Opis kształtu i wymiarów człowieka w kontekście projektowania przestrzeni użytkowej

• Autorzy: Szkudlarek Joanna

Identyfikatory

DOI

10.15199/60.2025.3.1

Warianty tytułu

EN

Description of the human body’s shape and dimensions in the context of usable space design

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wymiarowanie ciała człowieka i sposoby opisu kształtu ciała człowieka sięgają bardzo odległych czasów i sprowadza się do opracowania kanonów do stosowania w projektowaniu. Próba stworzenia jednolitego systemu opisu ciała człowieka związana była nieodłącznie z historią mody. Również w środowisku pracy, z uwagi na bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo, mamy do czynienia z definiowaniem kształtu ciała człowieka. Podsumowując znaczenie tego tematu dla życia codziennego i zawodowego dane antropometryczne opisujące człowieka są wykorzystywane bezpośrednio do projektowania –projektowania wirtualnego. Artykuł ma na celu zwrócenie uwagi projektantów różnych obszarów przemysłu i sztuki na użyteczność Atlasu miar człowieka a w szczególności na rozdział o naddatkach wymiarowych (NW).

EN

The measurement of the human body and the methods of describing the shape of the human body date back to very distant times and come down to the development of canons for use in design. The attempt to create a uniform system for describing the human body was inextricably linked to the history of fashion. Also in the work environment, due to the direct impact on safety, we deal with defining the shape of the human body. To sum up the importance of this topic for everyday and professional life, anthropometric data describing a human is used directly for design –virtual design. The article aims to draw the attention of designers from various areas of industry and art to the usefulness of the Atlas of Human Measures and in particular to the chapter on dimensional allowances.

Słowa kluczowe

PL

antropometria; ergonomia; naddatek wymiarowy; atlas miar człowieka

EN

anthropometry; ergonomics; dimensional allowanc; atlas of human measurements

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Włókienniczy - Włókno, Odzież, Skóra
• Rocznik: 2025
• Tom: nr 3
• Strony: 25--29
• Opis fizyczny: Bibliogr. 22 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Szkudlarek Joanna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy, Pracownia Ochron Oczu i Twarzy

Bibliografia

• [1] British Standards Institute Staff, British Standards Institution, Basic Human Body Measurements for Technological Design, International Organization for Standardization, B S I Standards, 1998, ISBN 0580288188, 9780580288180, pp. 32
• [2] Gedliczka, A. 2001. „Atlas Miar Człowieka. Dane Do Projektowania i Oceny Ergonomicznej” CIOP: Warszawa, Poland, s. 32 ISBN 83-88703-38-2. on-line: Atlas%20Miar%20Człowieka.pdf (dostęp 12.05.2025).
• [3] Hsiao H. et al. 2014. Sizing Firefighters: “Method and Implications”, Human Factors: The Journal of the Human Factors and Ergonomics Society.
• [4] Jinhua Guan and Hongwei Hsiao U.S. “Truck Driver Anthropometric Study and Multivariate Anthropometric Models for Cab Designs”, HUMAN FACTORS Vol. 54, No. 5, October 2012, pp. 849-871 DOI:10.1177/0018720812442685.
• [5] Majchrzycka K. I in. “Baza wiedzy o ŚOI”, https://soi-info.ciop. lodz.pl/.
• [6] PN-EN 349+A1:2010 – Bezpieczeństwo maszyn – Minimalne odstępy zapobiegające zgnieceniu części ciała człowieka.
• [7] PN-EN 547-2+A1:2010 Bezpieczeństwo maszyn – Wymiary ciała ludzkiego – Część 2: Zasady określania wymiarów otworów umożliwiających dostęp.
• [8] EN 547-2+A1:2010 Bezpieczeństwo maszyn – Wymiary ciała ludzkiego – Część 1: Zasady określania wymiarów otworów umożliwiających dostęp całym ciałem do maszyny.
• [9] Projekt badawczy nr I.PB.09 „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, finansowanego w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. projekt pt. Portret Polaka PL2030 – Atlas danych antropometrycznych, biomechanicznych i sensorycznych. Kierownik projektu: dr Tomasz Tokarski.
• [10] Projekt badawczy nr I.PB.10 „Poprawa bezpieczeństwa i warunków pracy”, finansowanego w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych ze środków Narodowego Centrum Badań i Rozwoju. projekt pt. Opracowanie danych do nowego atlasu miar człowieka – Portret Polaka PL2030, związanych z zastosowaniem środków ochrony indywidualnej z uwzględnieniem wybranych parametrów widzenia. Kierownik projektu: dr inż. Joanna Szkudlarek.
• [11] Richard S. Meindl, Jeffrey A. Hudson. “A Multivariate Anthropometric Method for Crew Station Design”, DEPARTMENT OF ANTHROPOLOGY AND SCHOOL OF BIOMEDICAL SCIENCES KENT STATE UNIVERSITY, OHIO AIR FORCE MATERIEL COMMAND WRIGHT-PATTERSON AIR FORCE BASE, OHIO 45433 FINAL REPORT FOR PERIOD JANUARY 1989 -JANUARY 1993, pp.33, https://www.researchgate.net/publication/235052712.
• [12] Scott N. Mackinnon, et al. “Effects of human anthropometry and personal protective equipment on space requirements in Totally Enclosed Lifeboats”; Occupational Ergonomics 8 (2-3); p.:67-80; 2008, https://www.researchgate.net/publication/268151850_ Effects_of_human_ anthropometry_and_personal_protective_ equipment_on_space_requirements_in_Totally_Enclosed_Lifeboats.
• [13] Stephen Pheasant, Christine M. Haslegrave. Bodyspace. 2018. “Anthropometry, Ergonomics and the Design of Work, Third Edition, CRC Press, eBook ISBN 9781315360560.
• [14] Szkudlarek J., Owczarek G. „Naddatki wymiarowe i naddatki do miar antropometrycznych, wynikające ze stosowania środków ochrony indywidualnej (i odzieży roboczej) a ergonomiczne środowisko pracy”, Bezpieczeństwo Pracy: nauka i praktyka, 2021/2, s. 20-23, DOI: 10.5604/01.3001.0014.7491.
• [15] Szkudlarek J., Baza Naddatków Wymiarowych, CIOP-PIB, 2022, online: https://baza-nw.ciop.pl/(Dostęp 12.05.2025).
• [16] Szkudlarek, J, ; Owczarek, G, ; Jachowicz, M.; Zagrodny, B., Sencerek, J. Study of The Impact of Users’ Features on Dimensional Allowances Resulting from the Use of Personal Protective Equipment. Int. J. Environ. Res. Public Health 2023, 20, x. https://doi. org/10.3390/ijerph20043380.
• [17] Szkudlarek, J., Owczarek G. 2022.,,Wartości naddatków wymiarowych jako dane wejściowe do projektowania ergonomicznego środowiska”, CIOP-PIB, Warszawa, e-publikacja: https://www. ciop.pl/CIOPPortalWAR/file/94943/Materialy-informacyjne-I-PB-10-J-Szkudlarek.pdf.
• [18] Szkudlarek J., Zagrodny B., Sandra Zarychta, Xiaoxue Zh. 2023. „Hand 3D Scanning for determining dimensional allowances for protective gloves essential for designing of the working”, Int. J. Environ. Res. Public Health, 20 (3), 2645, pp.13, ISSN: 1660-4601, https://doi.org/10.3390/ijerph20032645.
• [19] Szkudlarek J., Owczarek G. 2021. “Znaczenie naddatków wymiarowych oraz naddatków do miar antropometrycznych wynikających ze stosowania środków ochrony indywidualnej w kształtowaniu ergonomicznego środowiska pracy”, Bezpieczeństwo Pracy. Nauka i praktyka,, 593 (2), s. 20-23, ISSN 0137- 7043, DOI10.5604/01.3001.0014.7491.
• [20] Szkudlarek J., Owczarek G., Jachowicz M., Zagrodny B., Sencerek J. 2023. „Study of the Impact of Users’ Features on Dimensional Allowances Resulting from the Use of Personal Protective Equipment”, Int. J. Environ. Res. Public Health, Feb 15;20 (4):3380, pp.11, ISSN: 1660-4601, https://doi.org/10.3390/ijerph20043380.
• [21] Szkudlarek J., Owczarek G., Zagrodny B. 2022. „Procedure for Determining Dimensional Allowances for PPE Using 3D Scanning Methods”, Int. J. Environ. Res. Public Health. 2022, 19, 2397. https://doi.org/10.3390/ijerph19042397.
• [22] Tokarski T. i in. 2022.,,Atlas miar antropometrycznych. Portret Polaka 2030”. CIOP-PIB, Warszawa, https://m.ciop.pl/CIOPPortalWAR/ file/96353/Atlas_miar_czlowieka.pdf.

Uwagi

W artykule bibliografiapozycja nr 15 zawiera dwa opisy bibliograficzne, które zostały rozdzielone.