Jak osoby z niepełnosprawnością intelektualną postrzegają pracę i swoje szanse na zatrudnienie? Wyniki wywiadów pogłębionych

• Autorzy: Pawłowska-Cyprysiak Karolina , Hildt-Ciupińska Katarzyna

Identyfikatory

DOI

10.54215/BP.2024.4.8.Pawlowska-Cyprysiak

Warianty tytułu

EN

How do persons with intellectual disabilities perceive work and their chances of employment? Results of in-depth interviews

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Osoby z niepełnosprawnością intelektualną mają niewielkie szanse na zatrudnienie, co wynika głównie z ich niewystarczającego wykształcenia. Dodatkowo barierą są takie elementy, jak wciąż bardzo niski poziom wiedzy społeczeństwa o potrzebach i możliwościach tej grupy, brak odpowiednich kwalifikacji osób z niepełnosprawnością intelektualną, mała dostępność odpowiednich stanowisk pracy dla tej grupy czy też ogólne wysokie wymagania wobec produktywności i wydajności pracowników. Autorki artykułu przeprowadziły wywiady pogłębione z respondentami, a zebrane dane dotyczyły 30 osób z niepełnosprawnością intelektualną (21 osób udzielało odpowiedzi samodzielnie, z kolei w imieniu dziewięciu pozostałych - ze względu na ich ograniczone możliwości udziału osobistego w wywiadzie - odpowiedzi udzielali ich opiekunowie). Podstawę badania stanowił opracowany kwestionariusz wywiadu bezpośredniego, który posłużył do zebrania opinii osób z niepełnosprawnością intelektualną na temat pracy oraz szans na jej podjęcie. Wyniki wywiadów pokazują, że te osoby chcą pracować zarobkowo, mają plany i aspiracje zawodowe. Zdają sobie również sprawę, że na możliwości ich zatrudnienia negatywnie wpływają panujące stereotypy.

EN

Persons with intellectual disabilities have little chance of employment, which is mainly due to the fact that they have insufficient education and, moreover, the level of society’s knowledge about the needs and possibilities of this group is still very low. The authors of the article conducted in-depth interviews with the respondents, and the collected data concerned 30 people with intellectual disabilities (21 of whom provided answers unassistedly, while the guardians of the remaining nine, whose ability to participate in person in the interview was limited, provided answers on their behalf). The basis of the study was a direct interview questionnaire, which was used to collect the opinions of persons with intellectual disabilities about work and their chances of taking up work. The interview results show that these persons want to have paid work and have career plans and aspirations. They also realize that their employment opportunities are negatively affected by prevailing stereotypes.

Słowa kluczowe

PL

niepełnosprawność intelektualna; zatrudnienie; pracownicy z niepełnosprawnością intelektualną

EN

intellectual disability; employment; intellectually disabled employees

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Bezpieczeństwo Pracy : nauka i praktyka
• Rocznik: 2024
• Tom: nr 4
• Strony: 12--17
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz.

Twórcy

autor

Pawłowska-Cyprysiak Karolina

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-1349-6709

autor

Hildt-Ciupińska Katarzyna

• Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy ul. Czerniakowska 16, 00-701 Warszawa

• https://orcid.org/0000-0002-1219-1671

Bibliografia

• [1] SHREE A., SHUKLA P.C. Intellectual Disability: definition, classification, causes and characteristics. Learning Community. 2016 7(1): 9-20.
• [2] BUNTINX W.H.E., SCHALOCK R.L. Models of Disability, Quality of Life, and Individualized Supports: Implications for Professional Practice in Intellectual Disability. Journal of Policy and Prac- tice in Intellectual Disabilities. 2010, 7(4): 283-294.
• [3] MARRIOTT C. i in. Experiences of shame and intellectual disabilities: Two case studies. Journal of Intellectual Disabilities. 2020, 24(4): 489-502.
• [4] ODOJ G. Problemy integracji społecznej osób niepełnosprawnych intelektualnie. [W:] E. Górnikowska-Zwolak, W. Walkowska (red.), Dzieło Lucyny Frąckiewicz inspiracją dla współczesnej polityki społecznej. Katowice: Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego, 2015.
• [5] STELTER Ż. Młodzi dorośli z niepełnosprawnością intelektualną: kontekst społeczny. [W:] A.I. Brzezińska, R. Kaczan, K. Smoczyńska (red.), Dia- gnoza potrzeb i modele pomocy dla osób z ograniczeniami sprawności. Warszawa: Wydawnictwo Naukowe Scholar, 2010.
• [6] KORZENIOWSKA R. Inkluzja społeczna do- rosłych osób z niepełnosprawnością intelektualną na przykładzie wsparcia społecznego. Niepełnosprawność - Zagadnienia, Problemy, Rozwiązania. 2018, III(28): 97-118.
• [7] TREMBATH D. i in. Employment and Volunteering for Adults With Intellectual Disability. Journal of Policy and Practice in Intellectual Disabilities. 2010, 7(4): 235-238.
• [8] MELTZER A., ROBINSON S., FISHER K.R. Barriers to finding and maintaining open employment for people with intellectual disability in Australia. Social Policy & Administration. 2020, 54(1): 88-101.
• [9] MOORE K., MCDONALD P., BARTLETT J. Emerging trends affecting future employment opportunities for people with intellectual disability: The case of a large retail organisation. Journal of Intellectual & Developmental Disability. 2018, 43(3): 328-338.
• [10] ZAPPELLA E. Employers’ attitudes on hiring workers with intellectual disabilities in small and medium enterprises: an Italian research. Journal of Intellectual Disabilities. 2015, 19(4): 381-392.
• [11] SIPERSTEIN G.N., HEYMAN M., STOKES J.E. Pathways to employment: A national survey of adults with intellectual disabilities. Journal of Vocational Rehabilitation. 2014, 41(3): 165-178.
• [12] SKURA M. Znaczenie wsparcia grupy w życiu osób z niepełnosprawnością intelektualną pracujących i gotowych do pracy. Człowiek - Niepełnosprawność - Społeczeństwo. 2019, 1(43): 41-57.
• [13] WOLSKA D. Poziom umiejętności życiowych osób z głębszą niepełnosprawnością intelektualną - beneficjentów zatrudnienia wspomaganego. Niepełnosprawność. Dyskursy Pedagogiki Specjalnej. 2016, 24: 20-34.
• [14] PETROVSKI P., GLEESON G. The relationship between job satisfaction and psychological health in people with an intellectual disability in competitive employment. Journal of Intellectual & Developmental Disability. 1997, 22(3): 199-211.
• [15] GARRELS V., HØYBRÅTEN SIGSTAD H.M. Motivation for Employment in Norwegian Adults with Mild Intellectual Disability: The Role of Competence, Autonomy, and Relatedness. Scandinavian Journal of Disability Research. 2019, 21(1): 250-261.
• [16] VOERMANS M.A. i in. The value of competitive employment: In-depth accounts of people with intellectual disabilities. International Journal of Developmental Disabilities. 2021, 34(1): 239-249.
• [17] AKKERMAN A. i in. Perspectives of Employees with Intellectual Disabilities on Themes Relevant to Their Job Satisfaction. An Explorative Study using Photovoice. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities. 2014, 27(6): 542-554.
• [18] PING YING LI E. Self-perceived equal op- portunities for people with intellectual disability. International Journal of Rehabilitation Research. 2004, 27(3): 241-245.
• [19] CAVANAGH J. i in. Supporting workers with disabilities: a scoping review of the role of human resource management in contemporary organisations. Asia Pacific Journal of Human Resources. 2017, 55(1): 6-43.
• [20] KOCMAN A., FISCHER L., WEBER G. The Employers’ perspective on barriers and facilitators to employment of people with intellectual disability: A differential mixed-method approach. Journal of Applied Research in Intellectual Disabilities. 2018, 31(1): 120-131.
• [21] PETNER-ARREY J., HOWELL-MONETA A., LYSAGHT R. Facilitating employment opportunities for adults with intellectual and developmental disability through parents and social network. Disability and Rehabilitation. 2016, 38(8): 789-795.
• [22] ELLENKAMP J.J.H. i in. Work Environment-Related Factors in Obtaining and Maintaining Work in a Competitive Employment Setting for Employees with Intellectual Disabilities: A System- atic Review. Journal of Occupational Rehabilitation. 2016, 26(1): 56-69.
• [23] BĄBKA J. Wspieranie społecznej inkluzji osób z niepełnosprawnością intelektualną - na przykładzie zakładu aktywności zawodowej. Dyskursy Młodych Andragogów. 2019, 20: 105-120.
• [24] SOUTHWARD J.D., KYZAR K. Predictors of Competitive Employment for Students with Intellectual and/or Developmental Disabilities. Education and Training in Autism and Developmental Disabilities. 2017, 52(1): 26-37.

Uwagi

Opracowanie rekordu ze środków MNiSW, umowa nr SONP/SP/546092/2022 w ramach programu "Społeczna odpowiedzialność nauki" - moduł: Popularyzacja nauki i promocja sportu (2024).