Selected issues in contemporary housing design for seniors – Poland in the European context

• Autorzy: Bradecki Tomasz , Strzelecka-Seredyńska Monika , Kantarek Anna Agata , Uherek-Bradecka Barbara

Identyfikatory

DOI

10.37190/arc240209

Warianty tytułu

PL

Wybrane zagadnienia współczesnego projektowania mieszkań dla seniorów – Polska w kontekście europejskim

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Concern for the residential environment for the elderly is increasingly evident in theory in numerous academic studies and in practice reflected in contemporary realisations. Residential centers for seniors are becoming increasingly popular, and their form and function are becoming more complex and dedicated to specific needs. The authors presented the results of a study of a dozen of different case studies of residential and commercial complexes with a healthcare function for the elderly realised after 2005. The authors hypothesise that contemporary realised complexes for seniors are characterised by a varied morphology, i.e., in some cases they replicate the structure of the urban fabric, while in others they clearly break away from it and create individualised forms. The qualitative assessment considers the advantages and disadvantages associated with the morphology of the complexes. The authors also presented their individual design as an experiment of implementing current trends in an established location (research by design). The presented research shows that both the form and function of housing for seniors evolve depending on the needs. Functional programs and the facilities themselves are usually quite extensive and result in complex functional-spatial systems that fill most of the plots on which they were designed. Conclusions from the research can be valuable in studying other senior centres, especially when making location decisions for similar functions

PL

Troska o środowisko mieszkaniowe dla osób starszych jest coraz bardziej widoczna zarówno w teorii w licznych opracowaniach naukowych, jak i w praktyce, co znajduje odzwierciedlenie we współczesnych realizacjach. Ośrodki zamieszkania dla seniorów stają się coraz bardziej popularne, a ich forma i funkcja coraz bardziej złożone, w zależności od potrzeb. Autorzy zaprezentowali wyniki badania kilkunastu różnych przypadków powstałych po 2005 r. zespołów mieszkaniowo-usługowych z funkcją opieki zdrowotnej dla osób starszych. Autorzy stawiają tezę, że współcześnie realizowane zespoły dla seniorów charakteryzują się zróżnicowaną morfologią: w niektórych przypadkach powielają strukturę tkanki miejskiej, a w innych wyraźnie się od niej odcinają i tworzą zindywidualizowane formy. W ocenie jakościowej uwzględniono zalety i wady związane z morfologią zespołów. Autorzy przedstawili również swój indywidualny projekt jako eksperyment wdrożenia aktualnych trendów w ustalonej lokalizacji (research by design). Na podstawie omówionych badań można stwierdzić, że zarówno forma, jak i funkcja zespołów senioralnych ewoluuje w zależności od potrzeb. Programy funkcjonalne i same obiekty są najczęściej dosyć obszerne i skutkują złożonymi układami funkcjonalno-przestrzennymi, wypełniającymi większość powierzchni działek, na których zostały zaprojektowane. Wnioski z badań mogą być przydatne w badaniach innych ośrodków senioralnych, szczególnie w przypadkach podejmowania decyzji lokalizacyjnych dla podobnych funkcji.

Słowa kluczowe

EN

housing for elderly; housing estates for seniors; senior care

PL

zespół mieszkaniowy dla seniorów; osiedla dla seniorów; opieka senioralna

• Wydawca: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej
• Czasopismo: Architectus
• Rocznik: 2024
• Tom: Nr 2 (78)
• Strony: 85--96
• Opis fizyczny: Bibliogr. 36 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Bradecki Tomasz

• Faculty of Architecture, Silesian University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9459-4545

autor

Strzelecka-Seredyńska Monika

• Faculty of Architecture, Cracow University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-9247-0557

autor

Kantarek Anna Agata

• Faculty of Architecture, Cracow University of Technology, Poland

• https://orcid.org/0000-0003-2422-3797

autor

Uherek-Bradecka Barbara

• Faculty of Architecture, Civil Construction and Applied Arts, Academy of Silesia, Poland

• https://orcid.org/0000-0001-8222-1488

Bibliografia

• [1] Eurostat, Struktura ludności i starzenie się społeczeństwa, 2021, https://ec.europa.eu/eurostat/statistics-explained/index.php?title=Archive:Struktura_ludno%C5%9Bci_i_starzenie_si%C4%99_ spo%C5%82ecze%C5%84stwa [accessed: 15.11.2023].
• [2] Huber A., Hugentobler M., Walthert-Galli R., New housing models in practice, [in:] A. Huber (ed.), New approaches to housing for the second half of life, Birkhäuser, Basel–Boston–Berlin 2008, 77–173.
• [3] Minquet J.M., Vazquez O.M., Contemporary living spaces for the elderly, Architectural Design, Instituto Monsa de Ediciones, Barcelona 2009.
• [4] Minquet J.M., Residential for the elderly: Geriatricos, Instituto Monsa de Ediciones, Barcelona 2013.
• [5] Housing for people of all ages: flexible, unrestricted, senior-friendly, Ch. Schittich (ed.), Edition Detail, Birkhäuser, Basel–Boston–Berlin 2007.
• [6] American Institute of Architects, Design for aging review, Images Publishing Group, Chadstone, Australia, 2016.
• [7] Durrett Ch., The senior cohousing handbook: a community ap proach to independent living, New Society Publishers, Gabriola Island, BC, Canada, 2009.
• [8] Aspekty medyczne, psychologiczne, socjologiczne i ekonomiczne starzenia się ludzi w Polsce, M. Mossakowska, A. Więcek, P. Błędowski (red.), Termedia Wydawnictwa Medyczne, Poznań 2012.
• [9] Niezabitowska E., Bartoszek A., Kucharczyk-Brus B., Niezabitowski M., Środowisko zamieszkania polskich seniorów w badaniach inter dyscyplinarnych. Studia przypadków na wybranych przy kładach, Wydawnictwo Naukowe Śląsk, Katowice 2013.
• [10] Błędowski P., Szatur-Jaworska B., Szweda-Lewandowska Z., Kubicki P., Raport na temat sytuacji osób starszych w Polsce, Instytut Pracy i Spraw Socjalnych, Warszawa 2012.
• [11] Gronostajska B.E., Kształtowanie środowiska mieszkaniowego dla seniorów, Oficyna Wydawnicza PWr, Wrocław 2016.
• [12] Benek I., Szewczenko A., Ergonomia w projektowaniu obiektów z funkcją opieki dla osób starszych, “Zeszyty Naukowe Małopolskiej Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Tarnowie” 2015, t. 27, nr 2–3, 79–95.
• [13] Labus A., Starzejące się społeczeństwa europejskie XXI wieku w koncepcjach odnowy miejskiej, Wydawnictwo Politechniki Śląskiej, Gliwice 2014.
• [14] Magdziak M., Mieszkalnictwo dla osób starszych w Stanach Zjednoczonych Ameryki Północnej, “Architecturae et Artibus” 2009, Vol. 1, 38–45.
• [15] Grabowska-Pałecka H., Poruszanie się i transport osób starszych i niepełnosprawnych, [in:] W. Wicher (red.), Przestrzeń dla komunikacji w mieście: VIII Ogólnopolska III Międzynarodowa Konferencja Instytutu Projektowania Urbanistycznego, Kraków, 10–12 maja 2002, “Zeszyty Naukowe Instytutu Projektowania Urbanistycznego”, Kraków 2002, 101–108.
• [16] Strzelecka-Seredyńska M., Kształtowanie środowiska życia osób starszych i jego relacji z otoczeniem na przykładzie Kopenhagi, “Technical Transactions” 2017, R. 114, z. 10, 45–56, doi: 10.4467/ 2353737XCT.17.169.7277.
• [17] Strzelecka-Seredyńska M., Sustainable residential housing for senior citizens - contemporary projects, “MATEC Web of Conferences” 2018, Vol. 174, doi: 10.1051/matecconf/201817401032.
• [18] Miśniakiewicz A., Rola przestrzeni miejskiej w społecznej aktywizacji środowiska senioralnego, PhD thesis, Politechnika Wrocławska, Wrocław 2019.
• [19] Kominek E., Usługi opiekuńcze nad osobami starszymi w domu w Polsce oraz w Szwecji, [in:] Opieka długoterminowa dla osób starszych w Szwecji, 2014, 30–33, https://das.mpips.gov.pl/source/opiekasenioralna/OPIEKA%20DUGOTERMINOWA%20DLA%20OSB%20 STARSZYCH%20W%20SZWECJI.pdf [accessed: 31.08.2023].
• [20] Koresawa A., Planning for an ageing society challenges for territorial development policies, [in:] OECD, Ageing, Housing and Urban Development, OECD, Paris 2003, 187–217, doi: 10.1787/9789264176102en [accessed: 25.07.2023].
• [21] Brzeski W., Kirejczyk K., Kozłowski E., Perspektywy rozwoju budownictwa senioralnego w Polsce. Raport Reas, Reas, Warszawa 2014, https://www.kongresbudownictwa.pl/pliki/reas-%20perspektywy%20rozwoju%20budownictwa%20senioralnego.pdf [accessed: 20.07.2023].
• [22] Höhn Ch., Avramov D., Kotowska I.E., People, population change and policies. lessons from the population policy acceptance study, Vol. 1, Springer Science & Bussines Media, 2008.
• [23] Strzelecka-Seredyńska M., Kształtowanie środowiska życia osób starszych we współczesnym mieście. Wybrane zagadnienia, PhD thesis, Politechnika Krakowska, Kraków 2019.
• [24] System wsparcia osób starszych w środowisku zamieszkania. Przegląd sytuacji. Propozycja modelu, B. Szatur-Jaworska, P. Błędowski (red.), Biuro Rzecznika Praw Obywatelskich, Warszawa 2016 https://bip.brpo.gov.pl/sites/default/files/System%20wsparcia%20 os%C3%B3b%20starszych.pdf [accessed: 25.07.2023].
• [25] Nowe Żerniki, 2020, https://nowezerniki.pl/mieszkania-dla-seniorowna-nowych-zernikach/ [accessed: 7.11.2023].
• [26] Santa Rita Geriatric Center, 2009, https://architizer.com/projects/ santa-rita-geriatric-centre/ [accessed: 19.07.2023].
• [27] Houses for Eldery People in Alcácer do Sal, https://www.google. com/url?sa=t&rct=j&q=&esrc=s&source=web&cd=&ved=2ahUKEwjl0t_5062BAxVVHxAIHVL9D4IQFnoECBgQAQ&url=https%3A%2F%2Fwww.archdaily.com%2F328516%2Falcacer-do-sal-residences-aires-mateus&usg=AOvVaw2EtV55uNZxnGsRumCaNZH0&opi=89978449 [accessed: 7.11.2023].
• [28] Singhal S., Social Complex in Alcabideche, Portugal by Guedes Cruz Arquitectos, AECCafe Blogs’ 2015, 22 January, https://www10.aeccafe.com/blogs/arch-showcase/2015/01/22/social-complex-in-alcabideche-portugal-by-guedes-cruz-arquitectos/ [accessed: 19.07.2023].
• [29] Day center and Home for the elderly of Blancafort by Guillem Carrera, https://www.metalocus.es/en/news/day-center-and-home-elderly-blancafort-guillem-carrera [accessed: 19.07.2023].
• [30] Chahine A., Andritz Residential Care Home / Dietger Wissounig Architekten, https://www.architecturelab.net/andritz-residential- care-home-dietger-wissounig-architekten/ [accessed: 19.07.2023].
• [31] Dominique Coulon & Associés, Orbec 2015. Home for dependent elderly people and nursing home, https://coulon-architecte.fr/en/ projet/577/orbec [accessed: 19.07.2023].
• [32] Singhal S., Alzheimer residence for the “Foyer la Grange” in Couë ron, France by Mabire Reich, https://www10.aeccafe.com/blogs/ arch-showcase/2014/09/03/alzheimer-residence-for-the-foyer-lagrange-in-coueron-france-by-mabire-reich/ [accessed: 19.07.2023].
• [33] Chahine A., Nenzing Nursing Home / Dietger Wissounig Architects, https://www.architecturelab.net/nenzing-nursing-home-dietger-wissounig-architects/ [accessed: 19.07.2023].
• [34] Chahine A., Housing and health care complex Eltheto / 2by4 ar chitects, https://www.architecturelab.net/housing-and-health-carecomplex-eltheto-2by4-architects/ [accessed: 19.07.2023].
• [35] Bradecki T., Uherek-Bradecka B., Housing complex for the elderly in Leboszowice, Gliwice 2021 [manuscript].
• [36] Bradecki T., Housing estates for senior citizens–case studies in Poland, [in:] M. Peřinková, M. Nedved (ed.), VSB 8th Architecture in Perspective 2016. Sbornik prispevku z mezinarodni konference, Technická univerzita Ostrava, Ostrava 2016, 97–99.