian Beskid (Outer Carpathians, southern Poland). Geol. Quart., 66: 19, doi: 10.7306/gq.1651
• 39. SIKORA R., PIOTROWSKI A. 2017 - Związki wybranych form osuwiskowych w przełomowej dolinie Nysy Kłodzkiej w Górach Bardzkich ze strukturą podłoża. [W:] Dłużewski M., Rojan E., Smolska E., Tsermegas I.(red.), Streszczenia referatów i posterów. XI Zjazd Geomorfologów Polskich, 13-15 września 2017, Warszawa: 137.
• 40. SIKORA R., WARMUZ B. 2017 - Karta dokumentacyjna osuwiska (numer ewidencyjny 103957) w miejscowości Dębowina; http://mapa.- osuwiska.pgi.gov.pl
• 41. SIKORA R., WÓJCIK A. 2019b - Karta dokumentacyjna osuwiska (numer ewidencyjny 96771) w miejscowości Marciszów; http://mapa.osuwiska.pgi.gov.pl
• 42. SIKORA R., WOJCIECHOWSKI T. 2019 - Osuwiska w Sudetach. Prz. Geol., 67 (5): 360-368.
• 43. SIKORA R., WOJCIECHOWSKI T. 2021 - New landslide inventory map of the Sudetes Mountains. [W:] Guzzetti F., Mihalić Arbanas S., Reichenbach P., Sassa K., Bobrowsky P.T., Takara K. (red.), Understanding and Reducing Landslide Disaster Risk, ICL Contribution to Landslide Disaster Risk Reduction, 59-65;https://doi.org/10.1007/978-3-030-60227-7_4
• 44. SIKORA R., KOWALSKI A., PIOTROWSKI A. 2016a - Implikacje rozwoju osuwisk i zmienności geologicznej podłoża na izersko-kaczawskim odcinku doliny Bobru (Sudety Zachodnie). [W:] Wojewoda J. (red.), Wyzwania polskiej geologii, 3. Polski Kongres Geologiczny, 14-18 września 2016 r. PTG, Wrocław: 348-350.
• 45. SIKORA R., KOWALSKI A., BADURA J., GOTOWAŁA R., PIOTROWSKI A., RÓŻAŃSKI P., URBAŃSKI K. 2016b - Wybrane osuwiska Dolnego Śląska i ich związek z budową geologiczną. [W:] Wojewoda J., Kowalski A. (red.), Wyzwania polskiej geologii. Przewodnik do wycieczek kongresowych, 3. Polski Kongres Geologiczny, 14-18 września 2016 r. PTG, Wrocław: 44-60.
• 46. SIKORA R., WOJCIECHOWSKI T., PIOTROWSKI A., TOMASZCZYK M. 2017 - Geological condition of landslides occurrence in the Bardzkie Mountains and adjacent areas (Sudetes, SW Poland). World Landslide Forum, 4WLF, Lubliana. Poster; https://wlf4.fgg.uni-lj.si/wpcontent/uploads/2017/05/WLF4-Local-Proceedings-and-Programmewith-posters.pdf
• 47. SYNOWIEC G. 2003a - Formy osuwiskowe w Górach Kamiennych. Prz. Geol., 51: 59-65.
• 48. SZWARNOWSKI A., KACZAREWSKI T. 2008 - Osuwisko Świniec. Przebieg zagrożenia, akcja ratownicza i likwidacja skutków. Mies. WUG, 8 (97): 11-20.
• 49. URBAŃSKI K., ROŻAŃSKI P. 2016 - Stanowisko 3. Osuwisko w Janowcu. [W:] Wojewoda J., Kowalski A. (red.), Wyzwania polskiej geologii. Przewodnik do wycieczek kongresowych, 3. Pol. Kongres Geol., 14-18 września 2016. Pol. Tow. Geol., Wrocław: 53-54. USTAWAzdnia21 marca1985 r. o drogach publicznych. Dz.U. z2020 r. poz. 470.
• 50. WOJCIECHOWSKI T. 2019 - Podatność osuwiskowa Polski. Prz.Geol., 67 (5): 320-325.
• 51. WOJCIECHOWSKI T., LASKOWICZ I., NESIERUK P., MARCINIEC P., UŚCINOWICZ G., CZERWIŃSKI T., PERSKI Z. 2020 - Zagrożenia geologiczne w Polsce w2020 roku. Prz. Geol. 69 (5): 303-311.
• 52. WÓJCIK A., WOJCIECHOWSKI T. 2016 - Osuwiska jako jeden z ważniejszych elementów zagrożeń geologicznych w Polsce. Prz. Geol., 64 (9): 701-709.
• 53. WÓJCIK A., SIKORA R., KOWALSKI A. 2019a - Karta dokumentacyjna osuwiska (nr ewidencyjny 10395 1) w miejscowości Bardo Śląskie; http://mapa.-osuwiska.pgi.gov.pl
• 54. WÓJCIK A., SIKORA R., KOWALSKI A. 2019b - Karta dokumentacyjna osuwiska (nr ewidencyjny 96411) w miejscowości Siedlęcin; http://mapa.-osuwiska.pgi.gov.pl
• 55. WÓJCIK A., SIKORA R., KOWALSKI A. 2019c - Karta dokumentacyjna osuwiska (nr ewidencyjny 96431) w miejscowości Siedlęcin; http://mapa.-osuwiska.pgi.gov.pl

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2022-2024)