Zmiany rozpuszczalności wybranych związków fosforu oraz ich wykorzystanie przez rośliny

• Autorzy: Piszcz U. , Spiak Z.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2016.6.28

Warianty tytułu

EN

Changes in solubility of selected phosphorous compounds and their use by plants

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Przedstawiono wpływ stosowania dihydratu wodorofosforanu wapnia oraz diwodorofosforanu amonu na wytwarzanie biomasy oraz nagromadzenie fosforu przez grykę i kukurydzę. Doświadczenie wazonowe prowadzono na średniej glebie płowej o uregulowanym odczynie i bardzo wysokiej zasobności w przyswajalne formy P, K i Mg. Fosforany stosowano w trzech dawkach, na tle wnoszenia do gleb węglanu wapnia lub słomy koniczyny czerwonej. Po wegetacji roślin w glebach analizowano rozpuszczalność związków fosforu za pomocą testów: Yanai, Egnera i Riehma oraz Huaya (P aktywny i P desorbowany). Wprowadzanie do gleby fosforanów wpływało istotnie na przyrost biomasy roślin. Po nawożeniu wodorofosforanem wapnia gleb wapnowanych oraz nawożonych słomą uzyskiwano wyższe plony obu roślin oraz większe nagromadzenie w nich P. Stosowanie fosforanu amonu pod przedplon w warunkach uprawy kukurydzy na glebie nawożonej słomą powodowało obniżenie plonowania oraz zmniejszenie pobrania P przez tę roślinę. Większe ilości fosforu rozpuszczalnego stwierdzano po ekstrakcji gleb roztworem Yanai niż Egnera i Riehma (DL), jednak na obiektach wapnowanych więcej tego składnika odnajdywano w roztworze mleczanu wapnia. W glebach wapnowanych, nawożonych fosforanem amonu stwierdzono mniejsze ilości wszystkich analizowanych form P niż po stosowaniu fosforanu wapnia.

EN

CaHPO₄·2H₂O and NH₄H₂PO₄ were used for fertilizing the CaCO₃ and/or red clover straw-contg. lessive, mediumheavy and fertile soils (P doses 100–200 mg/kg) used for growing maize and buckwheat in pot expts. The fertilization resulted in an increase in plant biomass yield and in P uptake by the plants. The presence of lime and straw resulted in increasing the biomass yield and P uptake. The methods used for detn. of P content (Yanai, Egner-Riehm P active and P desorption after Huay) gave quite different results.

Słowa kluczowe

PL

związki fosforu; fosfor; rozpuszczalność

EN

phosphorus compounds; solubility

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2016
• Tom: T. 95, nr 6
• Strony: 1221--1224
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., tab.

Twórcy

autor

Piszcz U.

• Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 53,50-357 Wrocław

autor

Spiak Z.

• Katedra Żywienia Roślin, Uniwersytet Przyrodniczy we Wrocławiu, ul. Grunwaldzka 53,50-357 Wrocław

Bibliografia

• [1] J. Łabętowicz, Nawozy Nawożenie 2000, 3, 106.
• [2] M. Fotyma, M. Adamus, K. Filipiak, S. Gosek, H. Kozłowska, Pam. Puł. Prace IUNG 1976, 66, 75.
• [3] M. Fotyma, Prace Nauk. AE Wrocław, Chemia 1978, 132 (154), 19.
• [4] M. Fotyma, S. Mercik, A. Faber, Chemiczne podstawy żyzności gleb i nawożenia, PWRiL, Warszawa 1987.
• [5] J. Łabętowicz, B. Rutkowska, Prace Nauk. AE Wrocław 2001, 888, 151.
• [6] B. Higgs, A.E. Johnston, J.J. Salter, C.J. Dawson, J. Environ. Quality 2000, 29, 80.
• [7] R. Gaj, Rośliny Oleiste 2010, 31, 111.
• [8] W. Stępień, S. Mercik, Zesz. Probl. Post. Nauk Rol. 1999, 467, 269.
• [9] U. Piszcz, Z. Spiak, Przem. Chem. 2013, 92, nr 7, 1323.
• [10] W. Bednarek, P. Tkaczyk, Prace Nauk. AE Wrocław, Chemia 2001, 888, 167.
• [11] W. Grzebisz, J. Potarzycki, Prace Nauk. AE Wrocław, Chemia 2004, 1017, 88.
• [12] J. Potarzycki, W. Grzebisz, Prace Nauk. AE Wrocław, Chemia 2001, 888, 190.
• [13] W. Grzebisz, J. Potarzycki, M. Biber, W. Szczepaniak, J. Elementol. 2003, 8, nr 3, 83.
• [14] T. Lityński, H. Jurkowska, E. Gorlach, Analiza chemiczno-rolnicza, PWN, Warszawa 1976.
• [15] D. Richter, Agrochemische Methoden fur die Untersuchung des Phosphathaushaltes der Boden: Methodensammlung, DAL, Jena 1982.
• [16] M. Yanai, M. Uwasawa, Y. Shimizu, Soil Sci. Plant Nutr. 2000, 46, nr 2, 299.
• [17] M. Fotyma, E. Fotyma, S. Gosek, E. Iłowiecka, G. Pietrasz-Kęsik, K. Kęsik, I. Ostrokólski, M. Szewczyk, G. Wilkos, A. Faber, Instrukcja wdrożeniowa, IUNG Puławy, 1991, 34.
• [18] H. Pagel, H. Van Huay, Arch. Acker – u. Pflanzenbau u. Bodenkunde 1976, 20, 765.
• [19] H. Pagel, H. Benkenstein, W. Krüger, Arch. Acker – u. Pflanzenbau u. Bodenkunde 1981, 25, nr 12, 755.
• [20] F.S. Watanabe, S.R. Olsen, Soil Sci. Am. Proc. 1965, 6, 677.
• [21] W. Kamińska, T. Kardasz, A. Strahl, T. Bałuka, K. Walczak, Metody badań laboratoryjnych w stacjach chemiczno-rolniczych. Cz. II, IUNG Puławy 1972.
• [22] M.K. Sinha, Plant Soil 1975, 43, 537.

Uwagi

PL

Pracę wykonano w ramach projektu: N N310 380139 Ocena i modyfikacja testów glebowych do szacowania stopnia wysycenia gleb fosforanami.