1,2-Epoksypropan

• Autorzy: Sapota A. , Bruchajzer E.

Warianty tytułu

EN

1,2-Epoxypropane

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

1,2-Epoksypropan (EP; tlenek propylenu) jest bezbarwną cieczą otrzymywaną najczęściej metodą chlorohydrynową z propylenu i chloru, stosowaną jako produkt pośredni w syntezie glikoli propylenowych i eterów propylenoglikolowych, do wytwarzania poliuretanów i żywic poliestrowych. Związek jest wykorzystywany także w przemyśle farmaceutycznym, spożywczym (fumigant do konserwacji owoców) i kosmetycznym. W 1997 r. światowa produkcja EP wynosiła 4,1 mln t. W Polsce produkowano ponad 25 000 t 1,2-epoksypropanu, a narażonych na jego działanie było około 200 osób. 1,2-Epoksypropan w zatruciu ostrym ludzi wykazuje działanie drażniące na skórę i błony śluzowe oczu, nosa, dróg oddechowych. Po narażeniu na związek o dużych stężeniach obserwowano: sinicę, utratę przytomności, obrzęk płuc oraz objawy działania neurotoksycznego. W bezpośrednim kontakcie ze skórą związek powoduje podrażnienia, a nawet oparzenia. 1,2-Epoksypropan może wywoływać u ludzi objawy alergiczne. W dostępnej literaturze nie ma danych epidemiologicznych dotyczących narażenia zawodowego ludzi na sam EP. 1,2-Epoksypropan jest związkiem o umiarkowanej toksyczności ostrej dla zwierząt. Wartości DL50 uzyskane z różnych eksperymentów wynosiły 380 ÷ 1140 mg/kg, co wskazuje, że związek należy (według klasyfikacji unijnej) do substancji szkodliwych. W zatruciach ostrych zwierząt występują głównie objawy działania drażniącego i depresyjnego na ośrodkowy układ nerwowy. Po 28-miesięcznym narażeniu szczurów na 1,2-epoksypropan o stężeniu 72 mg/m3 zaobserwowano zmiany zwyrodnieniowe i rozrostowe błony śluzowej nosa. Narażenie szczurów na EP o stężeniu 240 mg/m3 przez 2 lata powodowało zmiany zapalne błony śluzowej górnych dróg oddechowych. Zwiększenie stężenia EP do 482 mg/m3 powodowało wystąpienie nieżytów nosa. Opisane objawy nasilały się po 24 ÷ 28-miesięcznym narażeniu szczurów na EP o stężeniu 723 mg/m3. Największe stężenia 1,2-epoksypropanu, na jakie narażano myszy przez 2 lata wynosiły 964 mg/m3. U badanych zwierząt obserwowano znaczny spadek masy ciała, zwiększenie odsetka zwierząt z objawami nieżytu nosa oraz znaczny wzrost przypadków metaplazji płaskonabłonkowej i ropnego zapalenia śluzówki nosa. 1,2-Epoksypropan działa mutagennie i genotoksycznie (zwiększa liczbę przypadków aberracji chromosomowych i wymiany chromatyd siostrzanych). Pod wpływem inhalacyjnego narażenia na 1,2-epoksypropan wzrasta ryzyko powstania nowotworów u zwierząt laboratoryjnych (głównie jamy nosowej, ale także nadnerczy i gruczołu sutkowego u samic). 1,2-Epoksypropan nie wpływa znacząco na rozrodczość samców i samic. Toksyczne działanie 1,2-epoksypropanu na płód (zniekształcenie żeber) uwidaczniało się po narażeniu ciężarnych szczurów na związek o bardzo dużych stężeniach (1200 mg/m3). 1,2-Epoksypropan bardzo szybko wchłania się przez płuca i równie szybko ulega dystrybucji i metabolizmowi. Tworzy wiązania kowalencyjne z DNA (głównie z guaniną). Biotransformacja EP przebiega dwiema drogami: przy udziale wątrobowej transferazy S-glutationowej do kwasu mer kapturowego i/lub przez 1,2-propandiol do kwasu mlekowego i pirogronowego. Wydalanie metabolitów (96% wchłoniętej dawki) zachodzi głównie z moczem. Mechanizm działania toksycznego jest związany z tworzeniem wiązań kowalencyjnych z DNA (głównie jamy nosowej), co może powodować zmiany zwyrodnieniowe i rozrost błony śluzowej nosa prowadzące do mutacji i powstawania nowotworów. Dane o działaniu łącznym 1,2-epoksypropanu z innymi związkami są mało precyzyjne. Odnoszą się do narażenia ludzi w przemyśle chemicznym, w którym występowało narażenie na znaczną liczbę związków, również kancerogennych. Stwierdzono wtedy zwiększone ryzyko zgonów spowodowanych nowotworami różnego typu. Wartości normatywów higienicznych (NDS) w poszczególnych państwach różnią się między sobą nawet 50-krotnie. Większość państw europejskich przyjęła za wartość NDS 1,2-epoksypropanu stężenie 12 mg/m3 (5 ppm) lub 50 mg/m3 (20 ppm). Podstawą proponowanej wartości NDS są obserwacje pochodzące z przewlekłych eksperymentów (28-miesięcznych). Po zastosowaniu odpowiednich współczynników niepewności wyliczono wartość NDS równą 9 mg/m3, którą autorzy dokumentacji proponują przyjąć w Polsce.

EN

1,2-Epoxypropane (EP), propylene oxide, is a colorless liquid, most frequently obtained from propylene and chlorine by means of the chlorohydrin method. It is used as an indirect product in the synthesis of propylene glycols and propylene glycol ethers to produce polyurethanes and polyester resins. This compound also finds its application in the pharmaceutical, food (fruit conservation fumigant) and cosmetic industries. In 1997, its world production accounted for 4.1 million tones, whereas in Poland, it was over 25 000 tones and about 200 persons were exposed to its effects. Irritation of the skin, eyes, nose or airways is the most common manifestation of the acute toxic effect of 1,2-epoxypropane in humans. In exposures to high EP concentrations, symptoms, such as cyanosis, loss of consciousness, pulmonary edema and signs of neurotoxic effects have been observed. Severe irritation or even burn has been found after a direct EP contact with the skin. It may also induce allergy in humans. In the available literature, there are no epidemiological data on occupational exposure to EP alone. 1,2-Epoxypropane is a compound that exerts moderate acute toxic effects in animals. The value of DL50 obtained in various experiments amounts to 380 ÷ 1140 mg/kg, which indicates that the compound has been categorized (according to EU classification) in the group of harmful substances. Irritation and depressive influence on the central nervous system are the major manifestations observed in acute animal EP toxicity. Following a 28-month exposure of rats to 1,2-epoxypropane at a concentration of 72 mg/m3, degenerative and proliferative changes in the nose mucous membrane have been observed. Exposure of rats to EP at a concentration of 240 mg/m3 for two years caused inflammation of mucous membrane in upper airways. EP exposure increased to 482 mg/m3 induced rhinitis. The aforesaid symptoms intensified after a 24 ÷ 28-month exposure of rats to EP at a concentration of 723 mg/m3. The highest EP concentrations, the mice were exposed to for two years, accounted to 964 mg/m3. In the experimental animals, a significant body weight 106 loss, an increased rate of animals with rhinitis and a significant increase in the number of cases with metaplasia to squamous epithelium and purulent inflammation of nose mucous, have been observed. The mutagenic and genotoxic (increased rates of chromosome aberration and sister chromatid exchange) effects of EP have already been evidenced. Inhalation exposure to 1,2-epoxypropane increases cancer risk in laboratory animals (mostly cancer of nasal cavity but also of adrenal gland and mammary gland in females). No significant effect of EP on the animal reproduction (both genders) has been found. EP toxic effect on the fetus (deformity of ribs) was visible after exposure of pregnant rats to very high (1200 mg/m3) concentrations of the compound. Absorption of 1,2-epoxypropane by lungs as well as its distribution and metabolism are very fast processes. EP is covalently bound to DNA (mostly with guanine). There are two routes of EP biotransformation, mediated by the liver S-glutathione transferase to mercapturic acid and/or by 1,2-propandiol to lactic and pyruvic acids. EP metabolites are mainly excreted (96% of an absorbed dose) with urine. The mechanism by which EP exerts its toxic effect is associated with the promotion of covalent binding to DNA (mostly nasal cavity), which may induce degenerative changes and mucous membrane proliferation, leading finally to the mutation and cancer development. Data on EP combined action with other compounds are not accurate and they mostly apply to human exposures in the chemical industry, where exposure to a large number of compounds, including those of carcinogenic properties, has been recorded. In such cases, an enhanced risk of deaths from cancers at different sites has been found. Even a fifty fold difference in the values of maximum admissible concentrations (MAC) for 1,2-epoxypropane can be found between different countries. The majority of European countries adopted for EP the concentration of 12 mg/m3 (5 ppm) or 50 mg/m3 (20 ppm) as its MAC (TWA) value. Observations made during long-term (28 months) experiments have provided the basis for the MAC value calculation. After using relevant uncertainty coefficients, the MAC value of 9 mg/m3 has been calculated and proposed to be approved in Poland.

Słowa kluczowe

PL

1,2-epoksypropan; działanie drażniące; błony śluzowe; drogi oddechowe; NDS

EN

1,2-epoxypropane; iritation; mucous membranes; respiratory tract; MAC

• Wydawca: Centralny Instytut Ochrony Pracy - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Podstawy i Metody Oceny Środowiska Pracy
• Rocznik: 2008
• Tom: Nr 2 (56)
• Strony: 73--106
• Opis fizyczny: Bibliogr. 87 poz., rys., tab.

Twórcy

autor

Sapota A.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź ul. J. Muszyńskiego 1

autor

Bruchajzer E.

• Uniwersytet Medyczny w Łodzi 90-151 Łódź ul. J. Muszyńskiego 1

Bibliografia

• 1.ACGIH, American Conference of Governmental Industrial Hygienists (2001) Documentation of threshold limit values. Ed. 6. Cincinnati.
• 2.ACGIH, American Conference of Governmental Industrial Hygienists (2003) Propylene oxide.
• 3.ACGIH, American Conference of Governmental Industrial Hygienists (2003a) Based on the documentation of the threshold limit values for chemical substances and physical agents and biological exposure indices. TLVs and BEIs.
• 4.ACGIH, American Conference of Governmental Industrial Hygienists (2003b) Guide to occupational exposure values.
• 5.Agurell E. i in. (1991) Genotoxic effects of ethylene oxide and propylene oxide: a comparative study. Mutat. Res. 250(1-2), 229-237.
• 6.Patty's Toxicology (2001) [Red.] E. Bingham., B. Cohrssen, C.H. Powell Appendix: United States and international standards. Vol. 8. New York, Wiley, Inc. 1309.
• 7.Bootman J., Lodge D.C., Whalley H.E. (1979) Mutagenic activity of propylene oxide in bacterial and mammalian systems. Mutat. Res. 67(2), 101-112.
• 8.The Merck Index (2001) En encyclopedia of chemicals, drugs, and biologicals. [Red.] S. Budavari. 13 ed. New York, Merck & Co., Inc., Whitehouse Station.
• 9.Canter D.A. i in. (1986) Comparative mutagenicity of aliphatic epoxides in Salmonella. Mutat. Res. 172, 105-138 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 10.CRC (1969) Handbook of analytical toxicology Cleveland, The Chemical Rubber Co [cyt. Za HSDB 2004].
• 11.Dahlquist I., Fregert S. (1979) Contact allergy to Cardura E, an epoxy reactive diluent of the ester type. Contact Dermatitis 5, 121 [cyt. za Waechter i in. 2001].
• 12.De Jong G., van Sittert N.J., Natarajan A.T. (1988) Cytogenetic monitorin of industrial populations potentially exposed to genotoxic chemicals and of control populations. Mutat. Res. 204, 451-464.
• 13.Dean B.J. i in. (1985) Genetic toxicology testing of 41 industrial chemicals. Mutat. Res. 153, 57-77 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 14.Dean B.J. i in. (1979) An in vitro chromosome assay using cultured rat-liver cells. Mutat. Res. 64, 329-337 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 15.Djurić Z. i in. (1986) Reactivity of mutagenic propylene oxide with deoxynucleosides and DNA. Environ. Mutagen. 8(3), 369-383.
• 16.Dunkelberg H. (1979) On the oncogenic activity of ethylene oxide and propylene oxide in mice. Br. J. Cancer 39(5), 588-589.
• 17.Dunkelberg H. (1981) Carcinogenic activity of ethylene oxide and its reaction products 2-chloroethanol, 2-bromoethanol, ethylene glycol and diethylene glycol. I. Carcinogenicity of ethylene oxide in comparison with 1,2-propylene oxide after subcutaneous administration in mice. Zentralbl. Bakteriol. Microbiol. Hyg. 174(5), 383-404 [cyt. za IARC 1994; IUCLUD 2000].
• 18.Dunkelberg H. (1982) Carcinogenicity of ethylene oxide and 1,2-propylene oxide upon intragastric administration to rats. Br. J. Cancer 46(6), 924-933.
• 19.EHC, Environmental Health Criteria 56 (1985) Propylene oxide. Geneva, WHO.
• 20.Eldridge S.R. i in. (1995) Effects of propylene oxide on nasal epithelial cell proliferation in F344 rats. Fund. Appl. Toxicol. 27(1), 25-32.
• 21.Fakhouri G., Jones A.R. (1975) Aust. J. Pharm. Sci. 8, 11 [cyt. za Waechter i in. 2001].
• 22.Farooqi Z. i in. (1993) Genotoxic effects of ethylene oxide and propylene oxide in mouse bone marrow cells. Mutat. Res. 288(2), 223-228.
• 23.Golka K. i in. (1989) Pharmacokinetics of propylene and its reactive metabolite propylene oxide in Sprague-Dawley rats. Arch. Toxicol. Suppl. 13, 240-242.
• 24.Gosselin R.E., Smith R.P., Hodge H.C. (1984) 1,2-Epoxypropane, methyloxirane, propene oxide. [W:] Clinical toxicology of commercial products. 5. ed., Baltimore, II, 97-98 [cyt. za HSDB 2004; IUCLID 2000].
• 25.Gulati D.K. i in. (1989) Chromosome aberration and sister chromatid exchange tests in Chinese hamster ovary cells in vitro. III Results with 27 chemicals. Environ. Mol. Mutag. 13, 133-193 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 26.Hackett P.L. i in. (1982) Teratogenic study of ethylene oxide and propylene oxide and N-butyl acetate. Battelle Pacific Northwest Laboratories. NIOSH Contact Report No. PHS-NIOSH-210- 80-0013; NTIS Pub. No. PB-83-258-038. U.S. National Technical Information Service, Springfield, VA [cyt. za ACGIH 2001; IARC 1994].
• 27.Handbook of analytical toxicology [Red.] J. Sunshine. Cleveland, CRC. The Chemical Rubber Co [cyt. za HSDB 2004].
• 28.Hardin B.D. i in. (1983) Evaluation of propylene oxide for mutagenic activity in 3 in vivo test systems. Mutat. Res. 117(3-4), 337-344.
• 29.Harris S.B. i in. (1989) Inhalation developmental toxicity study of propylene oxide in Fischer 344 rats. Fund. Appl. Toxicol. 13(2), 323-331.
• 30.Hayes W.C. i in. (1988) Effect of inhaled propylene oxide on reproductive parameters in Fisher 344 rats. Fund. Appl. Toxicol. 10(1), 82-88.
• 31.Hemminki K., Falck K. (1979) Correlation of mutagenicity and 4-(p-nitrobenzyl)pyridine alkylation by epoxides. Toxicol. Lett. 4, 103-106 [cyt. za IARC 1994].
• 32.Hine C. i in. (1981) Epoxy compounds. [W:] Patty's industrial hygiene and toxicology. 3. ed. Vol. 2A. Toxicology. New York, Wiley 2141-2257 [cyt. za ACGIH 2001; IUCLID 2000].
• 33.Högsted B. i in. (1990) Chromosomal aberrations and micronuclei in lymphocytes in relation to alkylation of hemoglobin in workers exposed to ethylene oxide and propylene oxide. Hereditas 113, 133-138.
• 34.Högsted C. i in. (1979) A cohort study of mortality and cancer incidence in ethylene oxide production workers. Br. J. Ind. Med. 36, 276-280.
• 35.HSDB, Hazardous Substances Data Bank (2004) Bethseda, National Library of Medicine.
• 36.IARC, International Agency for Research on Cancer (1985) Propylene oxide. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Vol. 36, 227-243.
• 37.IARC, International Agency for Research on Cancer (1994) Propylene oxide. IARC Monographs on the Evaluation of Carcinogenic Risks to Humans. Lyon, Vol. 60, 181-213. nternational Labour Office (1983) Encyclopedia of occupational health and safety. Vol. I-II, Geneva, 771 [cyt. za HSDB 2004].
• 38.IPCS, International Programme on Chemical Safety (1988) Health and Safety Guide No. 15, Propylene oxide health and safety guide. Geneva, WHO.
• 39.IUCLID, International Uniform Chemical Information Database (2000) Data Sheet.
• 40.Jacobson K.H., Hackley E.B., Feinsilver L. (1956) The toxicity of inhaled ethylene oxide and propylene oxide. Arch. Ind. Health 13, 237-244.
• 41.Jensen O. (1981) Contact allergy to propylene oxide and isopropyl alcohol in a skin disinfectant swab. Contact Dermatitis 7(3), 148-150 [cyt. za HSDB 2004; IARC 1994].
• 42.Kølmark G., Giles N.H. (1955) Comparative studies of monoepoxides as inducers of reverse mutations in Neurospora. Genetics 40, 890-902 [cyt. za IARC 1994].
• 43.Kuper C.F. i in. (1988) Chromic inhalation toxicity and carcinogenicity study of propylene oxide in Wistar rats. Food Chem. Toxicol. 26(2), 159-167.
• 44.Lee M.S. i in. (1998) Propylene oxide in blood and glutathione depletion in nose, lung and liver of rats exposed to propylene oxide. Arch. Pharmacol. 357 (suppl. 4), R 172.
• 45.Lynch D.W. i in. (1983) Toxicologist 3, 60 [cyt. za IUCLID 2000].
• 46.Lynch D.W. i in. (1984a) Carcinogenic and toxicologic effects of inhaled ethylene oxide and propylene oxide in F344 rats. Toxicol. Appl. Pharmacol. 76(1), 69-84.
• 47.Lynch D.W. i in. (1984b) Sister-chromatid exchanges and chromosome aberrations in lymphocytes from monkey exposed to ethylene oxide and propylene oxide by inhalation. Toxicol. Appl. Pharmacol. 76(1), 85-95.
• 48.Maples K.R., Dahl A.R. (1993) Levels of epoxides in blood during inhalation of alkenes and alkene oxides. Inhal. Toxicol. 5, 43-54 [cyt. za IARC 1994].
• 49.McLaughlin R.S. (1946) Chemical burns of the human cornea. Am. J. Ophtalmol. 29, 1355-1362 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 50.Migliore L., Rossi A.M., Loprieno N. (1982) Mutagenic action of structurally related alkene oxide on Schizosaccharomyces pombe: the influence, in vitro of mouse-liver metabolizing system. Mutat. Res. 102(4), 425-437.
• 51.Nilsson R., Molholt B., Sargent E.V. (1991) Qantitative assessment of a human carcinogenic potency for propylene oxide. Reg. Toxicol. Pharmacol. 14(3), 229-244.
• 52.NIOSH (NOES Survey 1981-1983) National Occupational Exposure Survey (NOES) [cyt. Za HSDB 2004].
• 53.NTP, National Toxicology Program (1985) Technical report series 267. Toxicology and carcinogenesis studies of propylene oxide (CAS 75-56-9) in F344/N rats and B6C3F1 mice (inhalation study). U.S. Department of Health and Human Services.
• 54.Ohnishi A., Murai Y. (1993) Polyneuropathy due to ethylene oxide, propylene oxide, and butylenes oxide. Environ. Res. 60(2), 242-247.
• 55.Ohnishi A. i in. (1988) Propylene oxide causes central-peripheral distal axonopathy in rats.
• Arch. Environ. Health 43(5), 353-356.
• 56.Olsen G.W. i in. (1997) Mortality from pancreatic and lymphopoietic cancer among workers in ethylene and propylene chlorohydrin production. Occup. Environ. Med. 54(8), 592-698.
• 57.Omura M. i in. (1994) Dose-dependent testicular toxicity of propylene oxide in rats induced by repeated intraperitoneal injections. Fukuoka Acta Med. 85(7), 204-210.
• 58.Ott M.G., Teta M.J., Greenberg H.L. (1989) Lymphatic and hematopoietic tissue cancer in a chemical manufacturing environment. Am. J. Ind. Med. 16(6), 631-643.
• 59.Pedersen D.H., Young R.O., Rose V.E. (2001) Populations at risk. Table 224. Propylene oxide. [W:] Patty’s toxicology. 5. ed. Vol. 8, 993.
• 60.Pero R.W., Osterman-Golkar S., Högstedt B. (1985) Unscheduled DNA synthesis correlated to alkylation of hemoglobin in individuals occupationally exposed to propylene oxide. Cell. Biol. Toxicol. 1, 309-314 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000; Rios-Blanco i in. 1997].
• 61.Pfeiffer E.H., Dunkelberg H. (1980) Mutagenicity of ethylene oxide and propylene oxide and of the glycols and halohydrins formed from them during the fumigation of foodstuffs. Food Cosmet. Toxocol. 18(2), 115-118 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 62.Renne R.A. i in. (1986) Nasal cavity neoplasia in F344/N rats and (C57BL/6 x C3H)F1 mice inhaling propylene oxide for up to two years. J. Natl. Cancer Inst. 77(2), 573-582.
• 63.Reuzel P.G.J., Kuper C.F. (1981) Report No. R 6360, CIVO Institutes TNO, NL-3700 AJ Zeist [cyt. za: IUCLID 2000].
• 64.Rinsky R.A. i in. (1988) Study of mortality among chemical workers in the Kanawha Valley of West Virginia. Am. J. Ind. Med. 13(4), 429-438.
• 65.Rios-Blanco M. i in. (1997) Propylene oxide: mutagenesis, carcinogenesis and molecular dose. Mutat. Res. 380, 179-197.
• 66.Rios-Blanco M.N. i in. (2000) Quantitation of DNA and hemoglobin adducts and apurinic/ apyrimidinic sites in tissues of F344 rats exposed to propylene oxide by inhalation. Carcinogenesis 21(11), 2011-2018.
• 67.Rowe V.K. i in. (1956) Toxicity of propylene oxide determined on experimental animals. Arch. Ind. Health 13, 228-236.
• 68.Rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 2 września 2003 r. w sprawie wykazu substancji niebezpiecznych wraz z ich klasyfikacją i oznakowaniem. DzU nr 199, poz. 1948.
• 69.RTECS, Registry of Toxic Effects of Chemical Substances (2004) Cincinnati, National Institutes for Occupational Safety and Health.
• 70.Sax`s dangerous properties of industrial materials (2000) Propylene oxide. [Red.] R.J. Lewis. 10 ed. New York, Wiley 3083.
• 71.Segerbäck D. i in. (1994) In vivo tissue dosimetry as a basis for cross-species extrapolation in cancer risk assessment of propylene oxide. Regulat. Toxicol. Pharmacol. 20(1), 1-14.
• 72.Sellakumar A.R., Snyder C.A., Albert R.E. (1987) Inhalation carcinogenesis of various alkylating agents. J. Natl. Cancer Inst. 79(2), 285-289.
• 73.Sina J.F. i in. (1983) Evaluation of the alkaline elution/rat hepatocytes assay as a predictor of carcinogenic/mutagenic potential. Mutat. Res. 113(5), 357-391.
• 74.Snyder C.A., Solomon J.J. (1993) The extent and persistence of binding to respiratory mucosal DANN by inhalated tritiated propylene oxide. Cancer Lett. 72(3), 157-161.
• 75.Solomon J.J. i in. (1988) Reactions of propylene oxide with 2'deoxynucleosides and in vitro calf thymus DNA. Chem.-Biol. Interactions, 67, 274-294 [cyt. za IARC 1994].
• 76.Steinkraus V., Hausen B.M. (1994) Contact allergy to propylene oxide. Contact Dermatitis 31(2), 120.
• 77.Svensson K., Olofsson K., Osterman-Golkar S. (1991) Alkylation of DNA and hemoglobin in the mouse following exposure to propene and propene oxide. Chem. Biol. Interact. 78(1), 55-66.
• 78.van Ketel W.G. (1979) Contact dermatitis from propylene oxide. Contact Dermatitis 5, 191-192.
• 79.von der Hude W., Carstensen S., Gürtler R., Obe G. (1992) Structure-activity relationships of epoxides: induction of sister-chromatid exchanges in V79 cells by enantiometic epoxides. Mutat. Res. 278, 289-297 [cyt. za IARC 1994].
• 80.von der Hude W., Carstensen S., Obe G. (1991) Structure-activity relationships of epoxides: induction of sister-chromatid exchanges in Chinese hamster V79 cells. Mutat. Res. 249, 55-70.
• 81.Voogd C.E., van der Stel J.J., Jacobson J.J. (1981) The mutagenic action of aliphatic epoxides. Mutat. Res. 89, 269-282 [cyt. za IARC 1994; IUCLID 2000].
• 82.Waechter J.M, Pottenger L.H., Veenstra G.E. (2001) Epoxy compounds – olefin oxides, aliphatic glycidyl ethers and aroamtic monoglycidyl ethers. [W:] Patty’s toxicology. 5th ed. Vol. 6, 993-1145.
• 83.Walpole A.L. (1958) Carcinogenic action of alkylating agents. Ann. NY Acad. Sci. 68, 750-761 [cyt. za: IARC 1994; IUCLID 2000].
• 84.Wnuk M., Szadkowska-Stańczyk I., Szymczak W. (1999) Tlenek propylenu. Wytyczne Szacowania Ryzyka Zdrowotnego dla Czynników Rakotwórczych. Łódź, IMP z. 8, 49-66.
• 85.Yamaguchi T. (1982) Mutagenicity of trioses and methyl glyoxal on Salmonella typhimurim. Agric. Biol. Chem. 46, 849-851 [cyt. za IARC 1994].
• 86.Young J.T. i in. (1985) Report D-1831 of the Mammalian and Environmental Toxicity Research Laboratory, Health and Environmental Sciences, DOW Chemical, Midland, USA [cyt. za IUCLID 2000].
• 87.Zeiger E. i in. (1988) Salmonella mutagenicity tests: IV. Results from the testing of 300 chemicals. Environ. Mol. Mutag. 11 (Suppl. 12), 1-158 [cyt. za IARC 1994].