Stany Zjednoczone jako hegemon XXI wieku

• Autorzy: Brysiak Karolina , Elak Leszek , Zygo Karol

Identyfikatory

DOI

10.34752/2023-c284

Warianty tytułu

EN

United States as the hegemon of the 21st century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Globalne przewodnictwo na arenie międzynarodowej staje się jednym z najważniejszych celów najsilniejszych państw świata. Stany Zjednoczone jako hegemon XX i XXI wieku staje przed poważnym wyzwaniem, ponieważ pretendentów do objęcia hegemona jest coraz więcej. Na wyraźne prowadzenie w tych działaniach wychodzą Chiny. W celu zbadania potęgi Stanów Zjednoczonych w dwóch pierwszych dekadach XXI wieku, należy przedstawić rodzaj ustroju politycznego jaki panuje w tym mocarstwie, poziom rozwoju ekonomicznego, demograficznego, technologicznego i informatycznego oraz militarnego tego kraju. Dzięki powyższemu możemy wywnioskować czy Stany Zjednoczone posiadają stabilną pozycję hegemoniczną, czy jednak występują w tym mocarstwie elementy, które mogą zaważyć na przyszłości tego kraju. Istotnym elementem w prowadzeniu badań jest określenie głównych kierunków działań obecnego hegemona oraz wyszczególnienie obecnych sojuszy i tych które staja się żywotnym interesem Stanów Zjednoczonych.

EN

Global leadership on the world stage is becoming one of the most important goals of the world's strongest states. The United States, as the hegemon of the 20th and 21st centuries, is facing a serious challenge as there are more and more contenders to take over the hegemony. China is taking a clearl lead in this effort. In order to examine the power of the United States in the first two decades of the 21st century, it is necessary to present the type of political system that prevails in this superpower as well as the level of economic, demographic, technological, information technology and military development of that country. From the above, we can conclude whether the United States has a stable hegemonic position or if there are elements in this superpower that could affect the future of this country. When conducting research it is an important to identify the main directions of activities of the current hegemon and detail the current alliances and those that are becoming a vital interest of the United States.

Słowa kluczowe

PL

Stany Zjednoczone; hegemon; ustrój polityczny; rozwój ekonomiczny; rozwój militarny; rozwój technologiczny; rozwój informacyjny; sojusz; żywotny interes

EN

United States; hegemon; political system; economic development; military development; technological development; information development; alliance

• Wydawca: Towarzystwo Wiedzy Obronnej
• Czasopismo: Wiedza Obronna
• Rocznik: 2023
• Tom: nr 3
• Opis fizyczny: Bibliogr. 17 poz., rys.

Twórcy

autor

Brysiak Karolina

• Państwowa Akademia Nauk Stosowanych w Chełmie, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-0961-6181

autor

Elak Leszek

• Akademia Sztuki Wojennej, Warszawa, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-5255-9768

autor

Zygo Karol

• Uniwersytet w Siedlcach, Polska

• https://orcid.org/0000-0002-8274-1958

Bibliografia

• Baranowski M., Demokracja i rola obywatela. o napięciu pomiędzy państwem, społeczeństwem i procesami globalizacyjnymi, Wydawnictwo Naukowe Wydziału Nauk Społecznych UAM 2014
• Elak L., Rola NATO w obszarze bezpieczeństwa europejskiego, Zeszyty Naukowe AON nr 3(80) 2010,
• Fryc M., Rozwój amerykańskiego systemu przeciwrakietowego w Europie – czy możliwe jest przyspieszenie budowy „tarczy”?, Bezpieczeństwo Narodowe 2014 / III
• Jarczewska A., Stany Zjednoczone: „America first” według Donalda Trumpa, Rocznik Strategiczny 2017/2018,
• Kacprzyk A., Propozycja budżetu obronnego USA na 2022 r., Polski Instytut Spraw Międzynarodowych 2021
• Kuciński J., SYSTEM RZĄDÓW RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ W ŚWIETLE KONSTYTUCJI Z 1997 ROKU (PROLEGOMENA), ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU RZESZOWSKIEGO SERIA PRAWNICZA ZESZYT 94/2016 PRAWO 19 DOI: 10.15584/znurprawo.2016.19.5
• Mokrzycki E., Ney R., Siemek J., Światowe zasoby surowców energetycznych- wnioski dla Polski, „Rynek Energii” – nr 6/2008 ŚWIATOWE ZASOBY SUROWCÓW ENERGETYCZNYCHx (cire.pl)
• Pacuła P., Raport GŁÓWNE KIERUNKI POLITYKI ZAGRANICZNEJ STANÓW ZJEDNOCZONYCH. CELE STRATEGICZNE, NARZĘDZIA ICH REALIZACJI, bezpieczeństwo narodowe III-IV - 2007 /5-6, 5-6_rap_glowne_kier_polityki_usa.pdf
• Palczewski Sz., USA podkręcają budżet Pentagonu. Potężne środki na rozbudowę cybersiły, CyberDefence24, 2021 USA podkręcają budżet Pentagonu. Potężne środki na rozbudowę cybersiły | CyberDefence24 [dostęp: 26.04.2023]
• Piński A., Koniec mitu Ameryki, 03.09.2021, Obserwator Finansowy: ekonomia, debata, Polska, świat [dostęp: 27.04.2023].
• Piotrowski M. A., Strategia bezpieczeństwa narodowego USA: podejście administracji Trumpa, Polski Instytut Spraw Międzynarodowych, 21.12.2017 r., PISM [ dostęp: 12.04.2023].
• Smura T., Rewolucji (raczej) nie będzie – polityka zagraniczna i obrony administracji Joe Bidena, Komentarz Międzynarodowy Pułaskiego, ISSN 2080-8852 Warszawa, 09.11.2020
• Śledziewska K., Włoch R., Gospodarka cyfrowa jak nowe technologie zmieniają świat, wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2020
• Dane Statystyczne Spisu Ludności 2020 Wskazują na Zmiany Populacji Lokalnych oraz Różnorodność Rasową i Etniczną w Naszym Kraju, August 12.2021, RELEASE NUMBER CB21-CN.55 POLISH, Dane Spisu Ludn. 2020: Zmiany Populacji i Różnorodność Ras i Etniczna (census.gov) [ dostęp: 25.04.2023].
• Gospodarka Stanów Zjednoczonych: eksport, import, wymiana handlowa Polska-Stany Zjednoczone - KUKE |Ubezpieczenia należności, gwarancje i finansowanie [ dostęp: 26.04.2023].
• Ludność Stanów Zjednoczonych. Demografia 2023: przyrost naturalny, średni wiek. Prognozy i dane historyczne.(populationof.net) [ dostęp: 26.04.2023].
• Militarne potęgi. Te państwa wydają na wojsko najwięcej na świecie [RANKING] - Forsal.pl [dostęp: 05.04.2023] USA ogłosiły swoją strategię dla Indopacyfiku. Liczą na sojuszników i partnerów (wnp.pl) [dostęp: 12.04.2023].

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MEiN, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).