Odkrycie późnoromańskiego portalu ceglanego w klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie

• Autorzy: Bojęś-Białasik A.

Warianty tytułu

EN

Discovery of a late-Romanesque brick portal in the Dominican Monastery in Krakow

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badania archeologiczno-architektoniczne prowadzone w klasztorze oo. Dominikanów w Krakowie nieprzerwanie od roku 2009 przyniosły olbrzymi zasób informacji o charakterze źródłowym. Rozpoznania badawcze wykonane w latach 20122013 zaowocowały odkryciem późnoromańskich reliktów założenia klasztornego, datowanych na wiek XIII. Ujawniono relikty murów późnoromańskich krużganków oraz murów skrzydeł klasztornych, w tym nieistniejącego skrzydła zachodniego. W jego obrębie odkryto pozostałości obszernego dekorowanego portalu prowadzącego do jednego z pomieszczeń tego skrzydła, elementy wystroju w postaci posadzkowych płytek ceramicznych o zróżnicowanych motywach zdobniczych oraz ceramicznych płytek ściennych. Stylistyka architektoniczna odsłoniętych reliktów, która reprezentuje cechy właściwe wczesnej architekturze ceglanej Małopolski, nie została nigdy wcześniej ujawniona w badaniach na terenie Krakowa. Do nurtu stylistycznego ceglanej architektury późnoromańskiej zaliczyć można klasztory dominikańskie w Sandomierzu, Poznaniu i Sieradzu, a także kościoły klasztorne cystersów w Mogile i norbertanek na Zwierzyńcu.

EN

The archaeological-architectonic research carried out in the Dominican monastery in Krakow continuously since 2009, yielded an enormous amount of source information. Research reconnaissance conducted in the years 2012-2013, resulted in the discovery of late-Romanesque relics of a monastic complex, dated back to the 13th century. Relics of walls of the late-Romanesque cloister and walls of the monastery wings were revealed, including the non-existent west wing. Within it, relics of a vast decorative portal leading to one of the rooms in that wing were discovered, decor elements in the shape of ceramic floor tiles with various ornamental motifs and ceramic wall tiles. The architectonic stylistics of the revealed relics, which represents features characteristic for early brick architecture in Lesser Poland, had never before been revealed in research in Krakow. The stylistic trend of the late-Romanesque brick architecture encompasses the Dominican monasteries in Sandomierz, Poznan and Sieradz, as well as monastic churches of the Cistercians in Mogila and of the Norbertines in Zwierzyniec.

Słowa kluczowe

PL

Kraków; klasztor dominikanów; badania; portal późnoromański

EN

Kraków; Dominican monastery; research; late-Romanesque portal

• Wydawca: Zarząd Główny Stowarzyszenia Konserwatorów Zabytków
• Czasopismo: Wiadomości Konserwatorskie
• Rocznik: 2014
• Tom: Nr 38
• Strony: 94--102
• Opis fizyczny: Bibliogr. 10 poz., il.

Twórcy

autor

Bojęś-Białasik A.

• Instytut Historii Architektury i Konserwacji Zabytków, Wydział Architektury Politechniki Krakowskie

Bibliografia

• 1. Kościół i klasztor Dominikanów w Krakowie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych w latach 2012-2012, autorstwa A. Bojęś-Białasik, D. Niemca [w]: Sztuka w kręgu krakowskich Dominikanów, (red.) A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak, Kraków 2013, s. 257-314.
• 2. J. Daranowska-Łukaszewska Krakowskie „Campo santo” – geneza przypadkowa [w:] Sztuka w kręgu krakowskich Dominikanów, A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak (red.), Kraków 2013, s. 811-820.
• 3. A. Bojęś-Białasik, Dokumentacja architektoniczna wątków ścian odsłoniętych podczas prac konserwatorskich przeprowadzonych w krużgankach klasztoru przy I wirydarzu w latach 2012-13
• 4. D. Niemiec, Klasztor dominikanów w Krakowie ul. Stolarska 12.Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 2012-2013 w krużgankach przy I wirydarzu i na dziedzińcu przylegającym do zachodniego krużganka
• 5. A. Bojęś-Białasik, D. Niemiec, Wyniki badań archeologiczno-architektonicznych przeprowadzonych w 2012 r. na dziedzińcu przylegającym do zachodniego krużganka, Kraków 2013.
• 6. A. Grzybowski, Zabudowa najstarszych klasztorów dominikańskich w Polsce [w:] Kronika miasta Poznania. Nasi dominikanie, Poznań 2004, s. 30.
• 7. A. Bojęś-Białasik, D. Niemiec, Krypta pod prezbiterium kościoła dominikanów w Krakowie w świetle badań archeologiczno-architektonicznych z lat 2010-2011 [w:] III Forum Architecturae Poloniae Medievalis, t.1, Klaudia Stala (red.), Kraków 2013 [w druku].
• 8. D. Niemiec, Klasztor dominikanów w Krakowie ul. Stolarska 12.Wyniki badań archeologicznych przeprowadzonych w latach 2012-2013 w krużgankach przy I wirydarzu i na dziedzińcu przylegającym do zachodniego krużganka, cz. 2, Kraków 2013.
• 9. Sztuka w kręgu krakowskich Dominikanów, A. Markiewicz, M. Szyma, M. Walczak (red.), Kraków 2013, s. 257-314.
• 10. A. Bojęś-Białasik, Późnogotyckie sklepienie sieciowe krużganka przy III wirydarzu w klasztorze OO Dominikanów w Krakowie [w druku].