Glin w otoczeniu i jego wpływ na organizmy żywe

• Autorzy: Zuziak J. , Jakubowska M.

Warianty tytułu

EN

Aluminum in the environment and its influence on living organisms

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Do niedawna glin nie budził większego zainteresowania toksykologii środowiskowej, choć należy do głównych składników skorupy ziemskiej. Wzrost stopnia zakwaszenia gleb spowodowany kwaśnymi deszczami, rozkładem materii organicznej prowadzi do stopniowego wymywania glinu z gleb o niskiej pojemności buforowej. Im niższe pH, tym wyższe stężenie glinu. Rozpuszczalne związki glinu mogą być akumulowane przez niektóre rośliny uprawiane na glebach kwaśnych, np. przez krzewy herbaty. Źródłem glinu w diecie człowieka są też inne produkty, tj. przyprawy (np. majeranek, kminek), rośliny motylkowe, amerykańskie przetworzone produkty spożywcze (np. pancake) oraz przygotowywanie posiłków w naczyniach aluminiowych. Glin jest niekorzystny dla zdrowia człowieka, może przyczyniać się do wielu różnych zaburzeń neurologicznych, demencji, a także stymulować rozwój choroby Alzheimera.

Słowa kluczowe

PL

glin; glin w przyrodzie; metabolizm glinu; choroba Alzheimera

EN

aluminum; aluminum in nature; aluminum metabolism; Alzheimer's disease

• Wydawca: Katedra Chemii Analitycznej, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie
• Czasopismo: Analit
• Rocznik: 2016
• Tom: Nr 2
• Strony: 110--120
• Opis fizyczny: Bibliogr. 26 poz., rys., tab., wzory

Twórcy

autor

Zuziak J.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Jakubowska M.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza, Wydział Inżynierii Materiałowej i Ceramiki, al. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

Bibliografia

• [1] A. Trzeciak, Wstęp do chemii nieorganicznej środowiska, Wydawnictwo Uniwersytetu Wrocławskiego, Wrocław, 1995
• [2] K. Gromysz-Kałkowska, E. Szubartowska, Glin - występowanie w przyrodzie oraz wpływ na organizmy roślin, zwierząt i człowieka, UMCS, Lublin 1999
• [3] M. Kotowski, L. Pawłowski, Z. Xiaoping, Glin w środowisku, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Lubelskiej, Lublin 1995
• [4] P. Neill, Chemia środowiska, PWN, Warszawa 1997
• [5] P. Tan, S. Reid, J. Harrigan, Z. Zou, S. Li, Dynamic compressive strength properties of aluminium foams. Journal of the Mechanics and Physics od Solids 53 (2005) 2174-2205
• [6] P. Mastalerz, Elementarna chemia nieorganiczna, Wydawnictwo Chemiczne, Wrocław 1997
• [7] M. Widłak, A. Widłak, Environmental determination of aluminium soils, Archives of Waste Management and Environmental Protection 15 (2013) 81-88
• [8] M. Migaszewski, A. Gałuszka, Podstawy Geochemii Środowiska, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa 2007
• [9] M. Kotowski, E. Wieteska, L. Pawłowski, Z. Kozak, Charakterystyka występowania różnych form glinu w wybranych elementach środowiska w Polsce, Państwowa Inspekcja Ochrony Środowiska, Warszawa 1994
• [10] T. Filipek, M. Fotyma, W. Lipiński, Stan, przyczyny i skutki zakwaszenia ziem ornych w Polsce. Nawozy, Nawożenie 2 (2006) 7-38
• [11] E. Stryjewska, S. Rubel, J. Sadowska, J. Karpiuk, Chem. Anal. 38 (1993)
• [12] M. Widłak,Toksyczność glinu wyzwaniem środowiskowym, Rocznik Świętokrzyski 32 (2011) 131-140
• [13] L. Santos, M. Souza, A. Paulino, E. Garcia, Microchem. J. 112 (2014) 50-55
• [14] K. Skibiniewska, S. Smoczyński, Określenie stopnia migracji glinu z naczyń do mleka. Rocz. PZH. 47 (1996) 239
• [15] E. Kucharczyk, A. Moryl, Zawartość metali w roślinach uprawnych pochodzących z rejonu zgorzelecko-bogatyńskiego, Ochrona Środowiska i Zasobów Naturalnych 42 (2010)
• [16] A. Szteke, Glin w żywności. Chrom, nikiel i glin wśrodowisku, Ossolineum. (1993) 197-203
• [17] S. Saied, R. Yokel, Food Additives and Contaminants 22 (2005) 234-244
• [18] R. K. Murray, D. K. Granner, V. W. Rodwell, Biochemia Harpera ilustrowana, Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2010, 711-715
• [19] M. Fiejka, M. Długaszek, G. Alfreda, M. Sławikowska, P. Górska, Med. Dośw. Mikrobiol. 53 (2001) 102-106
• [20] M. Kwasek, Jakość i bezpieczeństwo żywności a zdrowie konsumenta, Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy, Warszawa 2011
• [21] A. Zabłocka, Postępy Hig. Med. Dośw. 60 (2006) 209-216.
• [22] M. Gaweł, A. Potulska-Chromik, Postępy Nauk Medycznych 7 (2015)
• [23] G. Berthon, Coordination Chemistry Reviews 228 (2002) 319-341.
• [24] R. J. Clifford, http://www.mayo.edu/research/labs/aging-dementia-imaging/overviewMayo Clinic (dostęp 15.05.2016)
• [25] J. Matczak, Rola glinu w środowisku. Wiad. Chem. 49(1995) 483
• [26] H. Langauer-Lewiocka, Glin - zagrożenia środowiskowe, Medycyna Środowiskowa 8 (2005)

Uwagi

PL

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2019).