Znaczenie sudeckich pastwisk w ochronie różnorodności florystycznej i wartości użytkowej

• Autorzy: Nadolna L.

Warianty tytułu

EN

The importance of pastures in the Sudeten, in the protection of floristic diversity and utility value

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem badań była analiza i ocena sudeckich pastwisk pod kątem ich wartości przyrodniczej i użytkowej. Badania przeprowadzono w 2011 i 2012 r., na pastwiskach zlokalizowanych w dwóch sudeckich powiatach: wałbrzyskiem i kłodzkim. Na podstawie analizy roślinności zbiorowiska pastwisk zakwalifikowano do klasy Molinio-Arrhenatheretea i rzędów: Arrhenatheretalia i Molinietalia, antropogenicznych zbiorowisk użytków zielonych, na żyznych i świeżych glebach mineralnych. Z wyodrębnionych 4 typów florystycznych, najczęściej występuje typ z dominacją z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Typy z dominacją wartościowych traw pastewnych stwierdzono na 23% badanych pastwisk. Bogactwo gatunkowe jest zróżnicowane (32-83 gatunków), najbogatsze i najuboższe reprezentują typ florystyczny z Agrostis capilaris i Festuca rubra. Różnorodność florystyczna wyrażona wskaźnikiem H’ prezentuje wartości średnie. Pastwiska przydomowe charakteryzują się mniejszą różnorodnością, zarówno w zakresie bogactwa gatunkowego, jak i wskaźnika H’. Stwierdzono obecność gatunków pod ochroną ścisłą (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) i ochroną częściową (Primula veris). Większość badanych pastwisk (76%) ma dobrą wartość użytkową - Lwu > 6,0. Najbardziej wartościowe gospodarczo (Lwu 7,5-8,2), występują w niższych położeniach, do 500 m n.p.m. i reprezentują typ z przewagą wartościowych traw pastewnych.

EN

The aim of this study was to analyse and evaluate the Sudeten pastures for their natural and utility value. The study was carried out in 2011 and 2012 on pastures located in two Sudeten districts: Kłodzko and Wałbrzych. Based on the analysis of grassland vegetation, the communities were classified into the class Molinio-Arrhenatheretea and orders Arrhenatheretalia and Molinietalia (anthropogenic grassland communities on fresh and fertile mineral soils). Among four different floristic types, Agrostis capilaris and Festuca rubra domination types were the most common. Valuable forage grasses were found on 23% of pastures. Their species richness turned out to be varied (32 to 83 species). The richest and poorest pastures represented mainly Agrostis capilaris and Festuca rubra floristic type. Floristic diversity expressed index H’ showed average values. Floristic composition analysis revealed the presence of strictly protected species (Carlina acaulis, Colchicum autumnale) and partially protected species (Primula veris). Household pastures were proved to be less diverse in both - terms of species richness and diversity index H’. Most of the analysed pastures (76%) had a high value (FVS <6,0). The most economically valuable ones (FVS 7,5-8,2) turned out to be located on lower altitudes, up to 500 m a.s.l. and belonged to the same type as the majority of valuable forage grasses.

Słowa kluczowe

PL

Sudety; pastwiska; wartości przyrodnicze; różnorodność florystyczna; wartości użytkowe; Lwu

EN

Sudety Mountains; pastures; natural values; floristic diversity; fodder value score

• Wydawca: Polskie Towarzystwo Inżynierii Ekologicznej
• Czasopismo: Inżynieria Ekologiczna
• Rocznik: 2013
• Tom: Nr 33
• Strony: 77--85
• Opis fizyczny: Bibliogr. 18 poz., tab.

Twórcy

autor

Nadolna L.

• Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach, Dolnośląski Ośrodek Badawczy, ul. Gen. Z. Berlinga 7, 51-209 Wrocław

Bibliografia

• 1. Filipek J. 1973. Projekt klasyfikacji roślin łąkowych i pastwiskowych na podstawie liczb wartości użytkowej. Post. Nauk Roln. 4: 59-68.
• 2. Grynia M., Kryszak M. 1999. Porównanie różnorodności florystycznej zespołów łąkowych najczęściej występujących w Górach Bystrzyckich i Karkonoszach. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, 87: 19-23.
• 3. Grynia M., Kryszak M. 1999. Wartość gospodarcza sudeckich łąk w okolicy Karpacza. Poznańskie Towarzystwo Przyjaciół Nauk, Wydział Nauk Rolniczych i Leśnych, 87: 27-31.
• 4. Kryszak. A, Kryszak J., Strychalska A. 2011. Natural and use value of meadow communities of mountain and lowland regions. Grassland science in Europe, 16: 490-492.
• 5. Kondracki J. 2000. Geografia fizyczna Polski. Warszawa, Wydw. Nauk. PWN 468 ss..
• 6. Kostuch R. 1995. Przyczyny występowania różnorodności florystycznej ekosystemów trawiastych. Annales UMCS, Sectio E, 50, Soppl. 4: 23-32.
• 7. Kostuch R. 1996. Rośliny terapeutyczne w runi beskidzkich użytków zielonych. Zesz. Probl. Post Nauk Roln. 442: 277-284.
• 8. Krebs Ch. 1997. Ekologia. Eksperymentalna analiza rozmieszczenia i liczebności. Wyd. Nauk. PWN Warszawa, 734 ss.
• 9. Lidtke W., Gembarzewski H., Kostuch R., Mikołajczak Z. 1990. Potencjalna i aktualna produkcyjność użytków zielonych w Sudetach. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Roln. LII, 199: 215-227.
• 10. Metera E., Sakowski T., Słoniewski K., Romanowicz B. 2010. Grazing as a tool to maintain biodiversity of grassland - a review Animal Science Papers and Reports, Institute of Genetics and Animal Breeding, Jastrzębiec, Poland 28(4): 315–334.
• 11. Matuszkiewicz W. 2002. Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski – Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 537 ss.
• 12. Mikołajczak Z. 1996. Ekologiczne modele produkcji pasz na użytkach zielonych w Sudetach. Zesz. Nauk. AR we Wrocławiu, Konferencje XII, 291: 101-111.
• 13. Mirek Z., Piękoś-Mirkowa H., Zając M. 2002. Flowering plants and Pteridophytes of Poland – a checklist. – W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, Kraków, 442 ss.
• 14. Rogalski M., Wieczorek A., Kardyńska S., Płatek K. 2001. Wpływ pasących się zwierząt na bioróżnorodność florystyczną runi. – Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 478: 65–70.
• 15. Spis rolny 2010. http://www.stat.gov.pl/bdl/app/dane_cechter.dims?p_id=369893&p_token=419949581#
• 16. Trzaskoś M. 1997. Rola ziół w runi trwałych użytków zielonych. Zesz. Probl. Post. Nauk Roln. 453: 339-348.
• 17. Żyszkowska M., Paszkiewicz-Jasińska A. An assassment of the natural value of selected meadow-pasture communities in the middle Sudetes region. 2011. Journal of Water and Land development, 15: 53-64.
• 18. Żyszkowska M., Nadolna L., Paszkiewicz-Jasińska A. 2011. Charakterystyka użytków zielonych Gór Suchych (Sudety), pod kątem zróżnicowanego sposobu gospodarowania. Acta Bot. Sil., 6: 115-124.