The role of artificial landscape in recreational parks – selected examples

• Autorzy: Wilczkiewicz M. Z.

Identyfikatory

DOI

10.15576/GLL/2016.1.105

Warianty tytułu

PL

Rola krajobrazu budowanego w parkach rekreacyjnych (wybrane przykłady)

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Artificial landscapes are the product of human thought and arise as a result of human activities, in contrast to the landscapes which arose naturally. Architectural landscapes for whom the archetype was nature were built in different historical periods over the centuries and in different cultures. The leading role in building landscapes was played by China. For thousands of years, artificial landscapes were the expression of a particular Chinese conception of the universe. The fashion for Chinese gardens came to England with English sailors and quickly spread over the country. In the eighteenth century, the English created artificial landscapes, usually in devastated areas, as a counterproposal to the existing French style. Copied and modified, the English landscape garden style has become well known around the world and a permanent English contribution to the art world. In the eighteenth and nineteenth centuries, English landscape garden style has spread across Europe and the United States. American landscape architect, Frederick Law Olmsted built Central Park and twenty years later Prospect Park in New York City. Both are the city’s most recognizable English landscape garden style parks in the United States. In the twentieth first century, the idea formed by Frederick Law Olmsted is further developed by Michael Van Valkenburgh, the author of three of New York City’s parks with numerous references to the English landscape garden style.

PL

Krajobrazy budowane są wytworem myśli ludzkiej i powstają w wyniku działalności człowieka w odróżnieniu od krajobrazów które powstały w wyniku działań natury. W budowaniu krajobrazu wiodącą rolę odegrały Chiny, gdzie przez tysiące lat sztuczne krajobrazy stanowiły wyraz szczególnego, chińskiego pojmowania wszechświata. Moda na chińszczyznę dotarła do Anglii wraz z rysunkami ogrodów chińskich, charakteryzujących się asymetrią. W wylesionej XVIII wiecznej Anglii budowany krajobraz (zwykle na zdewastowanym obszarze) przedstawiający naturalny pejzaż przyjął się jako uzupełnienie krajobrazu naturalnego. Z czasem stał się kontrpropozycją do obowiązującego francuskiego stylu. Kopiowany i modyfikowany, angielski park krajobrazowy stał się znanym na całym świecie stanowiąc trwały wkład Anglii do sztuki świata. Nowopowstałe parki krajobrazowe były tak podobne do naturalnej scenerii, że trudno było rozróżnić gdzie autorem był projektant a gdzie Stwórca. W XVIII i XIX wieku angielski styl krajobrazowy rozpowszechnia się po Europie i Stanach Zjednoczonych. Amerykański architekt krajobrazu, Frederick Law Olmsted na zdewastowanym terenie buduje Central Park, w którym sztuczny krajobraz zastępuje naturalny. W XXI wieku tradycje F.L. Olmsteda kontynuuje Michael Van Valkenburgh, budując parki gdzie głównym elementem kompozycji jest krajobraz wymyślony przez człowieka.

Słowa kluczowe

EN

english landscape garden; artificial landscape; recreational parks

PL

angielski park krajobrazowy; krajobraz budowany; park rekreacyjny

• Wydawca: Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego w Krakowie
• Czasopismo: Geomatics, Landmanagement and Landscape
• Rocznik: 2016
• Tom: no. 1
• Strony: 105--117
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., fot.

Twórcy

autor

Wilczkiewicz M. Z.

• Uniwersytet Rolniczy w Krakowie Katedra Gospodarki Przestrzennej i Architektury Krajobrazu 30-149 Kraków, ul. Balicka 253C

Bibliografia

• Brzezowski W., Jagiełło M. 2015. Historia, przekształcenia i rewaloryzacja ogrodu pięknej Bitynki. [In:] Współczesna ranga zieleni zabytkowej. Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków, 36–64.
• Colley D.P., Colley E.K. 2013. Prospect Park: Olmsted & Vaux’s Brooklyn Masterpiece. Princeton Architectural Press, New York.
• Hobhouse P. 2002. The Story of Gardening. DK, London.
• Homberger E. 2005. The Historical Atlas of New York City, a Visual Celebration of 400 Years of New York City’s History. Henry Holt and Company, New York.
• Kluckert E. 2005. European Garden Design. From classical antiquity to the present day, Könemann, Köln.
• Koolhas R. 1994. Delirious New York. A Retroactive Manifesto for Manhattan. The Monacelli Press, New York.
• Kwiatkowski M. 1971. Szymon Bogumił Zug, architekt polskiego Oświecenia. PWN, Warszawa.
• Miller S.C. 2005. Central Park. An American Masterpiece. Abrams, New York.
• Mitkowska, A. 2012. Historia ogrodów europejskiego kręgu kulturowego. I. Od Starożytności do Renesansu, Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• Mitkowska, A. 2013. Historia ogrodów europejskiego kręgu kulturowego. II. Od manieryzmu do końca XIX w. Wyd. Politechniki Krakowskiej, Kraków.
• Olmsted F.L. 1852. Walks and Talks of an American Farmer in England. G.P. Putnam & Company, New York.
• Trembecki S. 1883. Zofiówka, Księgarnia Polska, Lwów.
• Wilczkiewicz M. 2012. Wprowadzenie zieleni komponowanej metodą na rewitalizację obszarów miejskich poprzemysłowych na przykładzie nowojorskich parków: High Line Park, Brooklyn Bridge Park i Freshkills. Historyczne i współczesne ogrody w krajobrazie miasta. Czas. Techn., 6-A, 19, 109, 224–233.
• Wilczkiewicz M.Z. 2013. Kierunki rozwoju architektury krajobrazu w Stanach Zjednoczonych. Wydawnictwo Uniwersytetu Rolniczego, Kraków.
• Wilczkiewicz M.Z. 2013. Jekaterińskij Park w Carskim Siole (Puszkin, Rosja): Problemy zwią- zane z restauracją wybranych budowli parkowych. [In:] Teka Komisji Architektury, Urbanistyki i Studiów krajobrazowych PAN, Lublin, 90–108.
• Wilczkiewicz M., Wilczkiewicz-Janas M. 2014. Michael Van Valkenburgh i jego parki rekreacyjne XXI wieku. Arch. Kraj., 1, 30–41.
• Wilczkiewicz M.Z. 2015. LeFrak Center w Prospect Parku (Brooklyn, Nowy Jork) jako przykład współczesnej ingerencji w historyczny układ Parku. Czas. Techn., Architektura, 5-A, 369–389.

Uwagi

Opracowanie ze środków MNiSW w ramach umowy 812/P-DUN/2016 na działalność upowszechniającą naukę.