Amarantus - skład chemiczny i wartość prozdrowotna

• Autorzy: Łysoń E. , Biel W.

Identyfikatory

DOI

10.15199/65.2017.6.9

Warianty tytułu

EN

Amaranth – its chemical composition and health-promoting value

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Obserwowane na całym świecie skutki globalizacji i unifikacji w produkcji żywności prowadzą do ograniczenia liczby uprawianych gatunków roślin. W poszukiwaniu nowych gatunków uprawnych sięga się obecnie po rośliny o małym dotychczas znaczeniu gospodarczym, natomiast o udokumentowanej wartości odżywczej. Do tej grupy zaliczają się jedne z najstarszych roślin uprawnych, należące do rodzaju Amaranthus L. Znaczenie użytkowe szarłatu wynika przede wszystkim z unikalnego składu chemicznego nasion. Skład chemiczny części wegetatywnych amarantusa jest również bardzo interesujący i potwierdza dużą ich wartość odżywczą. Zawartość wysokiej jakości białka w liściach wynosi do 28% suchej masy. Części zielone amarantusa zawierają składniki biologicznie czynne, takie jak antocyjany, flawonoidy oraz fenolokwasy odpowiedzialne za właściwości farmakologiczne. Wiele badań naukowych potwierdza działanie prozdrowotne amarantusa.

EN

The effects of globalization and the observed unification of food production around the world have limited the number of cultivated plant species. To counteract this trend, new plants – previously not used on a massive scale, but with a proven nutritional value – have been introduced in commercial agriculture. This group includes one of the oldest cultivated plants, belonging to the genus Amaranthus L. The value of amaranth depends mainly on the unique chemical composition of its seed. The chemical composition of leaves is also very interesting and presents significant nutritional value. The content of high quality protein in the leaves amounts to 28% of dry matter. The entire amaranth plant contains biologically active components such as anthocyanins, flavonoids, and phenyl acids, which are responsible for the plants’ pharmacological properties. Many research studies confirm the health-promoting effects of amaranth.

Słowa kluczowe

PL

amarantus; skład chemiczny; właściwości prozdrowotne

EN

amaranth; chemical composition; health-promoting properties

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Spożywczy
• Rocznik: 2017
• Tom: T. 71, nr 6
• Strony: 44--46
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz.

Twórcy

autor

Łysoń E.

• Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

autor

Biel W.

• Wydział Biotechnologii i Hodowli Zwierząt, Zachodniopomorski Uniwersytet Technologiczny w Szczecinie

Bibliografia

• [1] Achigan-Dako Enoch G., Olga E.D. Sogbohossou, Patric Maundu. 2014. „Current knowledge on Amaranthus spp.: research avenues for improved nutritional value and yield in leafy amaranthus in sub-Saharan Africa”. Euphytica 197 : 303-317.
• [2] Achremowicz Bohdan., Alicja Ceglińska, Tadeusz Haber, Jan Hołownia, Katarzyna Just, Mieczysław Obiedziński. 2015. „Ogólna charakterystyka i technologiczne wykorzystanie nasion szarłatu. część I. Ogólna charakterystyka szarłatu”. Postępy Techniki Przetwórstwa Spożywczego 1: 118-125.
• [3] Adeyeye Emmanuel Ilesanmi, Folasade Olufisayo Omolayo. 2011. „Chemical composition and functional properties of leaf protein concentrates of Amaranthus hybridus and Telfairia occidentalis”. Agriculture and Biology Journal of North America 2 (3) : 488-511.
• [4] Andini Rita, Shigeki Yoshida, Ryo Ohsawa. 2013. „Variation in protein content and amino acids in the leaves of grain, vegetable and weedy types of amaranthus”. Agronomy3: 391-403.
• [5] Białek Małgorzata, Jarosława Rutkowska. 2013. „Potencjalne wykorzystanie prozdrowotnych surowców roślinnych do zwiększania wartości odżywczej wyrobów ciastkarskich”. Episteme. 21 (2): 187-206.
• [6] Biel Wioletta, Izabela Jaskowska. 2010. „Właściwości żywieniowe nasion szarłatu (Amaranthus cruentus) ”. Folia Pomeranae Universitatis Technologiae Stetinensis. Agricultura, Alimentaria Piscaria et Zootechnica. 281 (16): 5-12.
• [7] Chaturvedi N., P. Sharma, H. Agarwal. 2013. „Comparative nutritional and phytochemical analysis of spinach cultivars: B. alba and S. oleracea”. International Journal of Research in Pharmaceutical and Biomedical Sciences 4 (2) : 674-679.
• [8] Czapski Janusz, Katarzyna Mikołajczyk, Michał Kaczmarek. 2009. „Relationship between antioxidant capacity of red beet juice and contents of betalain pigments”. Polish Journal of Food and Nutrition Sciences 59 (2) : 119-122.
• [9] Domin Marek, Franciszek Kluza, Dariusz Góral, Katarzyna Kozłowicz, Piotr Nakonieczny. 2014. „Ocena stopnia skleikowania skrobi ziaren ryżu powodowanego ich gotowaniem, zamrażaniem i zamrażalniczym przechowywaniem”. Acta Scientiarum Polonorum, Technica Agraria 13 (3-4) : 3-13.
• [10] Gondek Krzysztof. 2012. „Wpływ nawożenia nawozami mineralnymi, obornikiem od trzody chlewnej i komunalnymi osadami ściekowymi na plon i niektóre wskaźniki jakości ziarna pszenicy jarej (Triticum aestivum L.) ”. Acta Agrophysica 19 (2) : 289-302.
• [11] Grobelnik-Mlakar Silva, Matjaž Turinek, Manfred Jakop, Martina Bavec, Franc Bavec. 2010. „Grain amaranth as an alternative and perpective crop in temperate climate”. Journal of Geography 5 (1) : 135-145.
• [12] Han Sudan, Baojun Xu. 2014. „Bioactive components of leafy vegetable edible amaranth (Amaranthus mangostanus L.) as affected by home cooking manners”. American Journal of Food Science and Technology 2 (4) : 122-127.
• [13] He H.P., H. Corke. 2003. „Oil and squalene in Amaranthus grain and leaf”. Journal of Agricultural and Food Chemistry 51 : 7913-7920.
• [14] Herbach K.M., F.C. Stintzing, R. Carle. 2006. „Betalain stability and degradation – structural and chromatic aspects”. Journal of Food Science 71 (4) : 41-50.
• [15] Kwenin W.K.J., M. Wolli, B.M. Dzomeku. 2011. „Assessing the nutritional value of some African indigenous green leafy vegetables in Ghana”. Journal of Animal and Plant Sciences 10 (2) : 1300-1305.
• [16] Lisiewska Z., W. Kmiecik, A. Korus. 2008. „The amino acid composition of kale (Brassica oleracea L. var. acephala) fresh and after culinary and technological processing”. Food Chemistry 108 : 642-648.
• [17] Obiedzińska Agnieszka, Bożena Waszkiewicz-Robak. 2012. „Oleje tłoczone na zimno jako żywność funkcjonalna”. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość 1 (80) : 27-44.
• [18] Paśko Paweł, Magdalena Bednarczyk. 2007. „Szarłat (Amaranthus spp.) – możliwości wykorzystania w medycynie”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XL (2) : 217-222.
• [19] Ratusz Katarzyna, Magdalena Wirkowska M. 2006. „Charakterystyka nasion i lipidów amarantusa”. Rośliny Oleiste XXVII : 243-250.
• [20] Rodríguez Pablo, Elevina Pérez, Guzman Romel, Dominique Dufour. 2011. „Characterization of the proteins fractions extracted from leaves of Amaranthus dubius (Amaranthus spp.)”. African Journal of Food Science 5 (7) : 417-424.
• [21] Roszkowska Beata, Aneta Dąbrowska, Iwona M. Batyk. 2014. „Prozdrowotne właściwości wybranych olejów roślinnych”. Journal of Health Science 4 (10) : 183-188.
• [22] Sanz-Panella J.M., J.M. Laparra, Y. Sanz, M. Haros. 2012. „Bread supplemented with amaranth (Amaranthus cruentus): Effect of phytates on in vitro iron absorption”. Plant Foods for Human Nutrition 67 : 50-56.
• [23] Sanz-Panella J.M., M. Wronkowska, M. Koral-Smietana, M. Harros. 2013. „Effects of whole amaranth flour on bread properties and nutritive value”. Food Science and Technology 50 : 679-685.
• [24] Skwaryło-Bednarz Barbara. 2012. „Assessment of content of fat and tocopherols in seeds of amaranthus in relation to diversified fertilization with macroelements”. Ecological Chemistry Engineering 19 (2) : 273-279.
• [25] Sogbohossou Olga E.D., Enoch G. Achigan-Dako. 2014. „Phenetic differentiation and use-type delimitation in Amaranthus spp. from worldwide origins”. Scientaria Horticulturae 178 : 31-42.
• [26] Winiarska-Mieczan Anna, Renata Sołtys. 2009. „Ocena zawartości włókna surowego i jego frakcji w wybranych produktach zbożowych”. Bromatologia i Chemia Toksykologiczna XLII (4) : 1083-1088.