Legal and institutional conditions of crisis management bodies in local government structures

• Autorzy: Kosenda Ewa , Kopczewski Marian

Identyfikatory

DOI

10.5604/01.3001.0055.0275

Warianty tytułu

PL

Uwarunkowania prawne i instytucjonalne organów zarządzania kryzysowego w strukturach samorządowych

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

Ensuring effective protection of the population in an emergency requires the efforts of public administration bodies and other social and economic entities performing tasks in the field of security and defence. A special role in civil protection activities is played by: civil defence, the Police, the Border Guard, the State Fire Service, units of the Volunteer Fire Brigade, other rescue units and various specialised agencies, inspections, and services. The subject of crisis management is more and more often discussed and publicized in the public debate and in various publications. It is necessary to continuously adapt and improve national security management, adequately to contemporary challenges and threats, among others, by integrating many dispersed, side-by-side solutions. The article discusses the current organizational and legal solutions in this area, which allowed to answer the question whether the activities aimed at improving the internal conditions of security are aimed at creating an integrated national security management system. The aim of the article is to analyse the functioning of the crisis management system in Poland, and in particular the principles of operation of crisis management teams in emergency situations, taking into account the legal and institutional conditions of crisis management bodies in local government structures. For the purposes of this study, the following research problem has been formulated: How should crisis management teams work in the planning, decision-making and functional process at individual levels of administration in the event of threats? The basis for the development of the article were relevant legal acts and literature on the subject.

PL

Zapewnienie skutecznej ochrony ludności w sytuacji zagrożenia wymaga wysiłku organów administracji publicznej oraz innych podmiotów społecznych i gospodarczych realizujących zadania w dziedzinie bezpieczeństwa i obrony. Szczególną rolę w działaniach na rzecz ochrony ludności odgrywają: obrona cywilna, Policja, Straż Graniczna, Państwowa Straż Pożarna, jednostki Ochotniczej Straży Pożarnej, inne jednostki ratownictwa oraz różne wyspecjalizowane agencje, inspekcje i służby. Tematyka zarządzania kryzysowego jest coraz częściej poruszana i nagłaśniana w publicznej debacie i w różnych publikacjach. Konieczne jest ciągłe dostosowywanie i poprawa zarządzania bezpieczeństwem narodowym, adekwatnie do współczesnych wyzwań i zagrożeń, między innymi przez zintegrowanie wielu rozproszonych, funkcjonujących obok siebie rozwiązań. W artykule omówiono obecnie obowiązujące w tym zakresie rozwiązania organizacyjno-prawne, co pozwoliło odpowiedzieć na pytanie, czy działania, mające na celu poprawę wewnętrznych uwarunkowań bezpieczeństwa, zmierzają do stworzenia zintegrowanego systemu zarządzania bezpieczeństwem narodowym. Celem artykułu jest analiza funkcjonowania systemu zarządzania kryzysowego w Polsce, a w szczególności zasad działania zespołów zarządzania kryzysowego w sytuacjach zagrożeń przy uwzględnieniu uwarunkowań prawnych i instytucjonalnych organów zarządzania kryzysowego w strukturach samorządowych. Na potrzeby niniejszego opracowania sformułowano następujący problem badawczy: Jak mają pracować zespoły zarządzania kryzysowego w procesie planistyczno-decyzyjnym oraz funkcjonalnym na poszczególnych szczeblach administracji w sytuacji zagrożeń. Podstawę do opracowania artykułu stanowiły odpowiednie akty prawne oraz literatura przedmiotu.

Słowa kluczowe

EN

crisis management; crisis management system; public and local government administration in crisis situations

PL

zarządzanie kryzysowe; system zarządzania kryzysowego; administracja publiczna i samorządowa w sytuacjach kryzysowych

• Wydawca: Wydawnictwo Akademii Wojsk Lądowych imienia generała Tadeusza Kościuszki
• Czasopismo: Scientific Journal of the Military University of Land Forces
• Rocznik: 2025
• Tom: Vol. 57, No.3(217)
• Strony: 51--79
• Opis fizyczny: Bibliogr. 37 poz.

Twórcy

autor

Kosenda Ewa

• General Tadeusz Kościuszko Military University of Land Forces, Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0009-0000-4779-8572

autor

Kopczewski Marian

• General Tadeusz Kościuszko Military University of Land Forces, Wrocław, Poland

• https://orcid.org/0000-0002-0402-0477

Bibliografia

• Bańko, M. (Ed.). (2003). Wielki słownik wyrazów obcych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
• Franczak, P., Działek, J. (2017). Przebieg powodzi w badanych obszarach i ich konsekwencje. In: J. Działek, W. Biernacki, R. Konieczny, Ł. Fiedeń, P. Franczak, K. Grzeszna, K. Listwan-Franczak (Eds.), Zanim nadejdzie powódź. Wpływ wyobrażeń przestrzennych, wrażliwości społecznej na klęski żywiołowe oraz komunikowania ryzyka na przygotowanie społeczności lokalnych do powodzi (pp. 37-122). Instytut Geografii i Gospodarki Przestrzennej Uniwersytetu Jagiellońskiego.
• Kitler, W. (2002). Obrona narodowa III RP. Pojęcie. Organizacja. System. Zeszyty Naukowe. Akademia Obrony Narodowej.
• Konieczny, J. (2001). Zarządzanie w sytuacjach kryzysowych, wypadkach i katastrofach. Wydawnictwo Garmond.
• Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 2 kwietnia 1997 r. (1997). Dz. U. 1997 Nr 78, poz. 483.
• Koziej, S., Wołkowicz, F. (1998). Podstawowe założenia polityki bezpieczeństwa i strategii obronnej. Akademia Obrony Narodowej.
• Krajowy Plan Zarządzania Kryzysowego. Aktualizacja 2021/2022. (2022). Rządowe Centrum Bezpieczeństwa.
• Łebkowski, W. (Ed.). (2002). Słownik terminów z zakresu bezpieczeństwa narodowego. Akademia Obrony Narodowej.
• Mazur, S. (Ed.). (2003). Zarządzanie kryzysowe, obrona cywilna kraju, ochrona informacji niejawnych. Akademia Wychowania Fizycznego w Katowicach.
• Nachlik, E., Zaleski, J. (2010). Działania rządu i parlamentu po 1997 r. w sferze ochrony przeciwpowodziowej. Kancelaria Senatu. Biuro Analiz i Dokumentacji.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 4 listopada 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o samorządzie gminnym. (2023). Dz. U. 2023, poz. 40.
• Obwieszczenie Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 24 stycznia 2024 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o samorządzie powiatowym. (2024). Dz. U. 2024, poz. 107.
• Pieczywok, A. (2024). Kryzys. In: J. Iltrich-Drabarek, A. Misiuk, S. Mitkow, P. Bryczek-Wróbel (Eds.). Encyklopedia bezpieczeństwa narodowego. Wojskowa Akademia Techniczna. https://encyklopedia.revite.pl/?letter=K
• Projekt ustawy o ochronie ludności i obronie cywilnej. (2024). Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji. Pobrane 27.09.2024 z https://www.gov.pl/web/premier/projekt-ustawy-o-ochronie-ludnosci-i-obronie-cywilnej4
• Rekomendacje do strategii bezpieczeństwa narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. (2024). Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
• Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z dnia 29 grudnia 1999 r. w sprawie szczegółowych zasad organizacji krajowego systemu ratowniczo-gaśniczego. (1999). Dz. U. 1999 Nr 111, poz. 1311.
• Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 24 sierpnia 1992 r. w sprawie zasad i trybu wykonywania zadań przez Wojskową Ochronę Przeciwpożarową. (2022). Dz. U. 1992 Nr 66, poz. 334.
• Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej. (2024). Biuro Bezpieczeństwa Narodowego.
• Tyrała, P. (2003). Zarządzanie kryzysowe. Ryzyko – bezpieczeństwo – obronność. Wydawnictwo Adam Marszałek.
• Ustawa z dnia 4 września 1997 r. o działach administracji rządowej. (1997). Dz. U. 1997 Nr 141, poz. 943.
• Ustawa z dnia 5 czerwca 1998 r. o administracji rządowej w województwie. (2024). Dz. U. 2024 r., poz. 107.
• Ustawa z dnia 6 kwietnia 1990 r. o Policji. (2024). Dz. U. 2024, poz. 145.
• Ustawa z dnia 8 sierpnia 1996 r. o Radzie Ministrów. (1996), Dz. U. 1996 Nr 106, poz. 492.
• Ustawa z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym. (2024). Dz. U. 2024, poz. 1465.
• Ustawa z dnia 8 września 2006 r. o Państwowym Ratownictwie Medycznym. (2024). Dz. U. 2024, poz. 652.
• Ustawa z dnia 11 marca 2022 r. o obronie Ojczyzny. (2024). Dz. U. 2024, poz. 248.
• Ustawa z dnia 18 kwietnia 2002 r. o stanie klęski żywiołowej. (2017). Dz. U. 2017, poz. 1897.
• Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. – Prawo wodne. (2001). Dz. U. 2001 Nr 115, poz. 1229, z późn. zm.
• Ustawa z dnia 21 czerwca 2002 r. o stanie wyjątkowym. (2017). Dz. U. 2017, poz. 1928.
• Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rządowej w województwie. (2023). Dz. U. 2023, poz. 190.
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej. (2024). Dz. U. 2024, poz. 275).
• Ustawa z dnia 24 sierpnia 1991 r. o Państwowej Straży Pożarnej. (2021). Dz. U. 2021, poz. 1940. Załącznik do obwieszczenia Marszałka Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 5 września 2022 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu ustawy o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. 2022, poz. 2057).
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym. (2007). Dz. U. 2007 Nr 89, poz. 590.
• Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska. (2024). Dz. U. 2024, poz. 54.
• Ustawa z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zmianie ustawy o samorządzie gminnym. (2022). Dz. U. 2022, poz. 1005.
• Zdrodowski, B., Trafiałek, E., Piwowarski, J. (2024). Bezpieczeństwo. In: J. Iltrich-Drabarek, A. Misiuk, S. Mitkow, P. Bryczek, J. Bryczek-Wróbel (Eds.), Encyklopedia bezpieczeństwa narodowego. Wojskowa Akademia Techniczna. https://encyklopedia.revite.pl/articles/view/41
• Zięba, R. (1997). Kategoria bezpieczeństwa w nauce o stosunkach międzynarodowych. In: D.B. Bobrow, E. Haliżak, R. Zięba (Eds.), Bezpieczeństwo narodowe i międzynarodowe u schyłku XX wieku (pp. 3-26). Wydawnictwo Naukowe Scholar.