Badania mobilności metali w zanieczyszczonych glebach

• Autorzy: Pusz Agnieszka , Wiśniewska Magdalena , Kamiński Arkadiusz

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2019.4.28

Warianty tytułu

EN

Study on mobility of metals in polluted soils from industrial landfill

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Badano mobilność metali w glebach w różnym stopniu zanieczyszczonych metalami. Gleby pochodziły z terenu przemysłowego i charakteryzowały się odczynem zasadowym oraz wysokim stopniem wysycenia kompleksu sorpcyjnego wymiennymi kationami zasadowymi. Metodą ekstrakcji (z dodatkiem roztworu HCl) potwierdzono zależność uwalniania metali z gleb do roztworu glebowego od odczynu gleby. Na glebach o silnym i zróżnicowanym zanieczyszczeniu antropogenicznym rozpuszczalność metali istotnie rośnie już po niewielkim obniżeniu granicznych wartości w szeregu pH 8,5 (Cd) > 8,2 (Zn, Ni, Pb) > 7,0 (Cr, Cu), stanowiąc zagrożenie wymywania metali do wód podziemnych.

EN

Five soil samples from industrial regions were studied for mobility of heavy metal ions by extn. with aq. HCl solns. (concn. 0.01-1 M). The solubility decreased in series: Zn > Pb > Cu > Cr > Ni > Cd. The Pb concn. was higher than allowable in all studied soil samples, the Zn, Cu and Cd concs. were crit. only in few of them, and Cr and Ni concns. were allowable in all soil samples studied.

Słowa kluczowe

PL

gleby zanieczyszczone; mobilność metali; ekstracja; badania

EN

contaminated soil; metals mobility; extraction; survey

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2019
• Tom: T. 98, nr 4
• Strony: 652--656
• Opis fizyczny: Bibliogr. 39 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Pusz Agnieszka

• Wydział Instalacji Budowlanych, Hydrotechniki i Inżynierii Środowiska, Politechnika Warszawska, ul. Nowowiejska 20, 00-653 Warszawa

autor

Wiśniewska Magdalena

• Politechnika Warszawska

autor

Kamiński Arkadiusz

• Polski Koncern Naftowy Orlen SA, Płock

Bibliografia

• [1] L. Pauling, P. Pauling, Chemia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1998.
• [2] Dynamiczny Układ Okresowy, 2013 r., www.ptable.com, dostęp 27 września 2017 r.
• [3] Praca zbiorowa, Heavy metals in soils (red. B.J. Alloway), Blackie Academic and Professional, 1995.
• [4] B.J. Alloway, D.C. Ayres, Chemiczne podstawy zanieczyszczenia środowiska, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• [5] J.H. Duffus, Pure Appl. Chem. 2002, 74, nr 5, 793.
• [6] Roempp Chemie Lexikon (red. J. Falbe, M. Regitz), Georg Thieme, Weinheim 1996.
• [7] D. Van Nostrand, International encyclopedia of chemical science, New Jersey 1964.
• [8] Grant and Hackh’s chemical dictionary (red. R. Grant, C. Grant), McGraw-Hill, New York 1987.
• [9] B. Streit, Lexikon der Okotoxikologie, VCH, Weinheim 1994.
• [10] G. Żurek, Probl. Inż. Roln. 2009, 3, 83.
• [11] McGraw-Hill dictionary of scientific and technical terms (red. S.P. Parker), McGraw-Hill, New York 1989.
• [12] J. Lozet, C. Mathieu, Dictionary of soil science, A.A. Balkema, Rotterdam 1991.
• [13] Academic Press dictionary of science and technology (red. C. Morris), Academic Press, San Diego 1992.
• [14] I. Thornton, Metals in the global environment. Facts and misconceptions, ICME, Ottawa 1995.
• [15] N. Bjerrum, Bjerrum’s inorganic chemistry (Danish ed.), Heinemann, London 1936.
• [16] A. Karczewska, Metale ciężkie w glebach zanieczyszczonych emisjami hut miedzi - formy i rozpuszczalność, rozprawa habilitacyjna, Zesz. Nauk. AR Wrocław 2002, Rozprawy 184, nr 432, 159.
• [17] U. Krämer, I.N. Talke, M. Hanikenne, Fed. Eur. Biochem. Soc. Lett. 2007, 581, 2263.
• [18] C.D. Jadia, M.H. Fulekar, African J. Biotechnol. 2009, 8, 921.
• [19] A. Kutrowska, Kosmos 2013, 62, nr 1, 105.
• [20] J.R. Peralta-Videa, M.L. Lopez, M. Narayan, G. Saupe, J. Gardea- -Torresdey, Intern. J. Biochem Cell Biol. 2009, 41, 1665.
• [21] M. Krzesłowska, S. Samardakiewicz, A. Woźny, [w:] Reakcje komórek roślin na czynniki stresowe, t. 2, (red. A. Woźny, A. Goździcka- -Józefiak), Wyd. Nauk. Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Poznań 2010.
• [22] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• [23] P.C. Nagajyoti, K.D. Lee, T.V.M. Sreekanth, Environ. Chem. Lett. 2010, 8, 199.
• [24] B. Gworek, A. Barański, K. Czarnomski, J. Sienkiewicz, G. Porębska, Procedura oceny ryzyka w zarządzaniu gruntami zanieczyszczonymi metalami ciężkimi, Instytut Ochrony Środowiska, Warszawa 2000.
• [25] S. Dudka, Ocena całkowitych zawartości pierwiastków głównych i śladowych w powierzchniowej warstwie gleb Polski, IUNG, Puławy 1992.
• [26] J. Lis, A. Pasieczna, Atlas geochemiczny Polski 1:2500000, Państwowy Instytut Geologiczny, Warszawa 1995.
• [27] Główny Urząd Statystyczny, Ochrona środowiska. Environment, Warszawa 2017.
• [28] C. Kabała, B.R. Singh, J. Environ. Qual. 2001, 30, 485.
• [29] A. Maciejewska, P. Skłodowski, Zesz. Prob. Post. Nauk Roln. 1992, 418, 271.
• [30] U. Krämer, I.N. Talke, M. Hanikenne, Fed. Eur. Biochem. Soc. Lett. 2007, 581, 2263.
• [31] G. Sposito, A.L. Page, [w:] Metal ions in biological systems (red. H. Sigel), Marcel Dekker, New York 1985, t. 18.
• [32] M.B. McBride, Clays Clay Miner. 1988, 36, 12.
• [33] M.B. McBride, Adv. Soil Sci. 1989, 10, 1.
• [34] M.B. McBride, Environmental chemistry of soils, Oxford University Press, New York 1994.
• [35] A. Schwarz, W. Wilcke, J. Styk, W. Zech, Soil Sci. Soc. Am. J. 1999, 63, 290.
• [36] H. Zeien, G.W. Brümmer, Mit. Detsch. Bodenk. Gesellsch 1989, 19, nr 1, 505.
• [37] Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 1 września 2016 r. w sprawie sposobu prowadzenia oceny zanieczyszczenia powierzchni ziemi, Dz. U. 2016, poz. 1395.
• [38] U. Herms, G. Brümmer, Z. Pflanzenernahr. Bodenk. 1984, 147, 400.
• [39] G.W. Brümmer, The importance of chemical speciation in environmental processes, Berlin 1986.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).