Występowanie jodu oraz bromu w solankach monokliny przedsudeckiej

• Autorzy: Winid B. , Chruszcz-Lipska K. , Uliasz-Misiak B. , Solecki M. L. , Fąfara Z. , Matuła R.

Identyfikatory

DOI

10.15199/62.2018.6.17

Warianty tytułu

EN

Iodine and bromine occurrence in brines of the Fore-Sudetic Monocline

• Języki publikacji: PL

Abstrakty

PL

Wody zasolone i solanki występujące w głębokich strukturach geologicznych charakteryzują się podwyższonymi, w stosunku do zwykłych wód podziemnych, stężeniami mikroskładników. Przeanalizowano zawartości jonów jodkowych i bromkowych w wodach występujących w utworach permu i mezozoiku monokliny przedsudeckiej. W 90% próbek wód z utworów permu stężenia bromków wynosiły ponad 200 mg/L, czasami osiągając ponad 2 000 mg/L, co wskazuje na możliwości wykorzystania tych wód w celu odzysku bromu w przyszłości.

EN

The contents of I and Br ions in Permian and Mesozoic brines were revised. The Permian brines had high Br - content (over 200 mg/L) and could be used to recover this element. The content of I - in the brines was too low for recovering.

Słowa kluczowe

PL

jod; brom; jony jodkowe; jony bromkowe; monoklina przedsudecka; solanki; mikroskładniki

EN

iodine; bromine; Fore-Sudetic Monocline; brines; micronutrients

• Wydawca: Wydawnictwo SIGMA-NOT
• Czasopismo: Przemysł Chemiczny
• Rocznik: 2018
• Tom: T. 97, nr 6
• Strony: 914--917
• Opis fizyczny: Bibliogr. 40 poz., rys., tab., wykr.

Twórcy

autor

Winid B.

• Katedra Inżynierii Naftowej, Wydział Wiertnictwa, Nafty i Gazu, AGH Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie, al. A. Mickiewicza 30, 30-059 Kraków

autor

Chruszcz-Lipska K.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Warszawie

autor

Uliasz-Misiak B.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Warszawie

autor

Solecki M. L.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Warszawie

autor

Fąfara Z.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Warszawie

autor

Matuła R.

• AGH Akademia Górniczo-Hutnicza w Warszawie

Bibliografia

• [1] B. Alley, A. Beebe, J. Rodgers, J.W. Castle Jr., Chemosphere 2011, 85, 74.
• [2] J. Zamojcin, Nafta-Gaz 2012, nr 12, 976.
• [3] J. Zamojcin, Nafta-Gaz 2014, nr 5, 283.
• [4] B. Uliasz-Misiak, Gosp. Sur. Mineral. 2016, 32, z. 2, 31.
• [5] L. Bojarski, Tech. Posz. Geol., Geosyn. Geoter. 1996, nr 3-4, 19.
• [6] P. Karnkowski, Przegl. Geol. 2000, 48, nr 5, 423.
• [7] B. Kiełczawa, Tech. Posz. Geol. Geosyn. Geoter. 2010, nr 1-2, 39.
• [8] Z. Płochniewski, Mat. Int. Symp. Hydrogeochem. Polish mineral waters as chemical raw material (in Polish), Min Wat Cieplice Spa, 1978, 233.
• [9] J. Dowgiałło, Biul. Geol. Wydz. Geol. UW 1971 13, 319.
• [10] L. Bojarski, Atlas hydrochemiczny i hydrodynamiczny paleozoiku i mezozoiku oraz ascensyjnego zasolenia wód podziemnych na Niżu Polskim, PIG, Warszawa 1996.
• [11] L. Bojarski, A. Sadurski, Przegl. Geol. 2000, 48, nr 7, 587.
• [12] E. Lewicka, [w:] A. Burkowicz, K. Galos, K. Guzik, J. Kamyk, E. Lewicka, T. Smakowski, J. Szlugaj, Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2012, PIG-PIB, Warszawa 2014, 159.
• [13] P. Vainikka, M. Hupa, Fuel 2012, 94, 34.
• [14] US Geological Survey, 2013, Bromine statistics U.S. Geological Survey Data http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/historical-statistics, dostęp 7 marca 2018 r.
• [15] A.D. Ryabtsev, N.P. Kotsupalo, L.A. Serikova, L.T. Menzheres, E.V. Mamylova, Rus. J. Appl. Chem. 2003, 76, nr 12, 1891.
• [16] A.D. Ryabtsev, A.G. Vakhromeev, N.P. Kotsupalo, J. Mining Sci. 2003, 39, nr 5, 514.
• [17] Pat. pol. 190769 B1 (1998).
• [18] E. Lewicka, [w:] A. Burkowicz, K. Galos, K. Guzik, J. Kamyk, E. Lewicka, T. Smakowski, J. Szlugaj, Bilans gospodarki surowcami mineralnymi Polski i świata 2012, PIG-PIB, Warszawa 2014, 399.
• [19] Iodine 2016. U.S. Geological Survey, Mineral Commodity Summaries, http://minerals.usgs.gov/minerals/pubs/commodity/iodine/mcs-2016-iodin.pdf, dostęp 7 marca 2018 r.
• [20] L. Kolditz, Chemia nieorganiczna, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1994.
• [21] T. Kaghazi, N.S. Kolur, R.H. Sabet, Afinidad 2009, 66, nr 542, 338.
• [22] A. Polański, K. Smulikowski, Geochemia, Wydawnictwo Geologiczne, Warszawa 1969, 663.
• [23] S. Hou, X.L. Yan, Sci. Total Environ. 1998, 222, 141.
• [24] A. Kabata-Pendias, H. Pendias, Biogeochemia pierwiastków śladowych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 1999.
• [25] E. Tas, M. Peleg, V. Matveev, J. Zingler, M. Luria, J. Geophys. Res. Atmos. 2005, 110, D11304, 1.
• [26] A. Macioszczyk, D. Dobrzyński, Hydrogeochemia strefy aktywnej wymiany wód podziemnych, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
• [27] A. Felter, L. Skrzypczyk, M. Socha, J. Sokołowski, J. Stożek, A. Gryczko-Gostyńska, Mapa zagospodarowania wód podziemnych zaliczonych do kopalin w Polsce, Warszawa 2015.
• [28] B. Winid, Gosp. Sur. Miner. 2013, 29, nr 2, 125.
• [29] Prawo geologiczne i górnicze, Dz.U. 2017, poz. 2126.
• [30] A.G. Collins, Geochemistry of oil-field waters, Devel. in Petroleum Sc No 1, Elsevier Sc., Amsterdam 1975.
• [31] J.Ch. Fontes, J.M. Matray, Chem. Geol. 1993, 109, 149.
• [32] J. Chen, D. Liu, P. Peng, C. Ning, H. Xiaolin, Z. Baoshou, X. Zhongyao, Appl. Geochem. 2016, 65, 14.
• [33] P. Birkle, B. García, C. Padrón, Appl. Geochem. 2009, 24, 543.
• [34] P. Paczyński, A. Sadurski, Hydrogeologia regionalna Polski, t. 2 Wody mineralne, lecznicze oraz kopalniane, PIG, Warszawa 2007.
• [35] K. Schoeneich, Nafta 1972, 28, nr 1, 10.
• [36] K. Bukowski, G. Czapowski, Wody mineralne jako źródło surowców chemicznych, http://surowce-chemiczne.pgi.gov.pl/wody_min.htm, dostęp 16 marca 2018 r.
• [37] Anonim, Katalog wód wgłębnych Polski (bez Karpat i Przedgórza), Zakład Opracowań Geologicznych Górnictwa Naftowego, Warszawa 1972.
• [38] Profile głębokich otworów wiertniczych Państwowego Instytutu Geologicznego, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1972-2015.
• [39] Praca zbiorowa, Atlas wód geotermalnych Niżu Polskiego. Zbiorniki dolnojurajski i dolnokredowy (red. W. Górecki), Instytut Surowców Energetycznych AGH, Kraków 1990.
• [40] K. Chruszcz-Lipska, B. Uliasz-Misiak, B. Winid, M.L. Solecki, Przem. Chem. 2017, 96, nr 5, 1000.

Uwagi

Opracowanie rekordu w ramach umowy 509/P-DUN/2018 ze środków MNiSW przeznaczonych na działalność upowszechniającą naukę (2018)