Charakterystyka wybranych parametrów złożowych termalnych wód leczniczych Lądka-Zdroju

• Autorzy: Liber-Makowska E. , Kiełczawa B.

Warianty tytułu

EN

Characteristics of selected deposit parameters of thermal medicinal waters in Lądek -Zdrój

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

W pracy scharakteryzowano najważniejsze parametry złożowe termalnych wód leczniczych Lądka-Zdroju, takich jak: temperatura wody, wydajność ujęć oraz analizę pochodzenia jonów F– wraz z analizą ich pochodzenia. Lądeckie termalne wody lecznicze są zasilane z jednego złoża szczelinowego głębokiego krążenia. Sumaryczna ilość wody obecnie naturalnie wypływającej ze złoża jest prawie stała. Wartość tę można przyjąć jako sumaryczne zasoby eksploatacyjne. Eksploatowane wody termalne wykorzystywane są tylko do celów balneologicznych, aż 43% poboru nie jest w ogóle wykorzystywana. Ciepło z wód pozabiegowych też nie jest pozyskiwane. Aktualnie złoże eksploatowane jest w warunkach ustabilizowanych. Stan ten może być zaburzony w przypadku nadmiernej eksploatacji otworu L-2 i/lub innego głębokiego ujęcia takiego jak np. planowane nowe ujęcie wód termalnych.

EN

The paper presents the most important deposit parameters of the thermal waters in Lądek-Zdrój, such as: water temperature, discharge of intakes and analysis of F– origin. The medicinal thermal waters of Lądek-Zdrój are recharged from one deep circulation fissure deposit. The total amount of water flowing naturally out of the deposit is almost constant nowadays. This value can be taken as the summative reserve admissible volume of extracted groundwater of from all the intakes. The extracted thermal waters are currently used only for balneological purposes and as much as 43% of the drawn water is not used at all. The heat from post-treatment waters is not reused either. Currently, the deposit is exploited in stabilized conditions. These conditions can be disturbed in the event of the excessive exploitation of borehole L-2 and /or another deep intake such as the planned new thermal water intake.

Słowa kluczowe

PL

wody termalne; wody lecznicze; wydajność ujęć; skład chemiczny wody; Sudety

EN

thermal waters; medicinal waters; discharge of intakes; chemical composition of water; Sudety Mts.

• Wydawca: Instytut Gospodarki Surowcami Mineralnymi i Energią PAN
• Czasopismo: Technika Poszukiwań Geologicznych
• Rocznik: 2017
• Tom: R. 56, nr 2
• Strony: 117--130
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Liber-Makowska E.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Zakład Geologii i Wód Mineralnych, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

autor

Kiełczawa B.

• Politechnika Wrocławska, Wydział Geoinżynierii, Górnictwa i Geologii, Zakład Geologii i Wód Mineralnych, Wybrzeże Wyspiańskiego 27, 50-370 Wrocław

Bibliografia

• 1. Appelo, C.A.J. i Postma, D. 2007. Geochemistry groundwater and pollution. Balcema Publ., Leiden.
• 2. Chae i in. 2007 – Chae, G-T., Yun, S-T., Mayer, B., Kim, K-H., Kim, S-Y., Kwon, J-M., Kim, K. i Koh, Y. 2007. Fluorine geochemistry in bedrock groundwater of South Korea. Science of the Total Environment No. 385, s. 272–283.
• 3. Ciężkowski, W. 1978. Hydrogeologia i hydrochemia wód termalnych Lądka Zdroju. Inst. Geotech. Komunikat nr 284.
• 4. Ciężkowski, W. 1980. Hydrogeologia i hydrochemia wód termalnych Lądka-Zdroju. Problemy Uzdrowiskowe 4(150).
• 5. Ciężkowski, W. 1983. Wody termalne Lądka Zdroju. [W:] II Ogólnopol. Symp. Współczesne Problemy Hydrogeologii Regionalnej, Lądek Zdrój, s. 30–40.
• 6. Ciężkowski, W. 1990. Studium hydrogeochemii wód leczniczych Sudetów polskich. Prace Naukowe Instytutu Geotechniki Politechniki Wrocławskiej 60.
• 7. Ciężkowski i in. 1996 – Ciężkowski, W., Doktór, S., Graniczny, M., Kabat, T., Kozłowski, J., Liber, E., Przylibski, T., Teisseyre, B., Wiśniewska, M. i Zuber, A. 1996. Próba określenia obszarów zasilania wód leczniczych pochodzenia infiltracyjnego w Polsce na podstawie badań izotopowych. Zał. 20. Złoże wód leczniczych Lądka-Zdroju. Zakład Badawczo-Usługowy „Zdroje”, Wrocław.
• 8. Ciężkowski i in. 2011a – Ciężkowski, W., Marszałek, H. i Wąsik, M. 2011a. Metody badawcze w poszukiwaniu i rozpoznawaniu złóż wód termalnych w sudeckim regionie geotermalnym. Technika Poszukiwań Geologicznych. Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 50, z. 1–2, s. 51–59.
• 9. Cieżkowski i in. 2011b – Cieżkowski, W., Liber-Makowska, E., Ciekot, B. i Ogórek, A. 2011b. Charakterystyka warunków występowania i eksploatacji wód termalnych Lądka-Zdroju. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 50, z. 1–2, s. 61–70.
• 10. Dz.U. 2011, nr 163, poz. 981: Ustawa z dnia 9 czerwca 2011 r. Prawo geologiczne i górnicze.
• 11. Edmunds, M. i Smedley, P. 2005. Fluoride in natural waters. [W:] Sellinus O. (red.) – Essentials of medical geology, impacts of the natural environment on public health, Elsevier Academic Press, US, s. 301–329.
• 12. Gierwielaniec, J. 1970. Z geologii Lądka-Zdroju. Pr. Nauk. Inst. Geotech. PWr. nr 5, Studia i Materiały nr 5, s. 1–43.
• 13, Kiełczawa, B. 2013. Charakterystyka hydrochemiczna wód termalnych Lądka-Zdroju. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 52, z. 2, s. 105–116.
• 14. Kiełczawa, B. 2016. Fluor (F–) w wodach termalnych Cieplic Śląskich. Górnictwo Odkrywkowe Vol. LVII, No. 1, s. 16–22.
• 15. Liber, E. 2001. Zmienność wydajności ujęć wód leczniczych eksploatowanych samoczynnie ze złóż sudeckich. Praca doktorska. Raporty Inst. Gór. Ser. PRE nr 3, Politechnika Wrocławska, Wrocław, s. 1–169.
• 16. Liber, E. 2009. Charakterystyka opróżniania zbiornika wód szczelinowych głębokiego krążenia na przykładzie złoża wód termalnych Lądka-Zdroju. Biuletyn PIG, 436, s. 317–322.
• 17. Liber, E. i Liber, A. 2003a. Modelowanie wydajności ujęć termalnych wód leczniczych eksploatowanych samoczynnie w Lądku Zdroju przy zastosowaniu sieci neuronowych. Modelowanie i symulacja komputerowa w technice. II Sympozjum, Łódź, s. 111–114.
• 18. Liber, E. i Liber A. 2003b. Analiza falkowa wydajności ujęć wód leczniczych w Lądku Zdroju. [W:] Współczesne problemy hydrogeologii T. 11., s. 377–380.
• 19. Liber, A. i Liber, E. 2005. Zmiany wydajności ujęć wód leczniczych w Lądku Zdroju i Szczawnie Zdroju w świetle nowych metod badań. [W:] Współczesne problemy hydrogeologii T. 12, s. 453–460.
• 20. Liber-Makowska, E. 2011. Dynamiczne oddziaływanie pomiędzy ujęciami wód termalnych Lądka -Zdroju. Technika Poszukiwań Geologicznych, Geotermia, Zrównoważony Rozwój R. 50, z. 1–2, s. 71–80.
• 21. Mroczkowska, B. 1978. Występowanie fluoru w wodach sudeckich. Wrocław: Arch. PIG Oddz. Dolnośląski.
• 22. Polański, A. i Smulikowski, K. 1969. Geochemia. Warszawa: Wyd. Geol., 662 s.
• 23. Przylibski, T.A. 2005. Radon. Składnik swoisty wód leczniczych Sudetów. Wrocław: Oficyna Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej.
• 24. Zuber i in. 1995 – Zuber, A., Weise, S.M., Osenbrück, K., Grabczak, J. i Ciężkowski, W. 1995. Age and recharge area of thermal waters in Lądek Spa (Sudeten, Poland) deduced from environmental isotope and noble gas data. Journal of Hydrogeology 167.

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018).