Identifying beech round wood quality - distribution of beech timber qualities and influencing defects

• Autorzy: Karaszewski Z. , Bembenek M. , Mederski P. S. , Szczepańska-Alvarez A. , Byczkowski R. , Kozłowska A. , Michnowicz K. , Przytuła W. , Giefing D. F.

Warianty tytułu

PL

Udział klas jakości drewna bukowego oraz wad wpływających na klasyfikację surowca okrągłego

• Języki publikacji: EN

Abstrakty

EN

The classification of round wood depends on the defects and other morphological features of a tree trunk. Various tree species growing on different forest sites and in different conditions eventually present a wood quality influenced by said factors. The objective of this paper was to find out: 1) the distribution of round wood quality classes of beech in three different site conditions and 2) the frequency of the defects influencing timber grading. The research was carried out on 15 different sample plots of three site quality classes, on which 1389 beech logs were classified according to the existing grading scheme. The most common timber quality (by volume) was WC0 and then in decreasing order: WD, WB0 and WA0, in proportions of: 15:10:4:1. This order was the same for the assortments obtained from the trees in all the analysed site quality classes. The most frequent defects influencing wood quality were knots, among which sound knots were in the majority. The proportion of the appearance of knots was 7:3:2 for sound knots, unsound and dead knots, as well as covered knots, respectively. Sweep, red heart and scars were of a similar frequency to sound knots, approx. 20%. Double pith, shakes, rot, top diameter and spiral grain were of a minor influence on WQCs and together amounted to approx. 10% of the frequency among other defects.

PL

Występowanie wad o zróżnicowanym podłożu szczególnie zależy od warunków wzrostu i rozwoju drzewa. Celem pracy było rozpoznanie udziału klas jakości tartacznego drewna bukowego z trzech klas bonitacji oraz częstotliwości występowania wad. Sklasyfikowano 1389 kłód bukowych (1029,32 m3) na 15 powierzchniach badawczych bazując na obowiązujących regulacjach w Lasach Państwowych. Najczęściej występującą klasą jakości drewna jest WC0, a następnie WD, WB0 i WA0 w proporcjach 15:10:4:1. Bardzo podobny rozkład klas miał miejsce we wszystkich analizowanych klasach bonitacji Sęki, a wśród nich sęki zdrowe były najczęściej występującą wadą drewna powodującą obniżenie klasy jakości. Udział sęków zdrowych do nadpsutych i zepsutych oraz guzów wyniósł 7:3:2. Krzywizna, fałszywa twardziel oraz zabitki wystąpiły na podobnym poziomie częstości, ok. 20%. Wielordzenność, pęknięcia, zgnilizna, zbyt mała średnica w cieńszym końcu oraz skręt włókien mają mniejszy wpływ na klasyfikację tartacznego drewna bukowego stanowiąc razem ok. 10% wszystkich stwierdzonych wad obniżających klasę jakości drewna. Stwierdzono zróżnicowany wpływ klas bonitacji na występowanie krzywizn oraz zabitek. Rozmiar krzywizn w I klasie bonitacji był statystycznie większy, niż w pozostałych klasach. W przypadku zabitek stwierdzono istotnie częstsze występowanie tej wady w III klasie bonitacji.

Słowa kluczowe

EN

wood defects; beech timber quality classes; wood grading; Fagus sylvatica

PL

wady drewna; klasy jakości drewna bukowego; klasyfikacja drewna; Fagus sylvatica L.

• Wydawca: Sieć Badawcza Łukasiewicz - Poznański Instytut Technologiczny
• Czasopismo: Drewno : prace naukowe, doniesienia, komunikaty
• Rocznik: 2013
• Tom: vol. 56, nr 189
• Strony: 39--54
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Karaszewski Z.

• Wood Technology Institute, Poznan, Poland

autor

Bembenek M.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Mederski P. S.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Szczepańska-Alvarez A.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Byczkowski R.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Kozłowska A.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Michnowicz K.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Przytuła W.

• Poznan University of Life Science, Poland

autor

Giefing D. F.

• Wood Technology Institute, Poznan, Poland

Bibliografia

• 1. Asikainen K., Panhelainen A. [1970]: Tukin lenkouden vaikutus sahaustulokseen. Summary: The effect of the sweep of the log on the sawing yield. Paperi ja Puu 52 [4a]: 219–230
• 2. Barszcz A. [2011]: Częstotliwość występowania i struktura rodzajowa wad drewna u głównych gatunków lasotwórczych Beskidu Żywieckiego i Śląskiego w zależności od wysokości nad poziomem morza. Sylwan 155 [3]: 171–178
• 3. Barszcz A., Rutkowska L. [1999]: Znaczenie współczynnika zmienności w określaniu jakości surowca drzewnego. Sylwan 143 [7]: 45–55
• 4. Bembenek M., Mederski P.S., Erler J., Giefing D.F. [2011]: Results of large-size timber extracting with a grapple skidder. Acta Sci. Pol., Silv. Colendar. Rat. Ind. Lignar. 10 [4]: 5–14
• 5. Byczkowski R. [2011]: Wpływ poszczególnych wad drewna na możliwość zakwalifikowania surowca drzewnego u buka. Katedra Użytkowania Lasu UP, Poznań [Maszynopis]
• 6. Dardziński A., Giefing D. F. [2010]: Wpływ zgnilizny na jakość drewna w zróżnicowanych wiekowo drzewostanach świerkowych. Sylwan 154 [8]: 569−576
• 7. Dziewanowski R., Jorasz A. [1972]: Ustalenie zależności między strukturą jakościowo-wymiarową bukowego drewna tartacznego ustaloną na podstawie szacunków brakarskich a jakością pozyskanej z niego tarcicy. Dokumentacja badawczo-techniczna. Instytut Technologii Drewna, Poznań
• 8. Giefing D.F. [1999]: Podkrzesywanie drzew w lesie. Wydawnictwo Akademii Rolniczej im. Augusta Cieszkowskiego w Poznaniu. Poznań
• 9. Giefing D.F., Pazdrowski W. [2012]: Szacunek brakarski i klasyfikacja drewna okrągłego. Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego. Poznań, ss.130
• 10. Giefing D.F., Sawicka K., Bembenek M., Karaszewski Z., Mederski P.S. [2013]: Występowanie wad olszy czarnej (Alrus glutinosa (L.) Gaertn.) i ich wpływ na klasyfikację drewna okrągłego. NTP [W druku]
• 11. Hein S. [2008]: Knot attributes and occlusion of naturally pruned branches of Fagus sylvatica. Forest Ecology and Management 256 [12]: 2046–2057
• 12. Hein S., Lenk E., Klädtke J., Kohnle U. [2007]: Z-Baum-orientierte Auslesedurchforstung in Buche (Fagus sylvatica L.), Auswirkungen auf Qualität, Sortenstruktur und Wertleistung. AFJZ 178 [11]: 8–20
• 13. Ikonen V.P., Kellomäki S., Peltola H. [2003]: Linking tree stem properties of Scots pine (Pinus sylvestris L.) to sawn timber properties through simulated sawing. Forest Ecology and Management [174]: 152–263
• 14. Jackowski J. [1972]: Badanie zależności pomiędzy szerokością słoi rocznych a jakością drewna w drzewostanach sosnowych Niziny Szczecińskiej. Folia Forestalia Polonica, Seria B [11]: 5–26
• 15. Jednoralski G. [1993]: Przegląd ważniejszych badań nad jakością techniczną drewna bukowego w Polsce. Przemysł drzewny [6]: 18–19
• 16. Jozsa L.A., Middleton G.R. [1994]: A discussion of wood quality attributes and their practical implications. Forintek Canada Crop., Special Publication No. SP-34. ISSN No. 0824–2119. Pobrane z http://www.laszlojozsa.com/documents/SP–34.pdf
• 17. Karaszewski Z., Giefing D.F., Mederski P.S., Bembenek M., Dobek A., Stergiadou A. [2013]: Charakterystyka uszkodzeń drzewostanu w zależności od metody pozyskiwania drewna ze zrywką ciągnikiem. Leśne Prace Badawcze (Forest Research Papers) 74 [1]: 27–34
• 18. Knoke T. [2002]: Value of complete information on red heartwood formation in beech (Fagus sylvatica L.). Silva Fennica 36 [4]: 841–851
• 19. Knoke T. [2003]: Predicting red heartwood formation in beech trees (Fagus sylvatica L.). Ecological Modelling 169 [2]: 295–312
• 20. Knorr G., Prien S. [1988]: Fäll- und Rückeschäden bei der Buchenvornutzung und Möglichkeiten ihrer Reduzierung. Sozialistische Forstwirtschaft [38]: 74–76
• 21. Kozłowska A. [2010]: Wpływ wad u buka na jakość surowca drzewnego w Nadleśnictwie Karwin. Katedra Użytkowania Lasu UP. Poznań
• 22. Križaj B. [1995]: Nekatere spremembe v lesu zaradi mehanskih poskodb bukve (Fagus sylvatica L.). Wpływ mechanicznych uszkodzeń na drewno buka. Zbornik gozdarstva in lesarstva [46]: 145–162
• 23. Krotkievič P.G. [1955]: Vyraščivanie vysokokačestvennoj drevesiny. Goslesbumizdat, Moskva
• 24. Michalec K. [2007]: Jakość surowca świerkowego (Picea abies [L.] Karst) pochodzącego z głównych ośrodków i zasięgów jego występowania w Polsce. Drewno-Wood 50 [177]: 57–78
• 25. Michnowicz K. [2011]: Wpływ poszczególnych wad drewna na możliwość i klasyfikację surowca wielkowymiarowego buk. Katedra Użytkowania Lasu UP. Poznań [Maszynopis]
• 26. Nill M., Kohnle U., Sauter U. [2011]: Rindenschäden mit mutmaßlichem Bezug zur Holzernte im Spiegel der Betriebsinventuren in Baden-Württemberg. Forstarchiv [82]: 216–224
• 27. Pazdrowski W., Małecki S., Spława-Neyman S. [1995]: Wytrzymałość drewna sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.) w zależności od początkowej więźby zakładanych upraw. Folia Forestalia Polonica, Seria B [26]: 55–61
• 28. Pazdrowski W., Spława-Neyman S. [1993]: Badania wybranych właściwości drewna sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.) na tle klas biologicznych w drzewostanie. Folia Forestalia Polonica, Seria B [24]: 133–145
• 29. PN-92/D-95008. Surowiec drzewny. Drewno wielkowymiarowe liściaste. Wspólne wymagania i badania
• 30. Przytuła W. [2012]: Wpływ poszczególnych wad drewna na możliwość zakwalifikowania surowca drzewnego u buka zwyczajnego. Maszynopis. Katedra Użytkowania Lasu UP., Poznań
• 31. Rikala J. [2003]: Spruce and pine on drained peatlands – wood quality and suitability for the sawmill industry. University of Helsinki, Department of Forest Resource Management, Publications 35
• 32. Schulz H. [1973]: Auswirkungen von Rückeschäden an jungen Buchen und Edellaubhölzern. Holzforschung 27 [2]: 42–47
• 33. Spława-Neyman S., Pazdrowski W., Owczarzak Z. [1995]: Biometryczne parametry budowy drewna sosny zwyczajnej (Pinus silvestris L.) w aspekcie więźby sadzenia upraw. Folia Forestalia Polonica, Seria B [26]: 85–92
• 34. Szakiel M. [2009]: Wpływ poszczególnych wad drewna na możliwość zakwalifikowania surowca drzewnego u dębu. Maszynopis. Katedra Użytkowania Lasu UP. Poznań
• 35. Taffe W. [1955]: Gütebewertung des Fichtenholzes verschiedener Standorte und Ertagsklassen in Rheinland-Pfalz. Hann. Münden
• 36. Tomczak A., Jelonek T. [2012]: Parametry techniczne młodocianego i dojrzałego drewna sosny zwyczajnej (Pinus sylvestris L.). Sylwan 156 [9]: 695–702
• 37. Tong Q.J., Zhang S.Y. [2008]: Stem form variations in the natural stands of major commercial softwoods in eastern Canada. Forest Ecology and Management [256]: 1303–1310
• 38. Trenčiansky M., Kolenka I. [2006]: Analýza upyvu rubného veku na vznik a vývoj nepravého jadra bukového dreva. Acta Facultatis Forestalis Zvolen [XLVIII]: 453–466
• 39. Wernsdörfer H., Constant T., Le Moguédec G., Mothe F., Nepveu G., Seeling U. [2006]: Das Auftreten und die Form des Rotkerns in Buche (Fagus sylvatica L.) – Modellansätze auf der Ebene des Einzelbaums Forst und Holz [61]: 458–463
• 40. Wernsdörfer H., Le Moguédec G., Constant T., Mothe F., Seeling U., Nepveu G. [2005]: Approach to the estimation of red heart occurrence in Fagus sylvatica based on geometric relationships between branch scar development and knot dimensions. Scandinavian Journal of Forest Research [20]: 448–455