Możliwości wykorzystania modelu quasi-geoidy w niwelacji

• Autorzy: Banasik P. , Nędza A.

Identyfikatory

DOI

10.7862/rb.2017.218

Warianty tytułu

EN

Possibilities of using quasigeoid model in levelling

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Integracja niwelacji klasycznej, realizowanej za pomocą niwelatora z niwelacją satelitarną, realizowaną za pomocą odbiornika GNSS jest możliwe po uwzględnieniu zmian w odstępach (undulacji) geoidy lub quasi-geoidy od elipsoidy. Informację o undulacji zawarta jest w modelach tych powierzchni. Do integracji wykorzystuje się modele zwane niwelacyjnymi, czyli dopasowane do osnowy wysokościowej. W referacie podjęto próbę przeanalizowania aktualnego modelu quasi-geoidy opracowanego dla obszaru Polski, ze względu na możliwości jego wykorzystania w niwelacji. Efektem analizy są odpowiednie kartogramy, które w inny sposób ilustrują undulację quasi-geoidy. Dzięki temu możliwe jest uzyskanie dodatkowych informacji o warunkach zastępowania różnic wysokości normalnych różnicami wysokości elipsoidalnych. Taka informacja może być przydatna w przypadku projektowania osnów wysokościowych lub ich pomiaru z użyciem techniki GNSS (np. niwelacja wykonywana przez przeszkody terenowe).

EN

Integration between classical, executed by a levelling instrument, and satellite levelling, executed by a GNSS receiver, is possible after considering changes in deviations (undulations) between the geoid or quasi-geoid and the ellipsoid. Information about undulation is included in the geoid or quasi-geoid models. For integration, are used models which are fit to the vertical control points (benchmarks). The paper attempts to analyse the current quasi-geoid model developed for the territory of Poland in regard to its use in levelling. The results of the analysis are the corresponding cartograms, which in a different way illustrate the quasi-geoid undulation. This makes it possible to obtain additional information about the conditions for replacing normal height differences with ellipsoidal heights differences. This information may be useful for the design of vertical control points or their measurement using GNSS technology (e.g. levelling throughout field obstacles).

Słowa kluczowe

PL

model quasi-geoidy; niwelacja; niwelacja satelitarna; GNSS

EN

quasigeoid model; classical levelling; satellite levelling; GNSS

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Rzeszowskiej
• Czasopismo: Czasopismo Inżynierii Lądowej, Środowiska i Architektury / Journal of Civil Engineering, Environment and Architecture
• Rocznik: 2017
• Tom: z. 64, nr 4/I
• Strony: 343--349
• Opis fizyczny: Bibliogr. 9 poz., wykr.

Twórcy

autor

Banasik P.

• AGH w Krakowie, Wydział Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, Katedra Geodezji Zintegrowanej i Kartografii

autor

Nędza A.

• absolwentka Wydziału Geodezji Górniczej i Inżynierii Środowiska, AGH w Krakowie

Bibliografia

• [1] Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 15 października 2012 r. w sprawie państwowego systemu odniesień przestrzennych, Dz.U. 2012, poz. 1247.
• [2] https://www.ngs.noaa.gov/GEOID/models.shtml {dostęp 20.11.2017 r.}. Możliwości wykorzystania modelu quasi-geoidy w niwelacji 351
• [3] Pażus R., Osada E., Olejnik S.: Geoida niwelacyjna 2001, Geodeta nr 5/2002, Warszawa 2002, s. 10-17.
• [4] Kryński J.: Końcowy raport merytoryczny z wykonania projektu zamawianego PBZKBN-081/T12/2002 Utworzenie modelu „centymetrowej” geoidy na obszarze Polski w oparciu o dane geodezyjne, grawimetryczne, astronomiczne, geologiczne i satelitarne, Instytut Geodezji i Kartografii, Raport dla Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego, Warszawa 2006.
• [5] http://www.geonet.net.pl/images/2013_08_geoidpol_2008CN.pdf {dostęp 20.11.2017 r.}.
• [6] Szelachowska M., Kryński J., (2014): GDQM-PL13 – the new gravimetric quasigeoid model for Poland, Geoinformation Issues, Vol. 6, No 1, Warsaw, pp. 5-19.
• [7] Heiskanen W. A. and Moritz H.: Physical Geodesy. W. H. Freeman and Company, San Francisco 1967.
• [8] Banasik P.: Quasigeoid on chose areas of investigations geodynamics, Acta Geodynamica. Geomater.Vol.4, No.4, 2007, pp. 133-140.
• [9] http://www.igik.edu.pl/pl/cgig-modele-geoidy {dostęp 20.11.2017 r.}.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)