Wielkość szkód wyrządzanych przez bobry na Podkarpaciu w pierwszym dziesięcioleciu XXI wieku

• Autorzy: Flis M. , Łaskawski S.

Warianty tytułu

EN

Amount of damages made by beavers in podkarpacie province in first decade of XXI century

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Celem pracy była analiza wielkości szkód wyrządzanych przez bobry w ujęciu strat materialnych oraz ujęciu ekonomicznym znajdującym odzwierciedlenie w kwotach wypłacanych odszkodowań z tytułu szkód. Badania prowadzono od 2003 do 2012 roku na Podkarpaciu. W podsumowaniu stwierdzono, że w obecnych uwarunkowaniach ekonomiczno-prawnych, najbardziej skutecznym rozwiązaniem wzrastającej problematyki szkód wyrządzanych przez bobry, a tym samym i potencjalnie rodzących się konfliktów społecznych na tym tle, wydaje się być zrównoważony poziom redukcji liczebności populacji w miejscach o wysokich wskaźnikach zagęszczeń poprzez odłów lub ewentualnie w drodze odstrzału.

EN

The aim of the study was to assess the diversity of the damages caused by beavers in various structures of ecosystems in terms of property damage and economic terms reflected in the amounts of compensation paid for damages. The study area included the Podkarpacie Province in 2003-2012. During the study period, there was an increase of damages in terms of the quantity and the amount of compensations paid, both in forest environments, agricultural lands, agricultural crops, as well as technical infrastructure facilities of hydraulic objects. The calculated structure of the damage severity in terms of the amount of compensation paid indicates that beavers made the most serious damages in the fish farms to the technical infrastructure facilities of hydraulic objects during the evaluation. The claims amounted to 34.7% of the total pool paid for such damages. The second largest beaver interactions in habitats were tree stands of younger age classes that have not yet developed the felling assortments, where the pool of compensation for damages was 27.5% of the total sum of claims paid. Damage to agricultural land in terms of both surface and amounts should be assessed as low, which also does not mean that they are insignificant for rural economy. The increase in damage caused by beavers in various structures of ecosystems should be directly linked with a rapidly growing population of this species, the increase of which during the study period in the country reached about 251%, and according to the inventory data from 2011, the population in the whole country was estimated for 78.1 thousand of individuals. The structure of the damage size in various sectors of the economy is directly associated with the beaver’s behavior and the range of prey.

Słowa kluczowe

PL

szkody; gospodarstwo rolne; gospodarstwo; Podkarpacie; bobry

EN

damages; agricultural farms; forest farms; fish farms; beavers

• Wydawca: Polskie Stowarzyszenie Ekonomistów Środowiska i Zasobów Naturalnych
• Czasopismo: Ekonomia i Środowisko
• Rocznik: 2014
• Tom: nr 3
• Strony: 232--242
• Opis fizyczny: Bibliogr. 28 poz., wykr.

Twórcy

autor

Flis M.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

autor

Łaskawski S.

• Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie, Wydział Biologii i Hodowli Zwierząt ul. Akademicka 13, 20-950 Lublin

Bibliografia

• R. Kamieniarz, M. Panek, Zwierzęta łowne w Polsce na przełomie XX i XXI wieku, Czempiń 2008, s. 46-49.
• M. Budny, R. Kamieniarz, B. Kolanoś, H. Mąka, M. Panek, Sytuacja zwierząt łownych w Polsce w latach 2008-2009, „Biuletyn Stacji Badawczej w Czempiniu” 2010 nr 6, ss. 23-25.
• M. Flis, Wild boar population management vs. damage conditions in economical and social grasps, “Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW” 2011 nr 50, s. 43-50.
• Informacje i opracowania statystyczne, Ochrona Środowiska, Warszawa 2011.
• M. Flis, Procedura szacowania szkód wyrządzonych przez zwierzęta w uprawach rolniczych, „Biuletyn Instytutu Hodowli i Aklimatyzacji Roślin” 2008 nr 248, s. 117-123.
• J. Klosowski, Human–wildlife conflicts at pond fisheries in eastern Poland: perceptions and management of wildlife damage, „European Journal of Wildlife Research” 2011 t. 57(2), s. 295-304.
• Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny, (Dz. U. 2007 nr 82 poz. 557).
• Ustawa o ochronie przyrody. Komentarz, Warszawa 2006.
• M. Flis, Szkody łowieckie w świetle uwarunkowań ekonomicznych i prawnych, „Wieś i Rolnictwo” 2010 nr 4(149), s. 95-103.
• G. Hartman, Long-Term population development of a reintroduced beaver (Castor fiber) population in Sweden, “Conservation Biology” 1994 t. 8(3), s. 713-717.
• B.A. Nolet, F. Rosell, Come back of the beaver Castor fiber: an overview of old and new conservation problems, “Biological Conservation” 1998 t. 83, s. 165-173.
• A. Czech, S. Lisle, Understanding and solving the beaver (Castor fiber L)-Human-Conflict: An opportunity to improve the environment and economy of Poland, “Neue Serie” 2003 t. 2, s. 91-98.
• J. Margaletić, M. Grubešić, V. Dušak, D. Konjević, Activity of European beavers (Castor fiber L.) in young pedunculate oak (Quercus robur L.) forests, “Veterinarski Arhiv” 2006 t. 76, s. 167-175.
• A. Czech, Krajowy plan ochrony gatunku – bóbr europejski (Castor fiber), 2007, www.bobry.pl [30-05-2014].
• M. Flis, Skutki prawne objęcia ochroną gatunkową zwierząt dzikich a odpowiedzialność za szkody wyrządzane przez te gatunki, „Ekonomia i Środowisko” 2012 nr 1(41), s. 86-94.
• Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 12 października 2011 roku, w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. 2011 nr 237, poz. 1419).
• M. Goetel, Zasady wynagradzania szkód wyrządzonych przez zwierzęta wolno żyjące, „Cz. I OŚPiP” 2002 nr 4, s. 33-34.
• M. Flis, Szkody łowieckie w świetle uwarunkowań ekonomicznych i prawnych, „Wieś i Rolnictwo” 2010 nr 4(149), s. 95-103.
• R. Dzięciołowski, Bóbr, Warszawa 1996; A. Czech, Bóbr. Monografie przyrodnicze, Świebodzin 2001.
• M. Flis, Skutki prawne objęcia ochroną gatunkową zwierząt dzikich a odpowiedzialność za szkody wyrządzane przez te gatunki, „Ekonomia i Środowisko” 2012 nr 1(41), s. 86-94.
• B.A. Nolet, F. Rosell, Come back of the beaver Castor fiber: an overview of old and new conservation problems, „Biological Conservation” 1998 t. 83, s. 165-173.
• R. Dzięciołowski, W. Misiukiewicz, Winter food caches of beavers Castor fiber in NE Poland, „Acta Theriologica” 2002 t. 47, s. 471-478.
• P. Janiszewski, A. Gugołek, A. Łobanowska, Use of shoreline vegetation by the European beaver (Castor fiber L.), „Acta Scientiarum Polonorum” 2006 t. 5(2), s. 63-70.
• Z. Borowski, J. Borkowski, Distribution, abundance and damages caused by European beavers (Castor fiber) in Polish Forests, Material 8th European Vertebrate Pest Management Conference, 2011.
• Z. Borowski, J. Borkowski, H. Niewęgłowski, Przydatność repelentów w ochronie drzew przed zgryzaniem ich przez bobry, „Sylwan” 2005 t. 11, s. 13−17.
• M. Flis, Wild boar population management vs. damage conditions in economical and social grasps, “Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW” 2011 nr 50, s. 43-50.
• M. Flis, Wild boar population management vs. damage conditions in economical and social grasps, “Annals of Warsaw University of Life Sciences – SGGW” 2011 nr 50, ss. 43-50.
• Ustawa z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, (Dz. U. 2009 nr 92, poz. 753).