Rekultywacja terenów pogórniczych : studium przypadku Jeziora Tarnobrzeskiego

• Autorzy: Cieśla Maksymilian , Gruca-Rokosz Renata , Bartoszek Lilianna , Omonov Omonov Sokhibnazar

Identyfikatory

DOI

10.7306/2023.48

Warianty tytułu

EN

Recultivation of post-mining areas : a case study of Tarnobrzeg Lake

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

EN

The article attempted to discuss the problems related to the recultivation of post-mining lands, especially in the context of the possibility of creating ecologically sustainable lake-like water systems in these areas. In this view, the anthropogenic origin of Tarnobrzeg Lake can be a model example of eco-innovative recultivation activities of degraded post-mining lands. The case study of Tarnobrzeskie Lake indicates that, as a result of the implemented works, a stable and mature aquatic ecosystem with macrophyte orientation was created. Moreover, it turns out that the peculiar characteristics of macrophytic lakes now make them an optimal solution for newly designed reservoirs for tourist and recreational use in places of depleted post-mining depressions. The example of the recultivated areas after the decommissioned Machów mine encourages us to look at mining not only as an invasive human activity in the environment anymore, but also as an activity that enriches the landscape and environment with new, often unique morphological forms.

Słowa kluczowe

PL

rekultywacja terenów pogórniczych; zbiorniki pogórnicze; fitomediacja; kopalnia Machów; jezioro Tarnobrzeg

EN

recultivation of post-mining lands; post-mining reservoirs; phytomediation; Machów Mine; Lake Tarnobrzeg

• Wydawca: Państwowy Instytut Geologiczny - Państwowy Instytut Badawczy
• Czasopismo: Przegląd Geologiczny
• Rocznik: 2023
• Tom: Vol. 71, nr 12
• Strony: 614--619
• Opis fizyczny: Bibliogr. 24 poz., fot., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Cieśla Maksymilian

• Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszow ska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

• https://orcid.org/0000-0001-5533-9560

autor

Gruca-Rokosz Renata

• Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszow ska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

• https://orcid.org/0000-0001-8222-2480

autor

Bartoszek Lilianna

• Katedra Inżynierii i Chemii Środowiska, Wydział Budownictwa, Inżynierii Środowiska i Architektury, Politechnika Rzeszow ska, al. Powstańców Warszawy 6, 35-959 Rzeszów

autor

Omonov Omonov Sokhibnazar

• Karshi Engineering-Economics Institute, 225 Mustakillik Avenue, Qarshi 180100, Uzbekistan

Bibliografia

• 1. BARTOSZEK L., CZECH D. 2014 - Podatność na degradację zbiornika zaporowego Solina. Czas. Inż. Ląd., Srod., Architek., 61 (4): 35-53.
• 2. BERNATOWICZ S., WOLNY P. 1974 - Botanika dla limnologów i rybaków. Państ. Wydaw. Rolnicze i Leśne, Warszawa.
• 3. Bestdivers.pl. - Jezioro Tarnobrzeskie (Machów). https://www.bestdivers.pl/- fotorelacje/polska/jezioro-tarnobrzeskie-machow/ (dostęp: 29.08.2023).
• 4. BLINDOW I., HARGEBYA., HILT S. 2014 - Facilitation of clear-water conditions in shallow lakes by macrophytes: differences between charophyte and angiosperm dominance. Hydrobiologia, 737 (1): 99-110.
• 5. CHAPMAND.V. (red.)1996 – Water quality assessments: A guideto the use of biota, sediments and water in environmental monitoring. Second Edition. London, E & FN Spon.
• 6. CIESLA M., BARTOSZEK L., GRUCA-ROKOSZ R. 2020 - Characteristics and origin of suspended matter in a small reservoir in Poland. Eco- hydrol. Hydrobiol., 20(1): 73-82.
• 7. GAŁCZYŃSKA M., BUSKO M. 2016 - Stan zbiorników wodnych w Polsce oraz potencjalne i stosowane metody ich ochrony i rekultywacji. Wiad. Meliorac. Łąk., 3: 129-135.
• 8. GRUCA-ROKOSZ R., BARTOSZEK L., CIESLA M., MIĄSIK M., BUJAK E., STROJNY W., NAWOTNIK A., PYTEL M. 2023 - Ocena wpływu okresowego przerzutu wody z Wisły na jakość wód Jeziora Tarnobrzeskiego (ekspertyza). Politechnika Rzeszowska.
• 9. JADACH R. 2016 - Właściwości fizyczno-chemiczne wód powierzchniowych zrekultywowanych terenów pogórniczych tarnobrzeskiego zagłębia siarkowego. Pr. Nauk. UE we Wrocławiu, 461: 87-96.
• 10. JAWECKI B. 2022 - The influence of Strzelin Quarry Lakes on small reservoir retention resources in the regional catchments. Sci. Rep., 12, 14642.
• 11. JAWECKI B., DĄBEK P.B., PAWĘSKA K. i in.2018 - Estimating Water Retention in Post-mining Excavations Using LiDAR ALS Data for the Strzelin Quarry, in Lower Silesia. Mine Water Environ, 37: 744-753.
• 12. KAJAK Z. 2001 - Hydrobiologia - Limnologia. Ekosystemy wód śród-lądowych. Warszawa.
• 13. KASZTELEWICZ Z., HAJDO S., SYPNIOWSKI S. 2010 - Górnictwo odkrywkowe a rekultywacja terenów pogórniczych. Cz. 1. Problemy Ekologii, 14 (1): 22-32.
• 14. KIVINEN S. 2017 - Sustainable Post-Mining Land Use: Are Closed MetalMinesAbandonedorRe-UsedSpace?Sustainability,9(10): 1705.
• 15. KŁOSOWSKI G., KŁOSOWSKI S. 2010 - Rośliny wodne i bagienne. Wydaw. Multico: 104-105.
• 16. MIREK Z., ZARZYCKI K., WOJEWODA W. i in. (red.) 2006 - Czerwona lista roślin i grzybów w Polsce. PAN, 1: 99
• 17. MITURA T. 2015 - Zagospodarowanie terenów pogórniczych na potrzeby turystyki. Rozpr. Nauk. AWF we Wrocławiu, 50: 49-58.
• 18. OSTRĘGA A., UBERMAN R. 2010 - Kierunki rekultywacji i zagospodarowania - sposób wyboru, klasyfikacja i przykłady. Górn., Geoinż., 34 (4): 445-461.
• 19. PEŁECHATY M., PRONIN E. 2015 - The role of aquatic and rush vegetation in the functioning of lakes and assessment of the state of their waters. Stud. Limnolog. Telmatolog., 9(1): 25-34.
• 20. POTAMOGETON LINNAEUS 2023 - Wydawnictwo Flora of North America, 22 (5): 61 (dostęp: 29.08.2023).
• 21. RAMANCHUK A.I., MAKAREVICH T.A., KHOMITCH S., MACHOWSKI R., RZETALA M.A., RZETALAM. 2021 - Methodological approaches to phytomediation of productive processes in chalk quarry reservoirs of Belarus. Ecolog. Indicat., 129: 107995.
• 22. SIGMA BP Sp. z o.o. - Mapa wyrobiska po kopalni siarki „Machów”. Przedsiębiorstwo Usługowo-Produkcyjne SIGMABP Sp. zo.o., ul. Sienkiewicza 23, 39-400 Tarnobrzeg.
• 23. WIATKOWSKI M., ROSIK-DULEWSKA C., WIATKOWSKA B. 2010 - Charakterystyka stanu użytkowania małego zbiornika zaporowego Nowaki na Korzkwi. Rocz. Ochr. Srod., 12: 351-364.
• 24. XUZ., YANGY.,YUCh., YANGAZ. 2021 - Optimizing environmental flow and macrophyte management for restoring a large eutrophic lakemarsh system. Hydrolog. Proc., 35 (1): e13965.