Procesy fluwialne w zlewni o wysokim stopniu urbanizacji na przykładzie Kielc

• Autorzy: Ciupa T.

Warianty tytułu

EN

Fluvial processes in the catchment with high impact of urban area on the Kielce example

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The aim of the study is evaluation the behavior of river as a fluvial system, in conditions of man- mad stress, particularly in the urbanized landscape. Two neighboring catchments were selected for the study; Silnica and Sufraganiec. The former is influenced by urban facilities, the latter one consists largely of open agricultural spaces and woodland. The research concerning hydrologic and fluvial processes has confirmed the hypothesis, that the environmental impact and land use patterns are essential factors influencing the fluvial system behavior. They showed to be different in both; the dynamics of runoff and efficiency of fluvial processes. Intensity of human induced changes in river beds and fluvial processes shows to be proportional to the level of modification in the urbanized landscape. Silnica catchment has been modified mainly due to the growth of paved surfaces and the drainage network development. As a consequence, the surface runoff has been accelerated and the energy of fluvial processes enlarged. The water circulation, transport and sedimentation conditions as well as sources of the waste material delivery have their reflection in fluvial transport processes. As the Sufraganiec catchment remains under agroforested use, the intensity and efficiency of the fluvial processes are here incomparably weaker.

Słowa kluczowe

PL

zlewnia zurbanizowana; procesy fluwialne; antropogenne przekształcenia odpływu

EN

urban catchment; fluvial processes; anthropogenic runoff transformation

• Wydawca: Wydawnictwo Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie
• Czasopismo: Przegląd Naukowy Inżynieria i Kształtowanie Środowiska
• Rocznik: 2003
• Tom: Vol. 12, No. 1
• Strony: 24--34
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys.

Twórcy

autor

Ciupa T.

• Instytut Geografii, Akademia Świętokrzyska im. Jana Kochanowskiego w Kielcach

Bibliografia

• ABSALON D. 1998: Antropogeniczne zmiany odpływ u rzecznego w zlewni Rudy. Wydaw. UŚ. Katowice.
• BABIŃSKI Z. 1992: Współczesne procesy korytowe dolnej Wisły. Prace Geograficzne IGiPZ PAN.
• BIERNAT T. 1988: Zróżnicowanie przestrzenne erozji, transportu i sedymentacji w oparciu o badania stacjonarne w Górach Świętokrzyskich. Kiel. Stud. Geograf. 4.
• BIERNAT T., CIUPA T. 1992: Denudacja mechaniczna i chemiczna we wschodniej części pasa wyżyn południowopolskich. W: System denudacyjny Polski (red.) A. Kotarba. Prace Geogr. IGiPZ PAN 155: 133-148.
• CIUPA T. 1991: Współczesny transport fluwialny w zlewni Białej Nidy. Wydaw. WSP, Kielce.
• CIUPA T. 2000: Antropogeniczne uwarunkowania zabudowy i geometrii koryta rzeki Silnicy i Sufragańca w strefie miejskiej Kielc. Geomorfologia gór i wyżyn w Polsce - kontrowersje i nowe spojrzenia. Wólka Milanowska, 16-19.05.2000 r.
• CIUPA T. 2001: Funkcjonowanie systemu fluwialnego Silnicy i Sufragańca w strefie miejskiej Kielc. W: Funkcjonowanie geoekosystemów w zróżnicowanych warunkach morfoklimatycznych. Monitoring - ochrona - edukacja (red.) A. Karczewski, Z. Zwoliński. Poznań.
• CIUPA T., BIERNAT T. 1998: Cechy koryt rzecznych w zurbanizowanej zlewni rzeki Silnicy i rolniczo-leśnej zlewni rzeki Sufraganiec. W: Materiały IV Zjazdu Geomorfologów Polskich „Główne kierunki badań geomorfologicznych w Polsce - stan aktualny i perspektywy” . Lublin 3-6 czerwca 1998, Cz. 1. Referaty i komunikaty.
• CZAJA S. 1999: Zmiany stosunków wodnych w warunkach silnej antropopresji (na przykładzie konurbacji katowickiej). Wydaw. UŚ. Katowice.
• DYNOWSKA I. i in., 1988: Antropogeniczne uwarunkowania zmian odpływu i reżimu rzek w różnych regionach Polski. Dok. Geogr.
• Dziejowe przemiany stosunków wodnych na obszarach zurbanizowanych 1996 (red.) A.T. Jankowski, A. Kaniecki. PTG, UM, Poznań-Sosnowiec.
• FLOREK E. 1978: Wybrane metody badania współczesnych zmian koryta rzecznego na przykładzie Dolnego Bobru. Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią, XXXI. A. Geogr. Fizyczna: 57-78.
• FROEHLICH W. 1975: Dynamika transportu fluwialnego Kamienicy Nawojowskiej. Prace Geogr. IGiPZ PAN 114.
• FROEHLICH W. 1982: Mechanizm transportu fluwialnego i dostawy zwietrzelin w górskiej zlewni fliszowej. Prace Geogr. IGiPZ PAN 143.
• FROEHLICH W. 1992: Mechanizm erozji i transportu fluwialnego w zlewniach beskidzkich. W: System denudacyjny Polski (red.) A. Kotarba. Prace Geogr. IGiPZ PAN 155: 171-189.
• JANKOWSKI A.T. 1986: Antropogeniczne zmiany stosunków wodnych na obszarze uprzemysławianym i urbanizowanym (na przykładzie Rybnickiego Okręgu Węglowego). Wydaw. UŚ, Katowice.
• KOSTRZEWSKI A. 1993: Geoekosystem obszarów nizinnych. Koncepcja metodologiczna. W: Geoekosystem obszarów nizinnych (red.) A. Kostrzewski. Człowiek i Środowisko, 6: 11-18.
• KOSTRZEWSKI A., MAZUREK M., ZWOLIŃSKI Z. 1994: Dynamika transportu fluwialnego górnej Parsęty jak o odbicie funkcjonowania system u zlewni. SGP, Poznań.
• KRZEMIEŃ K. 1991: Dynamika wysokogórskiego systemu fluwialnego na przykładzie Tatr Zachodnich. Rozpr. hab. 215. UJ, Kraków.
• KRZEMIEŃ K. i in., 1999: River channeles - pattern, structure and dynamics. Prace Geogr. 104.
• KUPCZYK E., BIERNAT T., CIUPA T. 1998: Przyrodnicze podstawy naturalnej regeneracji rzeki antropogenicznie przekształconej. Konferencja Hydrologiczna „Hydrologia u progu XXI wieku”. Mądralin k. Warszawy.
• KUPCZYK E., BIERNAT T., CIUPA T., SULIGOWSKI R. 1996: Rozpoznanie morfologii i stanu koryta rzecznego oraz terasy zalewowej w oparciu o przekroje morfologiczne przez doliny i koryta rzek w celu wydzielenia odcinków stabilnych i zmiennych. W: Studium ekohydrologiczne rzek Bobrzy, Silnicy i Sufragańca. Archiwum Urzędu Miasta Kielce.
• RACHOCKI A. 1974: Przebieg i natężenie w spółczesnych procesów rzecznych w korycie Raduni. Dok. Geogr. 4.
• ŚWIECA A. 1998: W pływ czynników antropogenicznych na rzeczny odpływ roztworów i zawiesin na międzyrzeczu Wisły i Bugu. Wydaw. UMCS, Lublin.
• TRZĄSKI I., MOLENDA T., KUPKA R. 2000: Renaturyzacja miejskiego potoku - program dla Ślepotki. Problemy Ekologii 4, 1.
• ZWOLIŃSKI Z. 1988: Metody badań erozji bocznej w korytach rzecznych: przegląd i zastosowanie technik na Parsęcie. Badania fizjograficzne nad Polską Zachodnią, XXXVIII, A. Geogr. Fizyczna: 179-212.