Wagi przewyższeń w niwelacji trygonometrycznej

• Autorzy: Beluch J.

Identyfikatory

DOI

10.15199/50.2015.1.1

Warianty tytułu

EN

Weights of vertical differences in trigonometric levelling

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Pomiarowe osnowy wysokościowe mogą być wyznaczane m.in. metodą niwelacji trygonometrycznej, na podst. pomiarów wykonywanych za pomocą tachimetrów elektronicznych. Nowe geodezyjne standardy techniczne wymagają żeby obserwacje w tych osnowach wyrównywane były w sposób ścisły z wykorzystaniem wag. W niwelacji trygonometrycznej problem ten komplikuje się trochę ze względu na to, że w tym przypadku wagi zależą pośrednio od długości celowych, kąta pochylenia lunety i współczynnika refrakcji oraz średnich błędów tych parametrów. Z tego powodu wagi poszczególnych przęseł mogą być istotnie zróżnicowane. W artykule wykonano analizę wpływu średnich błędów mierzonych elementów na średni błąd różnicy wysokości przęsła w trzech sposobach pomiaru (rys. 1 i 3). Wynikające stąd wnioski pozwoliły na określenie warunków stosowania wzorów ścisłych lub przybliżonych do wyznaczania wag różnic wysokości pojedynczych przęseł. Mając wagi kolejnych przęseł, z łatwością określimy wagi odcinków niwelacyjnych, bądź ciągów niwelacyjnych.

EN

The measurement of height differences in minor controls can be done using, among others, the trigonometric levelling method, based on measurements done using electronic tachymeters. According to new geodetic-technical standards, observations at these controls should be rigorous adjusted, with the use of weights. In trigonometric levelling this problem is somewhat complicated due to the fact that the weights in this case indirectly depend on: the length of the line of sight, the angle of inclination of the telescope, the refractive index and the mean square error of these parameters. Thus, the weight of each span may differ significantly. In this paper an analysis was performed of the influents of the mean square "errors in the measured elements on the mean square error of the height difference of the span using three methods of measurement (figs. 1& 3). The result made it possible to determine the conditions calling for the application of exact or approximate formulas to determine the weights of difference in the height of individual span. Knowing the weights of consecutive spans, one can easily specify the weight of the levelling segments or levelling lines.

Słowa kluczowe

PL

niwelacja trygonometryczna; wagi przewyższeń; ocena dokładności; sposoby niwelacji trygonometrycznej

EN

trigonometric levelling; weight of height differences; estimation of accuracy; trigonometric levelling method

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przegląd Geodezyjny
• Rocznik: 2015
• Tom: R. 87, nr 1
• Strony: 3--8
• Opis fizyczny: Bibliogr. 3 poz., tab., wykr.

Twórcy

autor

Beluch J.

• Państwowa Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna w Jarosławiu
• emerytowany profesor zwyczajny AGH w Krakowie

Bibliografia

• [1] Makowska A.: Niwelacja precyzyjna. Wydanie II PPWK. Warszawa-Wrocław 1993 (Rozdział 2. Precyzyjna niwelacja trygonometryczna)
• [2] Rozporządzenie Ministra Administracji i Cyfryzacji w sprawie osnów geodezyjnych, grawimetrycznych i magnetycznych z 14.02.2012 r. Dz. U. z 30.03.2012 r., poz. 352
• [3] Rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie standardów technicznych wykonywania geodezyjnych, pomiarów sytuacyjnych i wysokościowych oraz opracowywania i przekazywania wyników tych pomiarów do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego z 9.11.2011 r. Dz. U. z 2011 r nr 263, poz. 1572